Bà trùm buôn lậu ngà voi Trung Quốc bị án tù 15 năm ở Phi Châu

Bà Yang Fenglan tại tòa án Tanzania ngày thứ Ba, 19 tháng 2, 2019. Bà thông thạo ngôn ngữ của người địa phương, sống tại đây từ năm 1975, và quen biết giới thượng lưu tại Tanzania cũng như tại Trung Quốc. (Tanzania National Anti-Poaching Taskforce)

DAR ES SALAAM - Bà Yang Fenglan (Dương Phong Cách Lan), 70 tuổi, từng nói là rất yêu thích xứ Tanzania. Giờ đây bà có thể sống hết đời còn lại tại quốc gia ở Đông Phi Châu này.

Bà đã lãnh án 15 năm tù giam vì cáo buộc buôn lậu gần 2 tấn ngà voi từ Tanzania ra nước ngoài. Trong giới buôn lậu, bà Trung Hoa này có biệt danh là “Nữ Hoàng Ngà Voi.”

Bà bị xử tại tòa án tỉnh Dar es Salaam, Tanzania ở Trung Phi vì tội buôn lậu 860 ngà voi trong giai đoạn từ năm 2000 đến 2014. Trị giá của số lượng ngà voi này là gần $6.5 triệu Mỹ kim.

Bà Yang, sống tại Tanzania từ năm 1975, là người cầm đầu đường dây buôn lậu ngà voi giữa Tanzania và Á Châu. Bà Yang Fenglan cũng làm chủ một nhà hàng chuyên về đồ ăn Trung Hoa nổi tiếng tại thành phố thương cảng Dar es Salaam.

Bà Yang Feng Glan, bị kết án cùng với hai người đồng lõa là Salivius Francis Matembo và Manase Julius Philemon.

Những kẻ buôn lậu ngà voi này cũng bị tuyên phạt thêm hai năm tù theo luật bảo vệ động vật hoang dã của Tanzania. Họ có thể chuyển mức án tù này thành khoản tiền phạt gấp đôi trị giá ngà voi đã buôn lậu. Giới chức đặt mức phạt này là $13 triệu.

Tòa án cho biết, các bị cáo đã nộp đơn kháng cáo.
Tổng công tố Tanzania cáo buộc Yang Fenglan điều hành một hệ thống cung cấpg tinh vi giữa Đông Phi và Trung Quốc, sử dụng mối quan hệ của bà với giới thượng lưu Trung Quốc và Tanzania để chuyển ngà voi đi khắp thế giới.

Bà Yang bị bắt tại Dar es Salaam, thành phố lớn nhất Tanzania, ngày 28 tháng 9, 2015, sau một cuộc điều tra kéo dài một năm.

Phán quyết đánh dấu một trong những bản án nghiêm khắc nhất đối với một công dân Trung Quốc có địa vị cao và có mối quan hệ tốt ở Đông Phi.

Các điều tra viên Tanzania cho biết bà Dương Phong Cách Lan đến Tanzania năm 1975 với tư cách là phiên dịch cho một công ty Trung Quốc đang xây dựng tuyến đường sắt nối cảng Dar es Salaam tới Zambia. Bà là một trong những người Trung Hoa đầu tiên học thuần thục tiếng Swahili.

Trong cuộc phỏng vấn với China Daily năm 2014, bà Lan cho biết đã nhanh chóng yêu thích đất nước Phi Châu này. Năm 1998, bà mở một nhà hàng ở Dar Es Salaam. Nhà hàng nhanh chóng nổi nổi tiếng với cả cộng đồng người Trung Hoa ở nước ngoài và người dân địa phương giàu có.

Các viên chức cho biết bà Lan dùng nhà hàng này và một bất động sản khác làm địa bàn để buôn bán ngà voi bất hợp pháp.

Trước khi bị bắt, "nữ hoàng ngà voi" từng là tổng thư ký của Hội Đồng Doanh Nghiệp Châu Phi Tanzania-Trung Quốc.

Tanzania từng bị các nhóm hoạt động chỉ trích nặng nề về vấn đề bảo vệ loài voi. Quốc gia Đông Phi này đã mất 60% số lượng voi từ năm 2009 đến 2014, theo dữ liệu được công bố bởi chính phủ Tanzania.
Các nhóm bảo tồn địa phương cho hay, sau cuộc bầu cử năm 2015, Tổng Thống Tanzania John Magufuli đã đẩy mạnh cuộc chiến chống săn trộm voi.

Trong vòng bốn năm qua, vài băng đảng săn trộm đã bị triệt hạ và nhiều tay trùm bị lãnh án từ 20-30 năm tù, theo PAMS Foundation.

Theo thẩm phám Huruma Shaidi cho biết, mạng lưới của bà Yang Fenglan đã giết hại hơn 1,000 con voi, thay vì chỉ 400 con như số liệu mà các công tố viên được cung cấp.
Theo báo cáo của Liên Minh Bảo Tồn Thiên Nhiên Quốc Tế (IUCN), nạn săn giết trộm để lấy ngà đã khiến số lượng voi tại Phi Châu giảm tới 110,000 con chỉ trong vòng một thập niên qua. Hiện nay số lượng voi trên toàn Phi Châu ước tính chỉ còn khoảng 415,000 con.