Bảo trì xe: Công tác căn bản nhất

Hỏi: Xin bác cho biết trong các việc phải làm để bảo trì xe, việc nào là cần thiết nhất. Cháu là người không biết gì nhiều về máy móc. Cám ơn bác.

Đáp: Xe cộ ngày nay phức tạp hơn so với những cái xe ra đời thập niên 1960, 1970, 1980… khiến những chủ nhân chưa kinh nghiệm có phần lo lắng. Tuy nhiên những nhiệm vụ căn bản đòi hỏi nơi bạn không có gì nhiều, trước sau cũng gần như nhau. Dù là người mới, là tay mơ, bạn chắc chắn cũng sẽ làm được những việc sau đây.

Thay nhớt máy

Có thể nói việc quan trọng nhất là thay nhớt máy. Việc này bạn không phải làm thường xuyên, nhưng có thể làm chừng 6 tháng một lần, hoặc sau mỗi 5,000 dặm. Nhiều thợ máy đề nghị bạn thay nhớt sau mỗi 3,000 dặm. Nhưng các chuyên viên cơ khí ô tô xác nhận nhớt bây giờ tốt hơn, bạn có thể yên tâm chạy từ 5,000-7,000 dặm. Không cần phải thay nhớt thường xuyên hơn, vừa mất công mất tiền, lại còn thải nhiều nhớt cũ ra làm hại môi sinh.

Có nhiều loại nhớt máy để bạn chọn lựa. Nhớt “nhẹ” mang mã số 5W-30, là loại nhớt phổ thông dùng cho xe chạy trong các vùng lạnh lẽo, trong khi đó nhớt “nặng” mang mã số 10W-40 thì thích hợp hơn trong các vùng khí hậu nóng. Cũng còn loại nhớt tổng hợp, tốt hơn và dĩ nhiên đắt tiền hơn, nhưng bạn chỉ cần dùng nhớt thường là được rồi.

Thay nhớt máy là công tác đơn giản, bao gồm việc rút nhớt cũ ra, đổ nhớt mới vào, và thay luôn bộ lọc. Để làm được việc này, bạn phải kích cái xe lên cao, rồi để một cái chậu dưới gầm xe để chứa nhớt cũ. Đương nhiên, việc chui vào gầm xe có vẻ hơi mất công. Nhưng có người lại thích, bởi vì nó làm cho bạn trông “ngầu” hơn. Nếu không thích, bạn có thể mang xe ra cho thợ làm, mất từ $20 tới $30 là nhiều. Thích hay không thích, thay nhớt định kỳ là việc phải làm để có thể giữ cho xe chạy an toàn, và duy trì tuổi phục vụ của xe tới 15, 20 năm.

Thay nước coolant

Việc quan trọng thứ hai là thay nước Coolant (cũng gọi là anti-freeze). Xếp vào hàng thứ hai không phải vì nó không quan trọng bằng việc thay nhớt. Nhưng thời gian sử dụng nước coolant có thể kéo dài, bạn chỉ cần thay mỗi 3 năm một lần, hoặc sau mỗi 25,000 dặm tới 30,000 dặm.
Việc thay coolant cũng chẳng khó gì hơn thay nhớt, bao gồm tháo nước cũ ra và đổ nước mới vào. Gọi là nước, nhưng nó chính là một dung dịch đặc biệt đặc chế cho xe, không dễ đông khi gặp lạnh cũng như không dễ sôi khi gặp nóng. Vì thế, đừng bao giờ lấy nước lã thường mà đổ vào trong xe.

Mở nắp đậy đầu xe

Hai công việc cụ thể trên đây lâu lâu mới phải làm một lần, nhưng trong tiến trình sử dụng xe bạn cần phải biết Mở Nắp Đậy Đầu Xe (Hood) mỗi tuần một lần để quan sát và kiểm tra những điều sau:
- Nhớt máy
- Nước Coolant/Antifreeze: Nhớ đừng bao giờ mở két nước trong lúc máy xe còn đang nóng. Phải chờ máy xe nguội hẳn rồi mới được mở nắp két nước, bằng không nước nóng có thể phun vào mặt.
- Kiểm tra dầu máy,
- Kiểm tra dầu tay lái
- Kiểm tra dầu hộp số
Mở nắp đậy đầu máy để kiểm tra xem dầu nhớt còn đầy đủ không. Nhớt máy và dầu hộp số được thăm dò bằng một cây que sắt có ghim sẵn trong bình. Những loại dầu nhớt khác đều chứa trong những bình mủ trong, nhìn xuyên thấu, có ghi vạch để giúp bạn nhận xét thế nào là đủ hoặc thiếu: Dầu nhớt phải ở trên mức Minimum (tối thiểu) và ở dưới mức Maximum (tối đa).
Ngoài dầu nhớt, trong lúc kiểm tra đầu máy, bạn phải để ý:
- Các bình chứa dầu nhớt có rò rỉ ra ngoài hoặc rỉ xuống mặt đất không
- Các ống dẫn (hoses) và dây kéo (belts) xem có sờn đứt chỗ nào không
- Xem lại các dây dẫn điện, có bị lỏng, bị đứt chỗ nào không.
- Kiểm tra các bộ lọc khí (air filter)
- Kiểm tra khói ống bô
- Xem lại dàn đèn, dàn đồng có móp méo hư hại gì không?
- Kiểm tra dàn bánh xe, lốp xe có đủ hơi, có rạn nứt chỗ nào không?
Công việc của bạn chỉ là kiểm tra, xem có gì bất thường không, còn sửa chữa và thay thế lại là chuyện khác. Dĩ nhiên, nếu khéo tay và kiên nhẫn, bạn vẫn có thể tự làm, nhưng thường thì phải nhờ tới thợ chuyên môn. Rất may, nếu bạn có thể tự tay thay nhớt và thay nước coolant thì có thể năm, ba năm bạn mới có dịp nhờ đến thợ máy. Nói như vậy để bạn yên tâm: Cái xe là một “người bạn” rất mẫn cán, được việc, và không hay làm khó. Với một chút lưu tâm, cái xe sẽ vừa là một phương tiện phục vụ, vừa là một sản phẩm khoa học tạo được nhiều phấn khởi cho bạn trong thế giới rộng mở hôm nay.

haosmith@yahoo.com