Chuyện Nước Pháp

2000 ca sĩ hợp xướng và bản nhạc cầm tay (hết)

Thursday, 05/11/2015 - 12:50:14

Trong vòng 3 ngày tại rạp hát Amnéville sẽ mời nhiều ca nhạc sĩ danh tiếng chuyên môn hát nhạc vàng để trình diễn trên phông 2000 ca sĩ hợp xướng hát hoà theo.

 


Ca sĩ đơn ca : 1. Yannick Noah 2. Lilian Renaud 3. Maximilien Philippes 4.Mickael Mìro 5. Hélène Ségara

Điểm đặc sắc của truyền thống yêu nhạc hợp xướng nơi 2 miền Bắc và Đông nước Pháp là sự góp phần bắt đầu cho phong trào thật quan trọng của dân di cư da trắng đến từ các nước Ý (Italie) và Ba Lan (Pologne). Họ đến là làm việc ngay trong các mỏ than lúc đó và đem theo sự mê say ca hát, một niềm vui giúp con người vượt qua bao nỗi khó khăn lúc đầu hội nhập nơi xứ người! Dần dần, người Pháp chính tông cũng đâm ra ưa thích và tự nhiên thành hình các ca đoàn hợp xướng cho đến ngày nay càng lúc càng tân tiến hóa.

Trong vòng 3 ngày tại rạp hát Amnéville sẽ mời nhiều ca nhạc sĩ danh tiếng chuyên môn hát nhạc vàng để trình diễn trên phông 2000 ca sĩ hợp xướng hát hoà theo.

Rạp hát này với 2 chiều dài và rộng 84 mét như nhau đã từng chứng kiến những màn trình diễn gọi là méga show (đại vỹ mô) từ ca sĩ hát tiếng Pháp xuất sắc như Céline Dion, Charles Aznavour…cho đến tiếng Anh như Sting, Elton John.

Viên sếp của ca đoàn tên Jacky Locks đã tốt nghiệp đại học âm nhạc ở tỉnh Strasbourg. Nói chung, các đại học hiện nay đã giảng dạy thêm bộ môn âm nhạc càng ngày càng mở rộng như nhạc rốc, nhạc jazz trước kia do những viện âm nhạc truyền thống đảm nhiệm (Conservatoire national de musique). Sinh viên nếu đã biết trước cách sử dụng một nhạc cụ nào đó thì càng tốt để theo học trong vòng 3 hay 4 năm căn bản lý thuyết như nghe, đọc và viết nhạc trên giấy hay trên máy điện toán như chúng ta viết chữ làm văn vậy. Mục đích của ngành là đào tạo giáo sư dạy nhạc cho các trường trung học, nếu sinh viên học cao hơn nữa họ sẽ làm luận án tiến sĩ và đi về hướng nghiên cứu chuyên môn hoặc giảng dạy cấp đại học.

Một lãnh vực ứng dụng khác là làm sếp ca đoàn hay chỉ huy dàn nhạc giao hưởng, làm giám đốc điều khiển chương trình trong các đại hội âm nhạc chuyên môn (jazz hay dân ca…), làm nhân viên nhà nước trong các trung tâm văn hoá nghiêng về âm nhạc. Đặc biệt, Jacky Locks còn được mời lên đài truyền hình tư nhân số 1 (TF1, télévision française N°1)  phụ trách tiết mục “500 ca sĩ hợp xướng” trong vòng 2 năm để phụ họa cho nhiều ca sĩ nhạc vàng trong và ngoài nước. Ông còn được mời thỉnh giảng về đề tài tân thời hoá các ca đoàn hợp xướng khi đã chứng tỏ tài ba điều khiển và tổ chức chương trình mới mẻ, thu hút người nghe. Đã vậy, ông còn dời gót ngọc của dàn nhạc giao hưởng Pháp-Đức đến làm phông đệm cho tất cả chương trình sẽ diễn ra trong 3 đêm cuối tháng 10 năm nay, khi lá vàng đang rơi đầy khắp nơi trên đất Pháp lúc vào thu .

Để tạo được «accord parfait, hợp âm hoàn chỉnh» gây ra sự hài hoà, các vị điều khiển những ca đoàn có nhiệm vụ giảng dạy cho thành viên kỹ thuật luyện giọng và cách hát hợp xướng. Nói chung, có 3 chỉ tiêu là cách đứng thẳng người thật thoải mái theo chiều cao trong không gian, cách lấy hơi vào-ra, cách đặt giọng hát tựa vào phần đầu phía trên trán ngay sau đôi mắt. Lời khuyên của ca trưởng rất quý giá và được thành viên nghe theo. Một trong những kỹ thuật quan trọng khác góp phần vào sự ca hát hợp xướng cho thành công là cách đọc bài. Với người Việt Nam ta, đọc tiếng Việt cho nhuần nhuyễn trong phần bài tập trước khi hát có lẽ dễ dàng hơn tiếng Pháp nhiều! Một thí dụ sau đây trong cách đọc phụ âm cũng làm chúng ta phải mỉm cười:  

- Tu t’entêtes à tout tenter, tu t’uses et tu te tues à tant t’entêter. Vần t (tê) đọc lớn lên thật rõ có nghĩa là «bạn cứng đầu thử tất cả mọi chuyện, bạn mệt mỏi và bạn tử trận vì quá cứng đầu». Tôi không khỏi nghĩ đến tiếng Việt mình: 

- Cô kiếm cây kim cúc? Điều này khi ngồi mài ghế nhà trường năm 11 tuổi bắt đầu học nhạc lý căn bản trong vòng 4 năm liên tục tại bậc trung học, tôi chưa bao giờ được cô giáo dạy đọc thử như vậy.

