Mẹo Vặt

Các loại đất trong thủy canh (bài 2)

Tuesday, 16/05/2017 - 10:36:14

Nhưng không nhất thiết phải dùng sỏi tròn, bạn cũng có thể dùng những loại sỏi đá khác, thậm chí cả những viên lượm lặt chung quanh nhà. Không cần tròn trịa, nhưng cần được rửa sạch hoặc sát trùng trước khi sử dụng.

Bài VŨ HẰNG

Thủy canh là phương pháp trồng trọt không dùng đất, nhưng cần có một phương tiện trung gian để giữ cây đứng thẳng, trong lúc chờ đợi bầu rễ phát triển. Chúng ta đã đồng ý gọi chất trung gian này là “đất” trong ngoặc kép, hoặc vắn tắt là GM. Lần trước chúng ta đã nói đến hai thứ GM thích hợp nhất là sơ dừa (coconut coir, coconut fiber) và sỏi đất sét (clay pellet). Hôm nay chúng ta nói thêm một vài thứ GM khác để các bạn tùy cơ ứng biến nhé.


Những viên sỏi nhẵn nhụi sau nhiều năm tháng được chuốt mài bởi dòng nước.

Sỏi lòng sông

Sỏi lòng sông (River rock) là thứ GM được dùng khá phổ thông, có thể mua được dễ dàng tại Lowes, Home Depot... và cả trong các tiệm bán cá cảnh. Ở đây bạn có thể tìm thấy những viên sỏi tròn trịa sau nhiều năm tháng được chuốt mài bởi dòng nước. Thực ra những viên sỏi được hình thành trong thiên nhiên không có bao nhiêu, đa số đều là sỏi chế tạo mà cũng nhẵn nhụi chẳng khác gì... nước chảy đá mòn vậy.
Nhưng không nhất thiết phải dùng sỏi tròn, bạn cũng có thể dùng những loại sỏi đá khác, thậm chí cả những viên lượm lặt chung quanh nhà. Không cần tròn trịa, nhưng cần được rửa sạch hoặc sát trùng trước khi sử dụng.


Làm thế nào để “neo” cây mà không cần dùng tới một chút “đất” nào mới thực là thủy canh đúng nghĩa.

Dùng sỏi làm GM, chúng ta cần để ý đến những đặc tính sau:
- Ưu điểm là cạnh sỏi không áp sát nhau, nên tạo ra nhiều khe kẽ ở giữa để không khí lọt vào.
- Tuy nhiên, sỏi không có độ sốp, không giữ lại được ẩm độ cho bộ rễ. Nước tưới xong thì chảy tuột đi. Và sỏi cũng không thể dẫn ẩm độ như một cái “tim đèn” dẫn nước từ dưới lên cho cây được.
- Để bù lại, nếu dùng sỏi, chủ vườn phải lắp thêm một máy bơm có timer (căn giờ) để đưa nước lên tưới theo một thời biểu định sẵn. Bạn cũng có thể hòa trộn thêm sơ dừa vào sỏi để “đất” giữ ẩm độ được lâu hơn.
- Thêm một bất tiện khác khi dùng sỏi làm GM là chậu cây sớm trở nên nặng nề, gây khó khăn mỗi lần chủ vườn muốn nâng mặt vườn lên để ngắm sự phát triển của bộ rễ.


Vỏ thông già được dùng như một thứ “đất” trồng cây

Vỏ trấu

Vỏ trấu là rác thải từ máy xay lúa, ở quê không thiếu gì, nhưng ở thành thị lại là một thứ quí hiếm không thể tìm ra.
Vỏ trấu là chất hữu cơ (organic), thoái hóa chậm, có thể dùng lâu ngày như sơ dừa, được coi là một GM rất thích hợp cho vườn thủy canh. Tuy nhiên, cần lưu ý là vỏ trấu không giống nhau. Nó có thể còn tươi, đã khô, xào khô, hoặc thậm chí hấp khói (Rice Hull Carbonized: Vỏ trấu hấp khói là một kỹ thuật mới trong nông nghiệp, biến những đống vỏ trấu vô dụng trước kia thành ra một sản phẩm rất quí trong trang trại.)
Cần tránh dùng vỏ trấu tươi làm chất GM vì nó còn chứa đựng nhiều chất ô nhiễm như nấm, trùng, bọ, hạt cỏ dại. Vỏ trấu xào khô hoặc hấp khói thì đã được khử trùng, không mang đến rủi ro cho cây thủy canh.

Vỏ thông già (Pine Bark)

Vỏ thông, vốn là đồ bỏ trước đây, nay cũng đã trở thành một trong những thứ GM thích hợp với thủy canh. So các loại vỏ cây khác có thể dùng làm GM, vỏ thông là quí nhất, bởi vì nó thoái hóa chậm và chứa ít acid hơn hết thảy. Khi tìm vỏ thông, bạn cần phải phân biệt ba loại: vỏ tươi (fresh), vỏ già (aged), và vỏ composted, trong đó vỏ composted là tốt nhất, rồi đến vỏ già. Chúng ta không nên dùng vỏ thông tươi.

Không khí

Sau cùng, chúng ta có... không khí! Tức là không cần thứ GM nào cả. Thực ra, nói như vậy là hơi... bốc! Bởi vì, bạn không thể nào dùng không khí tuyệt đối mà không có một chút gì để nâng cây lên và cho rễ bám vào cả.
Quả thực, trong đa số trường hợp chúng ta phải dùng GM để giữ thân và để rễ có chỗ bám ít là trong những ngày đầu tiên. Tuy nhiên, những nhà thủy canh giỏi chỉ cần dùng GM một cách tối thiểu, phần lớn bầu rễ được treo lơ lửng trong không khí, làm nổi bật sự độc đáo của phương pháp trồng cây không dùng đất.

Những thứ GM khác

Ngay cả những thứ bạn không ngờ tới như cát (sand), chất bọt (floral foam), bọt cách nhiệt (insulation foam) cũng có thể được dùng như GM trong thủy canh. Và nếu cầu kỳ, bạn có thể tìm những loại GM đặc biệt như Rockwood, Perlite, Vermiculite.
Nói chung GM chỉ là một phương tiện trung gian giúp “neo” thân cây cho đứng thẳng trong giai đoạn đầu. Tốt nhất là làm thế nào “neo” cây mà không cần GM để rễ cây càng được tiếp cận không khí nhiều hơn. Dưỡng chất thì sẵn trong bể nước bên dưới, đáp ứng nhu cầu phát triển của cây, được phun lên theo thời biểu qui định, không thừa không thiếu. Khi đó thủy canh mới là thủy canh đúng nghĩa với những điểm đặc biệt mà cách nuôi trồng cổ điển không thể so sánh được.
Vuhang231@yahoo.com



Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT