A Phú Hãn suy sụp sau động đất gây thiệt mạng hơn 1,150 người

Những nạn nhân động đất đang được chôn ngày thứ Năm, 23 tháng 6, 2022 tại quận Giyan, Á Phú Hãn. Sau khi động đất xảy ra sáng thứ Tư, xác của các nạn nhân được mang đến Giáo Đường Hồi Giyan, nơi lễ cầu nguyện được tổ chức trước khi xác được phân phối để mang đi chôn trong hàng chục ngôi mộ vừa được đào. (Sayed Khodaiberdi Sadat/ Anadolu Agency via Getty Images)

Trong ngày thứ Năm, các tổ chức cứu trợ nội địa cũng như quốc tế đã tìm cách tiếp cận những nạn nhân còn sống sau trận động đất lớn ở miền đông A Phú Hãn (Afghanistan), nơi mà hơn 1,1500 người đã thiệt mạng trong vùng nghèo kém, thiếu hạ tầng cơ sở nhất nước. A Phú Hãn cũng đang gặp khó khăn về kinh tế, đối phó nạn đói kém.

Cơn địa chấn 5.9 xảy ra sáng sớm thứ Tư gần thành phố Khost sát biên giới Pakistan. Số tử vong được tiên đoán sẽ gia tăng vì có rất nhiều nhà bị sập. Nhà tại vùng sa mạc A Phú Hãn được xây rất lõng lẽo bằng gỗ, bùn cùng những vật liệu dễ bị hư hại.

Phản ứng chậm của chính quyền, cộng với lệnh cấm vận quốc tế và thiếu sự điều hành suốt mấy thập niên chiến tranh, khiến các chuyên gia lo lắng chuyện gì sẽ xảy ra khi có trận thiên tai kế tiếp.

Nhiều cơ quan nhân đạo đang tìm đường đến nơi bị động đất. Vì thiếu phương tiện, đường xá không tốt, nên họ tiên đoán cần thêm nhiều ngày trước khi sự cứu trợ đến tay người lâm nạn trong vùng động đất ở nơi hẻo lánh.

Sau hơn một ngày, những đội cấp cứu của Hội Hồng Thập Tự Quốc Tế (Red Cross - ICRC) vẫn chưa có mặt ở nơi xảy ra thảm họa. Phát ngôn viên của Chương Trình Thực Phẩm Thế Giới của Liên Hiệp Quốc tại thủ đô Kabul cho biết những xe chở thức ăn vẫn tiến rất chậm, chưa đến nơi cần cứu người bị đói vì đường đi rất xấu.

Động đất xảy ra đúng lúc đang có bão từ thứ Hai đến thứ Tư (20 đến 22 tháng Sáu), gây ra những trận gió làm cản trở nỗ lực cứu người còn sống. Ngay cả phi cơ trực thăng cũng không được sử dụng vì tình trạng gió lớn trong vùng.

Trong lúc các nhân viên cứu thương và cứu hộ của A Phú Hãn đang cố gắng tìm đến nơi bị thiên tai, sự trợ giúp cho các nạn nhân cũng bị giới hạn vì rất nhiều tổ chức quốc tế đã rời khỏi đất nước này kể từ tháng Tám năm ngoái, sau khi lực lượng Taliban chiếm quyền lực.

Đối với một số tổ chức quốc tế còn ở lại, sự trợ giúp cũng đầy khó khăn. Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) cho biết họ đang vận động “tất cả nguồn năng lực và nhân lực” trên toàn quốc gia này để cứu nạn nhân động đất. Một số nhân viên y tế đã có mặt để cấp cứu các nạn nhân. Thế nhưng các viên chức của WHO nói rằng tình trạng thiếu nguồn lực không chỉ đang diễn ra ở nơi bị động đất, mà còn xảy ra trên toàn A Phú Hãn.

Từ khi Taliban nắm quyền sau khi Hoa Kỳ rút quân, nhiều tổ chức quốc tế không muốn làm việc với Taliban, vì tình trạng hành chánh rất rối rắm, thiếu thông tin chính xác từ một nguồn tin do chính phủ Taliban cung cấp.

Ông Hsiao-Wei Lee, phó giám đốc của Chương Trình Thực Phẩm Thế Giới tại A Phú Hãn, cho biết tình hình đang “rất tối tăm,” và tại những ngôi làng trong vùng động đất thì “có tới 70 phần trăm nhà đã bị sập hoàn toàn.”