Bảo trì xe cộ: Tự thay dầu hộp số (transmission fluid)

Bài HAO SMITH

Chúng ta đã biết sự quan trọng của dầu hộp số (transmission fluid) trong hệ thống vận hành xe hơi, cũng như sự quan trọng phải thay dầu sau một thời gian sử dụng (30,000 tới 60,000 dặm). Mang đến tiệm cho thợ máy làm thì dễ rồi, nhưng bạn tự hỏi: Tôi có thể tự làm được không? Câu trả lời xin có ngay: Được chứ, không khó khăn gì!

Chi phí

Mang ra tiệm, tùy từng trường hợp, bạn có thể phải trả trong khoảng $80 tới $200. Giá trung bình là $100. Nếu tự làm lấy, bạn sẽ mất từ $80 tới $100, chủ yếu để mua filter (lọc), gasket (miếng đệm trên mặt chảo dầu), và transmission oil (dầu), không tính công.


Tìm loại dầu hộp số thích hợp (transmission oil) theo hướng dẫn của sách cẩm nang.

Việc thay mới không cần làm thường xuyên. Nếu xe chạy nhiều, bạn cũng có thể chờ tới 2 năm (cho đủ 60,000 miles), chạy ít thì vài ba năm…. Nhưng kiểm tra để bảo đảm hệ thống luôn luôn có đủ dầu thì chúng ta phải làm thường xuyên hơn. Lần trước chúng ta đã nói về việc kiểm tra, hôm nay xin bắt tay ngay vào việc thay dầu.


Tháo bù-loong ở 3 bên, rút dần dầu ra, trước khi tháo luôn ở góc 4.

Chuẩn bị

Bạn cần có đầy đủ những món sau đây:
1. Dầu (transmission fluid): Xem lại sách cẩm nang để biết xe của mình dùng loại dầu nào, và cần bao nhiêu quạt (quartz). Coi chừng mua lầm nhớt máy (engine oil).

2. Lọc (transmission filter): Cũng xem cẩm nang để mua đúng loai, đúng cỡ. Đừng lầm với lọc nhớt.
3. Torque Wrench: Dụng cụ thích hợp nhất là torque wrench, loại chìa khóa xoáy ốc đặc biệt sử dụng mô măng xoăn. Nhưng không có cũng không sao, chìa khóa ống bình thường cũng OK.

4. Chậu lớn chứa dầu cũ: Cần có một chậu lớn để đón dầu cũ thải ra. Chậu phải rộng vành để đón được cả những tia dầu ngang tàng, vọt ra 4 phương 8 hướng. Tuyệt đối không để dầu chảy xòe ra trên đất. Có thể dùng giấy báo cũ trải ra trên nền đất để đón những tia dầu bắn ra.


Kích đầu xe lên cao

Hãy nhớ rằng dầu nhớt từ xe thải ra là chất độc hại, rất nguy hiểm cho môi trường. Bạn không bao giờ nên đổ dầu xuống cống tháo nước mưa, hoặc liệng đại vào thùng rác công cộng. Nhưng phải đưa nó đến các trung tâm thu chất thải. Các tiệm Auto Parts tại địa phương đều sẵn sàng thu nhận những loại chất thải này.

Tiến hành

Thay dầu lúc nào? Khi máy nóng hay máy nguội? Thay lúc máy nóng thì dầu ở dạng lỏng, chảy ra dễ dàng hơn. Nhưng nếu không khéo bạn có nguy cơ bị chấn thương do dầu nóng văng vào người. Nếu chưa tự làm bao giờ, bạn có thể thay lúc dầu nguội, rồi để nó rỉ rả chảy qua đêm, bạn cũng sẽ rút được phần lớn số dầu cũ ra ngoài.

Khởi đầu bằng cách kích xe lên cao. Ở trong tiệm, người thợ có đủ phương tiện kéo xe lên cao hơn đầu người, nhưng tự làm lấy ở nhà, bạn chỉ cần kích xe lên đủ cao để có thể lòn người vào gầm xe làm việc là được.
1. Kích xe lên cao: Có thể kích xe trên 4 đế chống. Nếu dùng 2 đế, bạn sẽ dùng nó để kích phía đầu xe, và dùng hai vật thể chèn ở hai bánh sau để giữ xe khỏi di chuyển trong khi mình làm việc dưới gầm.


Đây là một miếng gasket (đệm) giữa chảo dầu và bloc máy.

2. Tìm chảo dầu: Chui vào dưới gầm, phía đầu xe. Nằm ngửa và bạn sẽ nhìn thấy chảo dầu khá dễ dàng. Có thể bạn sẽ nhìn thấy một nút xoáy ở đáy chậu. Đây chính là nút xả (drain plug). Nhưng trong đa số trường hợp bạn sẽ chẳng nhìn thấy nút xả nào cả.

3. Nếu có nút xả thì tháo nó ra và việc rút dầu cũ dễ dàng hơn. Nhưng nếu không có nút xả, bạn phải tháo cả các bù loong ở bốn phía để rút dầu ra. Bạn nên tháo ốc ở 3 góc trước, rồi lách miệng chảo cho dầu từ từ chảy ra. Nhớ quay mặt sang hướng khác để dầu khỏi bắn vào mặt.

4. Khi phần lớn số dầu trong chảo đã chảy rồi, bạn mới bắt đầu tháo bù loong ở góc thứ 4 để gỡ chảo dầu ra. Rồi có thể để dầu rỉ rả chảy thêm một thời gian nữa để rút được càng nhiều càng tốt.

5. Nhớ bỏ các bù loong vào một chỗ cẩn thận. Và xem xét các vận cặn trong chảo dầu. Có thể bạn sẽ nhìn thấy 4 cục kim loại bên trong chảo, bám đầy vụn sắt. Đây chính là những cục nam châm được nhà sản xuất đặt vào đây để hút vụn sắt, không cho chúng luân lưu trở vào hệ thống.

Chúng ta cần nói nhiều về cách khảo sát tình trạng dầu cũ được tháo ra ở đây nhằm chẩn bệnh, nếu có, trong hệ thống hộp số. Hẹn gặp các bạn trong bài lần sau.
haosmith@yahoo.com