Văn Nghệ

Mỹ con làm nhạc Việt!

Monday, 24/02/2020 - 07:12:26

4 giờ chiều Chủ Nhật, 8 tháng 3, 2020 tại rạp Musco ở thành phố Orange, sẽ diễn ra một chương trình nhạc và vũ ba lê thật độc đáo mang tên "Ám Ảnh Phở"



Bài HOÀNG NHƯ AN

4 giờ chiều Chủ Nhật, 8 tháng 3, 2020 tại rạp Musco ở thành phố Orange, sẽ diễn ra một chương trình nhạc và vũ ba lê thật độc đáo mang tên "Ám Ảnh Phở" hay Obssesed PHO More. Như bài viết trước đề cập, phần chính của chương trình là 6 khúc vũ ba lê soạn trên 6 nhạc khúc về những nét văn hóa của Việt Nam, một trình diễn chưa bao giờ được thực hiện.
Ngoạn mục hơn nữa, ngoài phần múa ba lê, khán giả sẽ được nghe những bài hát và bài nhạc mới nhất của những tác giả thường được gọi một cách âu yếm là "Mỹ con" vì dù mang hình hài Việt Nam, họ sống và suy nghĩ như người Mỹ.
Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta đã từng nghe nói đến những cái tên Việt Nam nổi bật trong thế giới nghệ thuật và văn chương ở Mỹ như Nguyễn Thanh Việt và Ocean Vương. Nguyễn Thanh Việt là nhà văn chiếm giải Pulitzers với cuốn tiểu thuyết The Sympathizer và Ocean Vương là một nhà thơ và nhà văn vừa chiếm một giải thưởng đặc biệt là giải "Thiên Tài" của McArthur Foundation. Sau những thành công trong lãnh vực học vấn và thương mại, người Việt Nam đã có được những thành quả đáng kể về nghệ thuật và văn chương hải ngoại. Ngoài hai tài năng kể trên, còn có nhiều người thành công trong thế giới nghệ thuật và âm nhạc của dòng chính. Họ ít được biết đến trong cộng đồng người Việt.



Có thể nói sự ra đời của hội VASCAM (Vietnamese American Society for Creative Arts and Music) rất đúng lúc vì chủ trương của hội là giới thiệu, trình bày những tác phẩm nghệ thuật của người Mỹ gốc Việt. VASCAM muốn giới thiệu những gương mặt mới vô cùng hiếm hoi người Mỹ gốc Việt của ngành sáng tác nhạc.
Trong 3 năm qua VASCAM đã mời các nhà sáng tác trẻ viết ca khúc nghệ thuật cho chương trình đặc biệt của hội tại Trung Tâm Nghệ thuật Musco. Họ đều được tự do lựa chọn đề tài và ngôn ngữ, nhưng VASCAM khuyến khích họ hãy nghĩ đến việc làm sao để kết nối với cộng đồng.
VASCAM đã "đặt" những sáng tác gia người Mỹ gốc Việt rất trẻ tuổi để viết những ca khúc nghệ thuật được trình diễn trong những buổi nhạc của hội tổ chức. Những tác phẩm này mang dấu ấn văn hóa Viêt Nam, cần cho chẳng những người bản xứ mà ngay cả chính chúng ta, những người gốc Việt Nam, biết đến. Để hãnh diện, để vui mừng. Vì ngoài chiến tranh ra, nay Việt Nam còn được biết đến vì chính văn hóa của nó, một văn hóa với những nét đặc trưng, không phải là văn hóa Trung Hoa như nhiều người bản xứ vẫn tưởng.
Các nhà sáng tác trẻ khác khi viết ca khúc cho chương trình của VASCAM đều chọn con đường quay lại tìm hiểu nguồn gốc của mình. Ví dụ: Việt Cường nhờ sự giúp đỡ của gia đình, nhất là mẹ, đã chọn bài thơ nằm lòng của người Việtnam, Thu Điếu, để phổ nhạc cho dàn nhạc 8 nhạc cụ theo yêu cầu của VASCAM năm 2018. Bài hát này được nhiều người ưa thích và VASCAM sẽ trình diễn lại với dàn tứ tấu đàn dây Dior Quartet trong chương trình Ám Ảnh Phở sắp tới.

Tác phẩm Thu Điếu do Việt Cường phổ

Mời quí vị đọc lại bài Thu Điếu của cụ Nguyễn Khuyến

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo
Tầng mây lơ lững, trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co, khách vắng teo
Tựa gối ôm cần lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo

Một bài thơ nhiều thiền vị, tưởng như chẳng nói lên một điều gì, nhưng thực ra đã nói rất nhiều. Tưởng tượng một cậu Mỹ con còn rất trẻ, trong tuổi 20, chưa từng đọc thơ Việt, nay bỗng phải "phổ nhạc" bài thơ trên. Đó là Việt Cường. Sáng tác của Việt Cường sẽ được Bích Vân trình diễn trong "Ám Ảnh Phở".
Đây là phát biểu của Việt Cường khi chọn viết nhạc cho bài thơ Thu Điếu của Nguyễn Khuyến:
"Từ nhỏ tới lớn học và đọc bài này, tôi cảm nó chủ yếu qua lỗ tai và trái tim. Bây giờ phải dịch bài Thu Điếu sang tiếng Anh cho chương trình Ám Ảnh Phở, tôi cần nhiều hơn hai điều trên. Vì phải dùng đầu óc lý luận tìm hiểu ý nghĩa cụ thể và chính xác của từng câu chữ.
“Sau một hồi ngẫm nghĩ tìm chữ để dịch, tôi phát hiện ra một điều trước giờ tôi chưa từng nghĩ tới, cũng không nghe ai bình như thế bao giờ. Đó là: bài thơ 8 câu 56 chữ không hề có đại từ (pronoun); gồm toàn danh từ và tính từ, và một vài phó từ (91%); chỉ có 5 động từ (9%) - tiếng Anh thường chú trọng động từ. Quan sát này giúp tôi cảm nhận bài thơ rõ ràng hơn và dịch nó chính xác hơn. Các danh từ và tính từ rõ ràng góp phần chính tạo nên không khí lãng đãng của mùa Thu và tôi cố gắng giữ cấu trúc này trong tiếng Anh."

Fishing in Autum
The pond in Autum melancholy, its water clear
A fishing boat in there, tiny tiny.
Blue water riples slightly in the mist
A golden leaf glides through the wind.
Rolls of clouds hang upon the deep blue sky
The winding bamboo path empty of people.
Elbows on knees, unable to hold the pole for long
Some fish stirring already underneath the duckweed.



Phở và Nem Nướng của P.Q. Phan

Một người không còn quá trẻ và đã có sự nghiệp vững vàng trong ngành sáng tác ở Mỹ là P.Q. Phan, lần này chọn viết về các món ăn hấp dẫn của Việtnam: phở và nem nướng.
Phở của Việt Nam vang danh khắp năm châu bốn biển. Chữ PHO đã được "phối" vào rất những chữ khác, tất cả đều nói lên chữ "tuyệt", thí dụ PHO...rific, Obssesed PHO…more, PHO...fect. PQ Phan tưởng tượng ra một anh chàng Mỹ đang tả một tô phở, từ cọng hành, miếng thịt, cọng giá, nước lèo, ôi chao thứ nào cũng hấp dẫn như… người yêu. Bài hát Phở sẽ do Carl Dpont, một giọng barritone xuất sắc diễn tả củng sự phụ họa của BHX Ngàn Khơi. Nem nướng cũng được lên ngôi qua tiếng hát Bích Vân

Nhạc Khôi Đặng qua thơ Thanh Tâm Tuyền

Trẻ hơn PQ Phan là Khôi Đặng, một nhân vật khá bí ẩn. Chúng ta không biết nhiều về Khôi, chỉ biết anh có khả năng âm nhạc đặc biệt, nhưng không chọn sáng tác nhạc làm con đường sự nghiệp chính mà chỉ theo đuổi như một hobby. Khôi rành tiếng Anh, và cũng rành tiếng Việtnam. Hiện nay anh đang có suy nghĩ rằng cần bảo tồn những sáng tác văn chương bằng tiếng Việtnam của người Mỹ gốc Việt. Có lẽ vì vậy mà anh chọn một đoạn thơ của Thanh Tâm Tuyền để viết một ca khúc mới tinh cho chương trình Ám Ảnh Phở năm nay, nhưng chuyển thể sang tiếng Anh để cơ hội được trình diễn cao hơn!

Anh nhớ em cùng một lúc với thành phố
với những con đường anh đi qua một lần
để đến nhà em anh băng ngang một vườn hoa vắng
(lần trở về anh ngồi xuống ghế dài
nếu là buổi chiều quạnh hiu mây lá mùa thu)
một phố bình dân có chợ và những quán ăn
giản dị như trang nhật ký của anh
ngày bắt đầu yêu em

Đài Khán Xuân và Chris Vũ

Một gương mặt mới tinh năm nay là Chris Vũ. Chris mới tốt nghiệp thạc sĩ ngành sáng tác nhạc. Khi được VASCAM đặt hàng viết cho Ám Ảnh Phở, anh cũng tìm được một con đường riêng đến với Hồ Xuân Hương với sự giúp đỡ của mẹ anh. Anh phổ nhạc một bài thơ của Hồ Xuân Hương sáng tác trong thời kỳ sớm sủa của sự nghiệp, bài thơ ít được biết đến

Êm ái chiều xuân tới Khán đài,
Lâng lâng chẳng bợn chút trần ai.
Ba hồi chiêu mộ chuông gầm sóng,
Một vũng tang thương nước lộn trời,
Bể ái nghìn trùng khôn tát cạn,
Nguồn ân muôn trượng dễ khơi vơi.
Nào nào cực lạc là đâu tá?
Cực lạc là đây chín rõ mười.

Chris Vũ chọn viết nhạc cho bài thơ Đài Khán Xuân của Hồ Xuân Hương. Vì sao lại bài này? Nơi mà Hồ Xuân Hương không hề lắt lẻo, lộn lèo, tẻo tèo teo, hay đá đeo như những bài khác, theo kiểu đã làm những người sinh ra và lớn lên ở Việtnam như tôi mê Hồ Xuân Hương.
Theo Chris, chính sự khác biệt này của bài thơ là lý do anh chọn nó. Chris nói trong bài thơ có một câu diễn tả được cả một thế giới đong đầy cảm xúc và tình đời. Tôi không biết Chris nói đến câu nào. Chỉ biết tôi có nhớ một câu thơ của Hồ Xuân Hương, không nhớ tựa đề bài thơ, không nhớ phần trên phần dưới là gì. Chỉ biết đó là câu thơ tôi bao giờ quên suốt cuộc đời này: Một vũng tang thương nước lộn trời.
Mời quí vị đồng hành trong việc đem văn hóa Việt Nam trình bày cho thế giới bằng cách đến dự buổi trình diễn "Ám Ảnh Phở" vào lúc 4pm ngày Chủ Nhật 8 tháng 3, 2020 này. Sẽ có một buổi diễn giải chương trình kéo dài khoảng 20 phút trước giờ trình diễn. Mời quí vị tham dự.
Vé bảo trợ: $150 và $100
Vé thường: $60, $45
Vé sinh viên, học sinh: $25, $15.
Mua tại Nhật Báo Viễn Đông 714-379-2851, Nhà Sách Tú Quỳnh 714-531-4284, Ban Tổ Chức 714-675-8761 (message), hoặc on line tại www.muscocenter.org

 

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT