Bà Theresa May sẽ lên chức thủ tướng Anh ngày thứ Tư

LUÂN ĐÔN – Thế lực chính trị đang thay đổi nhanh chóng tại Anh quốc. Vào ngày thứ Tư tuần này, Thủ Tướng David Cameron sẽ từ chức để cho bà Theresa May có thể tuyên thệ để nắm chức lãnh đạo toàn nước Anh.

Trong ngày thứ Hai, bà Theresa May, 59 tuổi, người đang giữ chức Bộ Trưởng Bộ Nội Vụ, đã được đảng Bảo Thủ chính thức đề cử lên chức thủ tướng thay cho ông Cameron. Trong cuộc trưng cầu dân ý trong tháng Sáu vừa qua, đa số người Anh đã chọn rút ra khỏi khối Liên Hiệp Âu Châu, và lúc đó ông Cameron đã quyết định rời chính quyền và sẽ trao chức thủ tướng cho người khác một khi đảng Bảo Thủ tìm được người thay thế.

Trong thông báo ngày thứ Hai, đảng Bảo Thủ Tory cho biết quyết định đưa bà Theresa May lên chức chủ tịch đảng và từ đó là chức thủ tướng Anh “sẽ có hiệu lực ngay lập tức.”

Theo quy định của Ủy Ban 1922, một tổ chức gồm các thành viên bảo thủ trong Quốc Hội, bà May sẽ thay thế ông Cameron vào chiều thứ Tư.

Trong bài diễn văn ngay sau khi được đảng trao chức chủ tịch, bà May nói rằng những ưu tiên hàng đầu của bà là thực thi kế hoạch đưa Anh ra khỏi Liên Hiệp Âu Châu (EU) càng sớm càng tốt, vì đó là ý nguyện của đa số cử tri Anh. Bà May là một trong các lãnh tụ đã vận động mạnh mẽ cho phong trào rút Anh ra ngoài EU.

Một ưu tiên kế tiếp mà bà May muốn sớm thực hiện là đoàn kết người Anh sau cuộc bầu cử gây chia rẽ trầm trọng vừa qua, vì số người muốn rút khỏi EU chỉ thắng với tỉ lệ rất khít khao. Nữ thủ tướng đề cử này cam kết sẽ tạo một quốc gia với viễn tượng “hùng mạnh, mới, lạc qua cho tương lai,” không chỉ cho một số người được quyền ưu tiên mà cho tất cả mọi người.

Trong thông báo trước đây, Thủ Tướng Cameron từng nói rằng ông sẽ chờ cho đến tháng 10 để trao lại quyền cho người khác thuộc đảng Bảo Thủ. Ông Cameron từng mau chóng tuyên bố từ chức sau khi nhận thấy chiến dịch giữ cho Anh ở lại EU của ông đã bị thất bại. Cuộc bỏ phiếu ngày 23 tháng Sáu đã gây chấn động trong mọi tầng lớp chính trị tại Anh.

Trong những ngày sau đó, bốn chính khách hàng đầu của đảng Bảo Thủ đã chạy đua giành ghế thủ tướng. Hai nam chính khách từng có nhiều triển vọng đã bất ngờ bị đẩy ra ngoài, để lại hai phụ nữ là bà May và bà Bộ Trưởng Năng Lượng Andrea Leadsom. Đến ngày thứ Hai thì chính bà Andrea Leadsom, 53 tuổi, phải lên tiếng rút lui vì từng phát biểu những lời gây tranh cãi về vai trò của người lãnh đạo một đất nước và vai trò của một người mẹ.

Ban vận động cho bà Leadsom đã than phiền rằng bà bị tấn công quá nặng trong nội bộ đảng, khiến bà không thể lấy đủ phiếu để tiếp tục chạy đua với bà May. Vào cuối tuần qua, bà Leadsom gây thêm một lỗi lầm, khiến cho các đối thủ càng lớn tiếng chỉ trích. Bà bị chê trách khi nói rằng bà có khả năng lãnh đạo hơn bà Theresa May vì bà là một người mẹ. Bà May và chồng đã không có con. Khi thông báo quyết định rút lui, bà Leadsom nói rằng với 25% số phiếu ủng hộ trong đảng thì bà muốn nhường lại chức thủ tướng cho bà May, người mà bà tin rằng giờ đây có đủ hậu thuẫn để lèo lái đất nước đến một tương lai khá hơn.

Trước những biến chuyển mau chóng, ông Cameron đã nói với báo chí bên ngoài phủ thủ tướng 10 Downing Street ngày thứ Hai, “Quá rõ là với những thay đổi mới đây, chúng ta không cần phải kéo dài thêm thời gian bàn giao chính quyền. Thế nên vào ngày mai tôi sẽ chủ tọa buổi họp cuối cùng của Nội Các. Trong ngày thứ Tư tôi sẽ dự buổi đối đáp giữa thủ tướng với các dân biểu tại Hạ Viện.

“Và sau đó thì tôi sẽ đến Điện Buckingham để trình thư từ chức. Vậy thì đến chiều tối thứ Tư, chúng ta sẽ có một tân thủ tướng trong ngôi nhà đằng sau lưng tôi đây.”

Theo thủ tục, khoảng 150,000 đảng viên đảng Bảo Thủ sẽ bỏ phiếu để chọn giữa hai bà May và Leadsom. Thế nhưng giờ đây cuộc bỏ phiếu không còn cần thiết khi bà May là ứng cử viên duy nhất.
Ông Cameron đã đón nhận quyết định rút lui của bà Leadsom và nói rằng ông tin tưởng bà May sẽ đưa đất nước đi đúng hướng. Ông đã bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn dành cho bà May, nói bà là một người có đầy nghị lực và khả năng để lãnh đạo đất nước.

Nhiều quan sát viên nói rằng bà May là người cuối cùng chấp nhận một công việc mà hầu như không ai muốn nhận lãnh. Kết quả trưng cầu dân ý đã xây xáo trộn cho nền kinh tế và tài chánh Anh, bị các quốc gia trong khối EU chê trách và biến nước Anh thành một nước biệt lập bên ngoài khối Âu Châu đoàn kết. Với rất nhiều người Anh đã bất mãn trước sự việc quốc gia của họ không còn là thành viên của EU, bà May sẽ phải làm việc rất nhiều, tận dụng những kinh nghiệm và sự khôn khéo để hồi phục sự thịnh vượng cho nước Anh mà người ta tiên liệu sẽ mất nhiều năm.