Khi là một thành viên trong ca đoàn, ngoài các yếu tố quan trọng là nhạc lý căn bản và kỹ thuật biết hát còn có vấn đề cần phải khiêm tốn phần nào khi chúng ta hoà mình vào đó. Ca sĩ hợp xướng phải biết cân nhắc đo lường giọng hát của mình để hoàn toàn «chìm» vào dòng suối tiếng thật êm thấm. Mỗi người phải tập luyện thế nào cho giọng hát của mình vừa mềm mại vừa có tiếng vang trong toàn thể khả năng riêng biệt, nghĩa là một tiếng hát êm đều hoàn hảo để còn hoà hợp với tất

cả những tiếng hát khác tạo thành dòng chảy tuyệt bích. Điều này phải đạt tới trong bất kỳ trường hợp nào, kể cả những bài hát rất khó chịu.  

Thường khi, chúng ta hay gặp những thành viên ca đoàn cá nhân là những người rất dễ mến và vô cùng say mê ca nhạc dù là nhà nghề hay tài tử. Họ cùng nhau ca hát vui vẻ trong tình bạn thân ái, trong niềm hạnh phúc cất cao giọng hoà nhịp với nhiều người khác mà vẫn để ý theo dõi kỹ tiếng hát của riêng mình. Nhờ vậy mà

giữ được tính chất riêng của nó nhưng vẫn điều chỉnh được để cho thêm màu sắc hay cường độ tùy theo ca trưởng chỉ huy nhằm mục tiêu nào đó.

Về cách chuẩn bị trước khi hát, không phải là «làm ấm giọng» vì nó đã nóng sẵn nơi cổ rồi mà thật ra là «mở giọng». Có nghĩa là làm tỉnh dậy các bắp thịt trong cơ thể, nhất là bắp thịt bụng cơ bản của phép thở ra-vào và bao quanh sườn kể cả cơ quan tiếng nói và hệ thống làm vang dội nó lên. 

Trái với ca sĩ đơn ca là tìm cách «hất» ra xa tiếng hát của mình trong gian phòng rộng lớn thì ca viên hợp xướng lại thu giọng về cho nó hoà hợp với toàn thể nhất là khi gặp đoạn hát khó lên quá cao hay xuống quá thấp. Muốn thế, phải siêng năng tập luyện thêm tại nhà riêng nhiều bài tập dành cho ca đoàn hợp xướng để tránh

rơi vào tình trạng có «bao gạo» trong đoàn. Như vậy, giọng ca của mỗi một người trở thành viên ngọc quý trong chuỗi hạt dài lóng lánh ánh kim cương là niềm vui mang tới cho thính giả khi nghe hát hợp ca. 

Trong số các ca sĩ trẻ hát nhạc vàng có Lilian Renaud là 1 người đã lãnh giải thưởng hạng nhất của tổ chức tuyển lựa ca sĩ mang tên “The voice, Giọng ca”. Đây là một tài năng trẻ tuổi đến từ học viện tư nhân nơi tôi cư ngụ với cái tên Music Academy International (MAI, Viện Nhạc Học Quốc Tế) nổi tiếng. Lilian đã được để ý tới đến bởi ông sếp ca đoàn trước khi anh thắng giải ca sĩ (52% phiếu bầu trên 4 tiếng hát vào chung kết) vì vị này giảng dạy nơi đây. Khi đi thi tuyển lựa ca sĩ, The Voice, Lilian đang làm nghề chế tạo các bánh phô mai trong xưởng lớn của chủ nhân (fromager).

Người Pháp bắt chước dân Hoà Lan (The Voice of Holland, được bán bản quyền tổ chức cho 30 quốc gia chép theo), đặt tên cho cuộc thi bằng tiếng Anh “Giọng hát hay nhất, The Voice” đã được 4 mùa giải thưởng phía người lớn vì trẻ em cũng có phần riêng cho mình. Lilian có giọng hát ấm, nồng nàn và khi cần gào lên thì rất mạnh gây cảm xúc đặc biệt cho người nghe. Ngoài ra còn có nữ ca sĩ Hélène Ségara là người nổi tiếng thành danh nhờ cô được khám phá sau khi tham gia trình diễn bài hát độc đáo Esméralda trong vở ca kịch Chàng  Gù nơi nhà thờ Đức Bà. Trong những lần trình diễn vừa qua, 2000 ca sĩ hợp xướng hát chủ đề “các bản nhạc vĩnh cửu, những vở ca nhạc kịch độc đáo”, lần này là các bản nhạc top 50 rất bình dân. Thật đặc biệt, họ không quên cho thêm vào vài bản hợp ca cổ điển của Verdi hay Offenbach (Choeur des esclaves, bài hát hợp ca của dân nô lệ; Galop infernal, cuộc chạy không ngừng; 2 nhạc sĩ tác giả nhạc cổ điển nổi tiếng thế kỷ thứ 19).

 Nguyễn Thị Ngọc Diễm

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT