Sức Khỏe

Bệnh viêm não

Friday, 18/10/2019 - 07:13:14

Gần đây đã xuất hiện thêm một số trường hợp bệnh viêm não do virus trên đất Mỹ. Con số trường hợp bệnh này tăng lên so với thời gian trước, gây lo ngại cho các giới chức y tế.

 

Gần đây đã xuất hiện thêm một số trường hợp bệnh viêm não do virus trên đất Mỹ. Con số trường hợp bệnh này tăng lên so với thời gian trước, gây lo ngại cho các giới chức y tế. Tuy nhiên, dân Quận Cam vẫn chưa lo lắng gì nhiều vì chưa có trường hợp viêm não nào xuất hiện ở đây. Bỗng nhiên, ty y tế Quận Cam vừa ra thông báo đã tìm thấy một số muỗi có mang siêu vi gây bệnh viêm não St. Louis ở Anaheim và Westminster. Điều này khiến nhiều người lo ngại.
Vậy bệnh viêm não là gì và chúng ta có thể làm gì để ngăn ngừa bị nhiễm bệnh?
Viêm não là nhiễm trùng óc. Có một số nguyên nhân, nhưng thường thấy nhất là do nhiễm siêu vi. Viêm não thường chỉ gây ra các triệu chứng giống như bệnh cúm nhẹ - chẳng hạn như sốt hoặc nhức đầu - hoặc không có triệu chứng nào cả. Đôi khi các triệu chứng giống như bệnh cúm nặng hơn. Viêm não cũng có thể gây ra lú lẫn, giật kinh hoặc có vấn đề ở các giác quan hoặc việc chuyển động.
Đôi khi, viêm não có thể đe dọa tính mạng. Chẩn đoán và điều trị kịp thời rất quan trọng vì khó dự đoán viêm não sẽ gây bệnh ra sao đối với từng cá nhân.

*Triệu chứng

Hầu hết những người bị viêm não do siêu vi có các triệu chứng giống như cúm nhẹ, chẳng hạn như:
- Đau đầu
- Sốt
- Đau bắp thịt hoặc khớp xương
- Mệt mỏi hay yếu ớt

Đôi khi các dấu hiệu và triệu chứng nặng hơn, và có thể bao gồm:
- Lú lẫn, bị kích động hoặc có ảo giác
- Động kinh
- Mất cảm giác hoặc tê liệt ở một số khu vực trên khuôn mặt hoặc cơ thể
- Bắp thịt yếu đi
- Có vấn đề với tiếng nói hoặc thính giác
- Bất tỉnh

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, các dấu hiệu và triệu chứng cũng có thể bao gồm:
- Thóp mềm trên đầu (fontanels) phình lên
- Buồn nôn và ói mửa
- Thân thể cứng lại
- Ăn kém hoặc không thức dậy để ăn
- Gây gổ, khó chịu

Phải đi khám bệnh ngay lập tức nếu có bất kỳ triệu chứng nặng liên quan đến viêm não. Nếu bị nhức đầu dữ dội, sốt và thay đổi ý thức cần được chăm sóc khẩn cấp.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của viêm não đều nên được chăm sóc khẩn cấp.

*Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác của viêm não thường không được biết. Nhưng khi một nguyên nhân được tìm ra thì thường là nhiễm virus. Nhiễm vi trùng (bacteria) và các tình trạng viêm không nhiễm trùng cũng có thể gây viêm não.

Có hai loại viêm não chính:
- Viêm não nguyên phát. Tình trạng này xảy ra khi siêu vi hoặc tác nhân khác lây nhiễm não trực tiếp. Nhiễm trùng có thể tập trung ở một khu vực hoặc lan rộng. Nhiễm trùng nguyên phát có thể là sự tái hoạt động của một loại virus đã tạm nằm im không hoạt động sau một căn bệnh trước đó.
- Viêm não thứ phát. Tình trạng này là kết quả của một phản ứng sai lầm của hệ thống miễn dịch đối với nhiễm trùng ở một nơi khác trong cơ thể. Thay vì chỉ tấn công các tế bào gây nhiễm trùng, hệ thống miễn dịch lại tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh trong não. Còn được gọi là viêm não sau nhiễm trùng, viêm não thứ phát thường xảy ra hai đến ba tuần sau khi bị nhiễm trùng ban đầu.

*Những virus thường gặp

Các loại virus có thể gây viêm não bao gồm:

1. Herpes simplex virus (HSV). Cả HSV loại 1 - liên quan đến vết loét và mụn nước quanh miệng - và HSV loại 2 - liên quan đến mụn rộp ở bộ phận sinh dục - đều có thể gây viêm não. Viêm não do HSV loại 1 gây ra rất hiếm nhưng có thể dẫn đến tổn thương não hoặc tử vong đáng kể.

2. Những virus herpes khác. Gồm có Epstein-Barr Virus, thường gây ra bệnh nhiễm trùng bạch cầu đơn nhân (infectious mononucleosis) và varicella-zoster virus, thường gây bệnh thủy đậu và bệnh zona.

3. Enterovirus. Những virus này bao gồm virus bại liệt và coxsackie virus, thường gây bệnh với các triệu chứng giống cúm, viêm mắt và đau bụng.

4. Virus truyền qua muỗi. Những virus này có thể gây ra các bệnh nhiễm trùng như West Nile, La Crosse, St. Louis, viêm não ngựa phía tây và phía đông. Các triệu chứng nhiễm trùng có thể xuất hiện trong vòng vài ngày đến vài tuần sau khi tiếp xúc với virus do muỗi truyền.

5. Virus truyền qua bọ tick. Virus Powassan truyền qua con tick và gây viêm não ở Trung Tây Hoa Kỳ. Các triệu chứng thường xuất hiện khoảng một tuần sau khi bị cắn bởi do một con bọ bị nhiễm bệnh.

6. Virus bệnh dại. Virus bệnh dại, thường lây truyền qua vết cắn từ một động vật bị nhiễm bệnh, gây ra bệnh viêm não tiến triển rất nhanh một khi các triệu chứng bắt đầu. Bệnh dại là một nguyên nhân hiếm gặp của viêm não ở Hoa Kỳ.

7. Những bệnh nhiễm trùng của trẻ em. Bệnh nhiễm trùng thường gặp ở trẻ em - như sởi (rubeola), quai bị và sởi Đức (rubella) - trước kia là nguyên nhân khá thông thường của viêm não thứ phát. Những nguyên nhân này hiện rất hiếm ở Hoa Kỳ do có sẵn thuốc ngừa cho các bệnh này.

*Các yếu tố rủi ro

Bất cứ ai cũng có thể bị viêm não. Các yếu tố có thể làm tăng rủi ro bao gồm:
- Tuổi tác. Một số loại viêm não thấy nhiều hơn hoặc nghiêm trọng hơn ở các nhóm tuổi nhất định. Nhìn chung, trẻ nhỏ và người lớn tuổi có nguy cơ mắc hầu hết các loại viêm não do virus.
- Hệ thống miễn dịch suy yếu. Những người bị HIV / AIDS, dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc có một tình trạng khác khiến hệ thống miễn dịch bị suy yếu có nguy cơ cao bị viêm não.
- Khu vực địa lý. Virrus truyềnqua muỗi hoặc ticks thường thấy ở các khu vực địa lý đặc biêt.
- Mùa trong năm. Các bệnh truyền qua muỗi và tick xảy ra nhiều hơn vào mùa hè ở nhiều khu vực của Hoa Kỳ.

*Biến chứng

Các biến chứng của viêm não khác nhau, tùy thuộc vào các yếu tố như:
Tuổi - Nguyên nhân nhiễm trùng - Mức độ nghiêm trọng của bệnh ban đầu - Thời gian từ khi phát bệnh đến khi điều trị
Người có bệnh nhẹ thường hồi phục trong vòng một vài tuần mà không có biến chứng lâu dài.

1. Biến chứng của bệnh nặng
Bệnh viêm có thể làm tổn thương não, có thể dẫn đến hôn mê hoặc tử vong.
2. Các biến chứng khác. Rất khác nhau về mức độ nghiêm trọng, có thể tồn tại trong nhiều tháng hoặc là vĩnh viễn. Những biến chứng này có thể bao gồm:
- Mệt mỏi kéo dài
- Yếu hoặc mất phối hợp các bắp thịt
- Thay đổi tính tình
- Có vấn đề ở bộ nhớ
- Tê liệt
- Khiếm thính hoặc khiếm thị
- Suy giảm khả năng nói

*Phòng ngừa

Cách tốt nhất để ngăn ngừa viêm não do virus là thực hiện các biện pháp để tránh tiếp xúc với virus có thể gây bệnh.
- Giữ vệ sinh tốt. Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng bằng xà phòng và nước, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước và sau bữa ăn.
- Không chia sẻ đồ dùng. Đừng chia sẻ muỗng nỉa và đồ uống.
- Dạy trẻ thói quen tốt. Hãy chắc chắn rằng chúng thực hành vệ sinh tốt và tránh chia sẻ đồ dùng ở nhà và trường học.
- Chích ngừa đầy đủ và cập nhật. Trước khi đi du lịch, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về những khuyến cáo chích ngừa cho các điểm đến khác nhau.
- Bảo vệ chống muỗi và bọ ticks

*Để giảm thiểu tiếp xúc với muỗi và ticks:

- Mặc quần áo bảo vệ bản thân. Mặc áo sơ mi dài tay và quần dài nếu bạn ở ngoài trời lúc hoàng hôn và bình minh khi muỗi hoạt động mạnh nhất và khi bạn ở trong khu vực nhiều cây cối, cỏ và bụi cây cao, nơi có nhiều bọ ticks.
- Dùng thuốc chống muỗi. Hóa chất như DEET có thể được xoa lên cả da và quần áo. Để thoa thuốc lên mặt, hãy xịt lên tay và sau đó bôi lên mặt. Nếu bạn đang sử dụng cả kem chống nắng và thuốc chống nắng, hãy thoa kem chống nắng trước.
- Sử dụng thuốc trừ sâu. Cơ quan bảo vệ môi trường khuyên nên dùng các sản phẩm có chứa permethrin, giúp đẩy lùi và tiêu diệt bọ ticks và muỗi. Những sản phẩm này có thể được phun lên quần áo, lều và các thiết bị ngoài trời khác. Permethrin không nên được bôi lên da.
- Tránh muỗi. Tránh các hoạt động không cần thiết ở những nơi thường có muỗi. Nếu có thể, tránh ở ngoài trời từ chập tối cho đến bình minh, khi muỗi hoạt động mạnh nhất.
- Sửa chữa cửa sổ và cửa lưới bị hư.
- Loại bỏ các nguồn nước bên ngoài nhà của bạn. Loại bỏ nước đọng trong sân của bạn, nơi muỗi có thể đẻ trứng, như chậu hoa hoặc các dụng cụ làm vườn, mái bằng, lốp xe cũ và máng xối bị tắc.
- Tìm kiếm các dấu hiệu ngoài trời của bệnh do virus. Nếu bạn nhìn thấy những con chim hoặc động vật bị bệnh hoặc sắp chết, hãy báo cáo cho sở y tế địa phương.
- Bảo vệ trẻ nhỏ: Thuốc chống côn trùng được khuyến cáo không nên sử dụng cho trẻ nhỏ dưới 2 tháng tuổi. Thay vào đó, dùng màn lưới bao che xe đẩy.
Đối với trẻ sơ sinh lớn tuổi và trẻ em, thuốc chống côn trùng có 10 đến 30% DEET được coi là an toàn. Các sản phẩm có chứa cả DEET và kem chống nắng được khuyên không nên dùng cho trẻ em vì việc bôi nhiều lần - có thể cần thiết cho thành phần chống nắng - sẽ khiến trẻ bị bôi quá nhiều DEET.

*Cách sử dụng thuốc chống muỗi với trẻ em bao gồm:

- Luôn luôn giúp trẻ em sử dụng thuốc chống muỗi.
-Xịt lên quần áo và da.
- Bôi thuốc chống côn trùng (insect repelent) khi ở ngoài trời để giảm nguy cơ hít phải thuốc này.
- Xịt thuốc lên tay và sau đó thoa lên mặt trẻ. Cẩn thận xung quanh mắt và tai.
- Đừng dùng thuốc chống côn trùng trên tay trẻ nhỏ vì chúng có thể cho tay vào miệng.
- Rửa da đã bôi thuốc bằng xà phòng và nước khi bạn vào trong nhà.

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT