Bún lòng xào nghệ, món cho người yếu lòng

Bún lòng xào nghệ (Chudu24.com)

Bài TOM
Nói món bún lòng xào nghệ dành cho người yếu lòng, nghe vừa đúng mà cũng vừa sai. Đúng bởi đây là món dành cho người yếu lòng mà cũng sai bởi đây là món tối kỵ của người yếu lòng. Vậy cuối cùng tại sao lại nói là đúng mà tại sao lại nói là sai? Có lẽ, muốn nói đúng hay sai với món ăn hết sức dung dị, thuần Á Đông này, mà nói đúng hơn là thuần Việt này, phải tìm đến những nơi mà khi nhắc tới, người ta phải nói về món này. Bởi trong mỗi món ăn, nếu không có triết lý ẩm thực thì chí ít cũng phải có tính y học, có giá trị điều tiết sức khỏe trong đó, món bún lòng xào nghệ là một rtong những món như vậy!

Mà những nơi có món này, có lẽ là vùng quê Quảng nam, Quảng Ngãi và Bình Định, chỉ có ba tỉnh miền Trung này có bán món bún lòng xào nghệ hoặc lòng xào nghệ phổ biến. Đi đâu cũng có thể gặp. Mà món này nếu ai bị yếu bụng, ăn nhiều sẽ nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng ai bị yếu bụng nặng, thì nó lại là cứu tinh, nói nghe như đùa nhưng thật đó!

Xin nói luôn, ai bị đau đại tràng, bao tử, hãy nghĩ ngay đến món bún lòng xào nghệ và đây là món ăn có thể chữa bệnh vô cùng hiệu quả cho quí vị! Vì lẽ, trước đây đúng mười năm, lúc đó mặc dù đời sống kinh tế ở Việt Nam không đến nỗi đói ăn, thiếu mặc như trước, nhưng thuốc men chữa bệnh là cả một câu chuyện dài. Tôi có anh bạn tên Túc, làm nghề thợ vẽ chân dung, ban đầu là vẽ truyền thần, nhưng rồi vẽ truyền thần đói quá chuyển sang vẽ quảng cáo. Túc tính tình đôn hậu, chịu làm việc và hiếu thảo với mẹ. Nghiệt nỗi gia đình Túc rất nghèo, mẹ tự túc (có bầu ngoài giá thú) để kiếm đứa con nên đặt là Túc, hàm ý “tự túc.” Hai mẹ con cày sâu cuốc bẩm, kiếm sống qua ngày, rồi Túc học hết lớp 12 thì mẹ Túc bệnh, phải nghỉ học để đi làm thuê. Sau học thêm nghề vẽ, Túc có năng khiếu vẽ nên vẽ chân dung khá đẹp.

Nghiệt nỗi là một thợ vẽ sống ở tỉnh lẻ, lại ít giao du nên Túc loay hoay với việc vẽ ảnh thờ, vẽ chân dung cho người già. Cuộc sống chưa bao giờ hết khó khăn, lại bị người yêu bỏ theo một anh đi lao động ở Nam Hàn về nữa nên Túc đâm ra buồn chán, làm bao nhiêu thì mua bao gạo, đưa mẹ một ít đi chợ, còn lại uống rượu, uống không có điểm dừng, chẳng mấy chốc, Túc nát rượu và kéo theo bệnh đại tràng, bao tử, thậm chí có lúc xuất huyết bao tử phải đi cấp cứu.

Đã khó càng thêm khó. Túc chỉ muốn chết quách cho xong. Mấy lần sau, Túc bị đau nặng nhưng quyết không đi bệnh viện, Túc bảo thôi kệ, giờ nếu đi thì khổ cho mẹ mà chỉ có cách là để cho bệnh đủ nặng thì chết, anh chết xong thì mẹ anh vài tháng sau cũng chết theo anh thôi, vậy mà có khi giải thoát cho cả hai mẹ con. Bạn bè và tôi nghe vậy chỉ biết rớt nước mắt.


Bún lòng xào nghệ (doanhnhantre.vn)

Thế rồi đùng một cái, hơn tuần không gặp nhau, tôi ghé nhà Túc thì hết sức bất ngờ vì thấy anh đi đứng, nói năng thoải mái, người hoạt bát, không còn vẻ đau đớn, mệt mỏi vốn thấy. Tôi đâm lo, vì sợ anh rơi vào tình trạng “hồi dương,” nghĩa là những người sắp chết, bỗng dưng trở nên hồng hào, tràn trề sức sống mặc dù trước đó không lâu, họ gầy gò, tiều tụy, dấu hiệu này y học gọi là “hồi dương.”

Thấy tôi có vẻ không được vui, Túc hỏi, “Bộ mày sợ tao chết hay sao mà lo lắng vậy! Tao có thuốc chữa rồi, không chết đâu!”

“Ông chữa kiểu gì mà cứ như thần dược vậy, uống rượu nát bét cái ruột rồi giờ nói như thánh, thôi lo bỏ bớt rượu đi!”

Túc cười, “Không phải đâu, tao có thần dược thiệt đó, đơn giản lắm mà lâu nay tao không biết, nói chung là tao đã bỏ bớt rượu, mày muốn nghe tao kể không?”

“Ông kể đi!”

“Số là thế này, hôm tuần trước, tao hết ăn uống nổi, mẹ tao đi mua mấy lạng thịt heo về nấu cháo cho tao, tao cũng nuốt không vô, ứa nước mắt vì thấy mình trẻ mà bất lực. Mẹ tao cũng khóc, không hiểu sao bà Bảy bán thịt heo lại ghé thăm, thấy cảnh, bả bảo sao lâu nay không nói với bả, bả cho thuốc. Tao nghe mắc cười, vì mình đau ốm và nghèo khổ đến độ bà bán thịt heo cũng nhận làm bác sĩ... Nhưng mà bà ấy giúp tao thiệt mày ơi. Vì sáng bữa sau bả mang qua cho tao một ít phèo heo (tức ruột non) nửa ký bún và mấy ký nghệ củ. Bà bảo tao cứ để dành nghệ đó, mỗi sáng chịu khó cạo vỏ, đập dập chừng hai lạng, sau đó giã nhuyễn, phi dầu phụng cho tới thì cho nghệ với phèo vào chảo, cho chút muối, xào, đảo cho đều, chờ cho phèo chín thì cho bún vào, đảo sơ tồi tắt bếp, cứu như vậy mà múc ra chén, ngồi ăn thôi. Ban đầu hơi khó ăn vì nghệ hơi đắng, nhưng hai bữa thì thấy ngon và nghiện nó luôn, cứ hai bữa xào phèo thì có một bữa xào lòng các loại. Mà nhớ là chỉ ăn buổi sáng thôi nha!”

“Vì sao chỉ ăn buổi sáng? Và nó có tác dụng ra sao ông Túc?”

“Vì buổi sáng mình bụng đói, dậy sớm, uống chừng hai ly nước lọc, tương đương với hơn nửa lít nước, sau đó bắt đầu làm món này, đợi nó nguội một chút thì dùng. Khi thành ruột mình được tạm rửa sạch bằng nước lọc, thì món lòng xào nghệ vào sẽ hỗ trợ được nhiều hơn, chính lớp mỡ và dịch bên trong phèo (ruột non) sẽ mang cả tinh nghệ bám vào thành ruột, còn bún thì giúp cho bao tử mình hạn chế thừa men, nó thẩm thấu men, tao nghĩ là vậy. Và nghệ nó giúp làm lành các vết thương bên trong đại tràng, bao tử của mình, nó bám vào đó nhờ lớp dịch của phèo nữa, mà lớp dịch đó cũng hỗ trợ cho bao tử mình nhiều lắm. Ăn vài bữa thì các vết thương giảm bớt đau, và nó tự làm lành. Tao ăn mới hơn tuần mà thấy không còn đau đớn nữa.”

Lúc đó tôi mừng nhưng vẫn chưa hết lo vì biết đâu đó chỉ là ảo giác của người bệnh nặng, đang tuyệt vọng vớ được cái phao hy vọng. Nhưng rồi Túc mạnh khỏe dần và sau đó trở lại bình thường, không còn gặp những cơn đau như trước. Và hiện nay, sau mười năm, Túc vẫn sống ổn, đã có vợ con. Nói như vậy để thấy có những món ăn của người Á Đông rất có lợi cho sức khỏe nhưng với người Tây Phương, đó là món bỏ đi, không thể dùng hoặc dùng rất hạn chế.


Bún lòng xào nghệ (doanhnhantre.vn)

Sau này tìm hiểu về y học, tôi mới hiểu rằng món lòng xào nghệ, lòng nấu với nghệ, chưng cất với nghệ đã được Hải Thượng Lãn Ông dạy cho các đệ tử, bởi thuốc Nam rất khác thuốc Bắc ở chỗ, thay vì thuốc Bắc dùng liều lượng đậm đặc để khắc chế bệnh thì thuốc Nam dùng lượng vừa, pha lẫn trong món ăn hằng ngày để tránh tình trạng một số chất không cần thiết cho cơ thể đi kèm với thuốc chữa bệnh. Ăn hằng ngày, thẩm thấu thuốc và chữa lành bệnh. Món lòng xào nghệ, hay nói đúng hơn ruột non xào nghệ, có thêm bún là một kiểu cách tân của thuốc Nam Hải Thượng Lãn Ông khi chữa bệnh đại tràng, bao tử. Có lẽ thời Hải Thượng Lãn Ông chưa có bún nên chỉ có lòng xào, lòng chưng nghệ.

Trong tình hình xã hội vẫn chưa vãn hồi, mọi thứ nháo nhào, việc ăn uống bất thường và dễ gây nguy cơ bệnh bao tử, bệnh đại tràng. Xin quí vị nhớ đến món bún lòng xào nghệ để ăn vào mỗi sáng. Rất tốt cho bao tử, đại tràng và nội tạng nói chung đó, thưa quí vị! Xin cầu chúc quí vị chân cứng đá mềm!