Sức Khỏe

Sống căng thẳng làm hệ thống miễn dịch mau già

Tuesday, 14/06/2022 - 08:12:02

Các biến cố đau thương, căng thẳng công việc làm tăng tốc độ già của hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ ung thư, bệnh tim mạch và nhiễm COVID-19.


(Getty Images)

 

 

Ai cũng biết rằng càng lớn tuổi thì hệ thống miễn dịch càng suy yếu. Một ví dụ rõ ràng là trong đại dịch COVID-19, người già có tỷ lệ tử vong cao hơn nhiều so với người trẻ. Sự suy giảm dần dần của hệ thống miễn dịch do tuổi tác được gọi là sự suy tàn miễn dịch. Tuy nhiên, có những người khá lớn tuổi nhưng có sức khỏe tuyệt vời, ngược lại, một người tương đối trẻ, nhưng vẫn dễ bị bệnh. Điều gì có thể giải thích  sự khác biệt về sức mạnh của hệ thống miễn dịch ở những người cùng tuổi?

Căng thẳng - dưới dạng các biến cố đau thương, căng thẳng công việc, các yếu tố gây căng thẳng hàng ngày và sự phân biệt đối xử - làm tăng tốc độ già của hệ thống miễn dịch, làm tăng nguy cơ ung thư, bệnh tim mạch và bệnh tật do các bệnh nhiễm trùng như COVID-19, theo một nghiên cứu của Đại Học Nam California (USC).

Nghiên cứu, được công bố ngày13/6/2022 trên tờ Proceedings of the National Academy of Sciences,có thể giúp giải thích sự chênh lệch về sức khỏe theo tuổi tác, bao gồm cả mức độ tử vong khác nhau của đại dịch và xác định các điểm ta có thể can thiệp.

Tác giả chính của nghiên cứu là Eric Klopack, một học giả tại Trường Lão Khoa USC Leonard Davis cho biết, “Khi số người lớn tuổi trên thế giới tăng lên, việc hiểu được sự chênh lệch về sức khỏe theo tuổi tác là điều cần thiết. Những thay đổi liên quan đến tuổi tác trong hệ thống miễn dịch đóng một vai trò quan trọng trong việc suy giảm sức khỏe. Nghiên cứu này giúp làm rõ các cơ chế liên quan đến việc tăng sự lão hóa của hệ miễn dịch.”

Khi con người già đi, hệ thống miễn dịch tự nhiên bắt đầu suy giảm nghiêm trọng, một tình trạng được gọi là sự suy tàn miễn dịch. Với tuổi cao, hệ miễn dịch của  người già bị suy yếu vì có quá nhiều các tế bào bạch cầu ‘già yếu”và quá ít tế bào bạch cầu tươi mới để sẵn sàng đối đầu với những kẻ xâm lược.

 

Các vấn đề tiềm ẩn liên quan đến căng thẳng và hệ thống miễn dịch

 

Lão hóa hệ miễn dịch không chỉ liên quan đến ung thư mà còn đối với bệnh tim mạch, tăng nguy cơ viêm phổi, giảm hiệu quả của thuốc ngừa và lão hóa các cơ quan.

Nhưng điều gì giải thích cho sự khác biệt lớn về sức khỏe ở những người trưởng thành cùng tuổi? Các nhà nghiên cứu của USC đã quyết định xem liệu họ có thể tìm ra mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với căng thẳng suốt đời - một nguyên nhân được biết dẫn đến sức khỏe kém - và suy giảm sức mạnh của hệ thống miễn dịch hay không.

Họ truy lục và đối chiếu các bộ dữ liệu khổng lồ từ cuộc nghiên cứu Sức Khỏe và Hưu Trí của Đại Học Michigan, một nghiên cứu dài hạn quốc gia về kinh tế, sức khỏe, hôn nhân, tình trạng gia đình và các hệ thống hỗ trợ công và tư của người Mỹ lớn tuổi.

Để đo lường mức độ tiếp xúc với các loại căng thẳng xã hội khác nhau, các nhà nghiên cứu đã phân tích câu trả lời từ một nhóm gồm 5,744 người lớn trên 50 tuổi. Họ trả lời một bảng câu hỏi đánh giá trải nghiệm của người trả lời với căng thẳng xã hội, bao gồm các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống, căng thẳng mãn tính, kỳ thị hàng ngày và phân biệt đối xử suốt đời.

Các mẫu máu của những người tham gia sau đó được phân tích bằng phương pháp đo tế bào dòng chảy, một kỹ thuật trong phòng thí nghiệm nhằm đếm và phân loại các tế bào máu khi chúng qua từng cái một trong một dòng hẹp trước tia laser.

Đúng như dự đoán, những người có điểm số căng thẳng cao hơn có cấu hình miễn dịch trông già hơn, với tỷ lệ các tế bào chống bệnh mới thấp hơn và tỷ lệ bạch cầu bị hao mòn cao hơn. Mối liên quan giữa các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống và con số ít các tế bào T sẵn sàng phản ứng hơn, hoặc còn chưa kinh nghiệm, vẫn mạnh mẽ ngay cả sau khi kiểm soát các yếu tố giáo dục, hút thuốc, uống rượu, BMI, và chủng tộc hoặc sắc tộc.

Một số nguồn gây căng thẳng có thể khó kiểm soát, nhưng các nhà nghiên cứu cho biết có thể có một cách giải quyết.

Tế bào T - một thành phần quan trọng của khả năng miễn dịch - trưởng thành trong một tuyến gọi là tuyến ức (thymus), nằm ngay phía trước và phía trên tim. Khi con người già đi, mô trong tuyến ức co lại và được thay thế bằng mô mỡ, dẫn đến giảm sản xuất các tế bào miễn dịch. Nghiên cứu trước đây cho thấy rằng tiến trình này được đẩy nhanh bởi các yếu tố lối sống như chế độ ăn uống nghèo nàn và ít tập thể dục, cả hai đều liên quan đến căng thẳng xã hội.

Klopack cho biết: “Trong nghiên cứu này, sau khi kiểm soát các yếu tố chế độ ăn uống kém và ít tập thể dục, mối liên hệ giữa căng thẳng và việc tăng sự lão hóa miễn dịch không còn mạnh mẽ nữa. Điều này có nghĩa là những người gặp nhiều căng thẳng có xu hướng ăn uống và tập thể dục kém hơn, một phần giải thích tại sao họ bị lão hóa miễn dịch nhanh hơn.”

 

Căng thẳng và hệ thống miễn dịch: Tác động của chế độ ăn uống và tập thể dục

 

Cải thiện chế độ ăn uống và việc tập thể dục ở người lớn tuổi có thể giúp bớt sự lão hóa miễn dịch liên quan đến căng thẳng.

Ngoài ra, siêu vi cytomegalovirus (CMV) có thể là mục tiêu để can thiệp. CMV là một bệnh nhiễm siêu vi hay thấy, thường không có triệu chứng ở người và được biết là có tác dụng mạnh mẽ trong việc đẩy nhanh sự lão hóa miễn dịch. Giống như bệnh giời leo shingles hoặc mụn rộp herpes, CMV hầu hết đều tiềm ẩn, không hoạt động nhưng có thể bùng phát, đặc biệt là khi một người đang trải qua căng thẳng cao độ.

Trong nghiên cứu này, kiểm soát yếu tố nhiễm CMV cũng làm giảm mối liên hệ giữa căng thẳng và tăng tốc độ lão hóa miễn dịch. Do đó, các nhà nghiên cứu cho rằng chích ngừa CMV rộng rãi có thể là một biện pháp can thiệp tương đối đơn giản và có tiềm năng mạnh mẽ, có thể làm giảm tác động lão hóa miễn dịch do căng thẳng.

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT