Baking Soda và Baking Powder có phải là một thứ?

Baking Soda là một thứ bột bình dân mà rất được ưa chuộng. Ngoài công dụng trị gầu đầu như chúng ta mới nói đến gần đây, Baking Soda còn được dùng trong nhiều công tác khác như lau chùi, làm sạch; làm mềm da, lột tế bào chết… dĩ nhiên nó cũng có thể dùng trong nấu nướng (baking mà!). Nhưng khi nấu nướng, Baking Soda dễ bị lầm lẫn với Baking Powder.

                      Thứ nào là baking soda? Thứ nào là baking powder? Thực khó mà phân biệt

Ngoài cái tên khá giống nhau, chúng còn có một “ngoại hình” (bột trắng) không thể phân biệt. Còn về cách sử dụng, rất nhiều nội tướng đã phải tự hỏi: Khi công thức gia chánh cần “baking powder” thì mình có thể dùng baking soda thay thế được không? Hoặc ngược lại, công thức đòi hỏi dùng baking soda mà mình chỉ có baking powder thì sao?

So sánh điểm giống nhau, baking soda và baking powder đều là những thứ bột trắng, được dùng trong các công thức nướng bánh. Nhưng, do cấu tạo hóa học khác nhau, chúng cũng khác nhau về độ bền và về cách sử dụng trong nhà bếp.

1. Về độ bền

Baking Soda có độ bền lớn hơn Baking Powder. Nghĩa là, nếu chứa trong hộp đậy kín, để ở một nơi khô ráo mát mẻ. Baking Soda có thể duy trì được phẩm chất của mình trong cả năm, hoặc thậm chí vài năm. Trong khi đó, tuổi thọ của Baking Powder ngắn hơn, chỉ giữ phẩm chất được ba tháng hoặc nhiều lắm là một năm. Nhất là ở những nơi ẩm độ cao, một khi bình chứa đã được mở ra, baking powder chỉ dùng được trong vài tháng.
Vì thế, nếu là người thích nướng bánh, bạn đừng nên dùng những hộp baking powder nào đã khui quá lâu: Coi chừng làm hỏng cả lứa bánh đó. Nếu phải dùng baking powder thường xuyên, bạn nên mua từng hũ nhỏ, và ghi ngày tháng mở hũ trên thành hũ để nhắc nhở về “tuổi đời” của nó.
Làm sao biết bột còn có thể dùng được không? Bạn có thể đổ ít bột ra một chén nhỏ, rồi làm thí nghiệm sau đây:
- Với baking soda, bạn đổ thêm vào đó một chút dấm chua. Nếu thấy bột sôi lên sùng sục, giống như núi lửa sắp nổ tung, ấy là dấu hiệu baking soda còn tốt.
- Với baking powder, bạn đổ thêm vào đó một chút nước. Nếu thấy bột sủi bọt, dĩ nhiên không mãnh liệt bằng baking soda gặp dấm, nhưng đó cũng là dấu hiệu baking powder còn xài được.

           Tuy nhiên, Baking soda có thể pha chế làm bột lột da mặt, nhưng baking powder thì không.

2. Về cách sử dụng

Nếu công thức nướng bánh cần tới baking soda mà bạn chỉ có baking powder? Thats OK. Bạn có thể dùng baking powder thay thế, nhưng số lượng phải nhiều gấp hai hoặc gấp ba so với baking soda mới có thể tạo được độ nổi tương đương.
Thí dụ món bánh bạn muốn làm đang cần một thìa baking soda, bạn có thể dùng ba thìa baking powder thay vào đó, miễn là thứ bột bạn dùng vẫn còn tốt, chưa quá đát. Kết quả sẽ là tạm được, nhưng vị bánh hơi … đắng đắng một chút. Và, cái màu bánh không được vàng nâu hấp dẫn như khi dùng với baking soda.
Ngược lại, nếu muốn dùng baking soda thay thế baking powder, bạn có hai cách sau đây:

Baking soda và baking powder đều có thể dùng như “bột nổi” để làm bánh bao, mặc dầu kết quả có khác nhau.

- Tăng số lượng những chất có tính acid trong công thức để đối đầu với baking soda. Xét về cấu tạo hóa học, baking soda là Alkaline, có thể được trung hòa bằng acid. Dùng những chất có tính acid như nước cốt chanh (lemon juice) hoặc dấm (vinegar) với tỷ lệ; một thìa dấm tương đương một-nửa thìa baking soda.
- Hoặc bằng cách dùng baking soda ít bằng 1/3 so với baking powder. Thí dụ công thức đòi hỏi ba thìa baking powder, bạn chỉ cần dùng một thìa baking soda thay thế là đủ.
Tuy nhiên, khi dùng baking soda để thay thế, bạn phải nhanh tay một chút để sớm đưa chảo bột vào nướng kẻo rồi “hư bột hư đường” lại quay ra trách “mẹo vặt” không thiêng!
Vuhang231@yahoo.com