“Chỉ có các hãng bảo hiểm là chống đối...”

Dân biểu Loretta Sanchez trong buổi diễn hành Tết Canh Dần trên đại lộ Bolsa – ảnh: Vi Lang/Viễn Đông

Bách Lam/Viễn Đông (thực hiện)

Dân biểu Loretta Sanchez bỏ phiếu thuận

WASHINGTON - Chiều 22-3-2010, một ngày sau khi Hạ viện biểu quyết thông qua bộ dự luật cải tổ y tế để giúp cho nhiều người dân Hoa Kỳ có bảo hiểm sức khoẻ, Dân biểu Loretta Sanchez trả lời phỏng vấn Viễn Đông về lá phiếu thuận của bà cũng như một số hệ quả cho doanh nghiệp, giới tiểu thương, nhân viên đi làm, hãng bảo hiểm, và người dân khi đạo luật này được thực thi trong 3 năm tới. Sáng ngày 23-3, Tổng thống Barack Obama đã ký bộ dự luật này thành đạo luật và gọi đó là “thắng lợi cho toàn dân Hoa Kỳ”. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn của chúng tôi với DB Sanchez.

Viễn Đông: Chắc là bà rất bận rộn hôm Chủ nhật?

DB Loretta Sanchez: Ồ, cả tuần nay tôi rất bận. 

Viễn Đông: Kết quả bỏ phiếu ở Hạ Viện xem như là một thắng lợi lớn?

DB Loretta Sanchez: Chúng tôi rất vui mừng, nhất là cho Quận Cam, và đặc biệt cho cộng đồng Việt Nam, đây sẽ là một điều rất tốt.

Viễn Đông: Tại sao bà cho rằng cải tổ bảo hiểm y tế là một điều tốt cho cộng đồng Việt Nam?

DB Loretta Sanchez: Bởi vì cộng đồng Việt Nam là một trong những cộng đồng ít được hưởng quyền lợi chăm sóc sức khoẻ. Ít người trong cộng đồng Việt Nam có bảo hiểm hơn những cộng đồng khác. Và dự luật này được thông qua để giúp đỡ người dân, nhất là những người không có bảo hiểm y tế. Dự luật này cũng giúp cho nhiều người được hưởng chương trình trợ giúp y tế của chính phủ Medicaid hơn trước đây. Tôi cho rằng sẽ có nhiều người Việt Nam có thể nộp đơn xin Medicaid và được chấp thuận vào chương trình này. Dự luật này cũng tốt cho tiểu bang, vì trong 3 hay 4 năm đầu, chính phủ liên bang sẽ chi trả cho những người mới vào chương trình Medicaid. Cho nên, mặc dù tiểu bang chúng ta đang bị thiếu hụt ngân sách, chính phủ tiểu bang sẽ không phải chi thêm cho những người mới nhận vào chương trình bảo hiểm chính phủ.

Viễn Đông: California cũng được một số tiền cho các dự án đi kèm theo nhưng không liên quan đến dự luật cải tổ y tế, phải không thưa bà?

DB Loretta Sanchez: Vâng. Và chúng ta cũng có thêm ngân khoản để xây các trạm xá y tế cộng đồng thật gần với nơi cư ngụ của dân chúng trong cộng đồng, ngay trong những khu dân cư. Một điều nữa cũng tốt là những người đang đi làm mà không có bảo hiểm vì công ty của họ không có chương trình bảo hiểm do quá đắt đỏ, họ có thể mua bảo hiểm từ một thị trường bảo hiểm công và tư do nhà nước thành lập (insurance exchange), và chính phủ cho họ trừ thuế khi mua bảo hiểm. Đối với những người có lợi tức thấp, với mức tối đa 80.000 Mỹ kim cho gia đình 4 người, nghĩa là trong khu vực của chúng ta, quy định mới sẽ giúp được cho nhiều gia đình Việt Nam. Họ sẽ không phải trả hơn 9% tổng số lợi tức cho bảo hiểm sức khoẻ. Đối với những gia đình nghèo thì như vậy là khá rẻ.

Chúng ta sẽ mất khoảng 3 năm để mọi thứ bắt đầu vận hành như xây y viện mới, công ty gia nhập chương trình, thành lập thị trường bảo hiểm công và tư (insurance exchange).

Nhưng trong thời gian này, có những việc sẽ có hiệu quả tức thời. Gia đình có con cái đi học hoặc ra trường nhưng chưa kiếm được việc làm, sẽ có thể giữ con cái họ trên phần bảo hiểm của gia đình cho đến khi 26 tuổi. Trong 6 tháng tới, những trẻ em có tiền sử bệnh tật trước đây bị bảo hiểm từ chối không nhận như ung thư, ung thư máu, tật nguyền bẩm sinh, v.v., thì nay bảo hiểm phải nhận tất cả. Điều này cũng tốt cho cộng đồng Việt Nam.

Viễn Đông: Bà có thấy trước những đòn tấn công kế hoạch cải tổ y tế không? Thí dụ, một số tiểu bang đã bắt đầu nộp đơn kiện? Tiểu bang California, theo bà, có thể sẽ đưa đơn kiện không?

DB Loretta Sanchez: Họ kiện thì cứ kiện. Chúng tôi vẫn tiến tới với kế hoạch đã định. Tôi không nghĩ là họ có thể thắng kiện. Vì chúng ta, những người dân Hoa Kỳ, hiểu được rằng bảo hiểm y tế là điều cần thiết cho tất cả mọi người, và đó là điều chúng ta sẽ phải thực hiện.

Viễn Đông: Những cử tri bảo thủ trong địa hạt của bà đã phản ứng ra sao?

DB Loretta Sanchez: Không có mấy người nói “không”. Hầu hết những người gọi đến văn phòng tôi, nói chuyện với tôi, tôi có thể nghe thấy tiếng trẻ em khóc qua điện thoại, tiếng rửa chén... cho thấy họ là những người thuộc tầng lớp lao động bình dân, và họ nói với tôi: “Chúng tôi rất cần điều này, Loretta”. Có rất nhiều người trong địa hạt của tôi nói họ cần bảo hiểm y tế. Có rất ít người bày tỏ sự giận dữ, hay gọi điện thoại mắng mỏ, không nhiều lắm. Nhưng trong địa hạt mà tôi không đại diện, như ở Newport Beach, Huntington Beach, hay Mission Viejo, có lẽ đó là những nơi có nhiều người bực dọc. Những cử tri của tôi, những người bầu cho tôi, hầu hết đều vui mừng tối hôm qua.

Viễn Đông: Đảng Cộng hòa nói rằng kế hoạch cải tổ y tế này sẽ là một cơ hội tăng thuế đánh vào các doanh nghiệp. Bà nghĩ sao về hậu quả thuế má đối với giới tiểu thương?

DB Loretta Sanchez: Trước tiên, muốn nói tới chuyện thuế khóa, cơ sở thương mại đó phải có 51 nhân viên trở lên. Và như cô và tôi đều biết, hầu hết các cơ sở thương mại trong cộng đồng người Việt thuê mướn ít hơn 50 người. Nhưng trong 3 năm đầu, chính phủ liên bang sẽ chi trả cho 30 nhân viên đầu tiên trong số tối thiểu 51 người, tức là doanh nghiệp đó chỉ đóng thuế cho mỗi nhân viên còn lại. Cho nên, cô thấy đấy, đó đâu phải là mức thuế cao. Còn điều này nữa, nhân viên muốn có bảo hiểm y tế. Chủ nhân tốt bụng nào cũng muốn cung cấp bảo hiểm cho nhân viên của họ. Vấn đề là giá bảo hiểm quá cao, chứ không phải vì chủ nhân không muốn mua bảo hiểm. Chương trình cải tổ này sẽ giúp cho giới chủ nhân thực hiện được điều đúng đắn đó.

Viễn Đông: Đối với những công ty nhỏ hơn, không bắt buộc phải mua bảo hiểm cho nhân viên thì sao?

DB Loretta Sanchez: Nhân viên có thể đến thị trường bảo hiểm của nhà nước (insurance exchange) và mua bảo hiểm rẻ. Các chủ nhân công ty khi đóng tiền cho chính phủ là đóng tiền vào cái “exchange” này để giúp các nhân viên có thể mua được bảo hiểm.

Viễn Đông: Có lập luận là sau khi cải tổ y tế, người di dân bất hợp pháp cũng được hưởng quyền lợi y tế?

DB Loretta Sanchez: Di dân bất hợp pháp không được quyền hưởng bảo hiểm y tế. Dự luật này không dành cho di dân bất hợp pháp. Cư dân hợp pháp ở Hoa Kỳ dưới 5 năm cũng không hội đủ điều kiện để được khấu trừ thuế và không được mua bảo hiểm trong “insurance exchange”. Đó cũng là một điều tôi không đồng ý với dự luật được đưa ra.

Viễn Đông: Dự luật này có phần cải tổ làm giảm bớt các vụ kiện tụng dân sự vốn làm cho giá cả bảo hiểm y tế cũng như chi phí dịch vụ y tế tăng cao?

DB Loretta Sanchez: Phần cải tổ đó nằm trong bộ dự luật “hòa giải” (Reconciliation Package) mà Thượng viện sẽ bỏ phiếu quyết định. Do đó cũng phải cần thông qua bộ dự luật kia nữa. Nhưng ở California, Texas, và vài tiểu bang khác đã có đạo luật ngăn chặn bớt những vụ kiện tụng dân sự, vậy mà tính ra tiền thì cũng không tiết kiệm được thêm bao nhiêu. Điều quan trọng hơn là làm sao mọi người có bảo hiểm, như vậy họ sẽ thường xuyên đi khám bệnh hơn và được chữa trị ngay từ đầu, thay vì đợi tới lúc quá trễ phải chạy vào bệnh viện dùng hệ thống cấp cứu ở mức đắt nhất trong thang giá duy trì sức khoẻ.

Viễn Đông: Những thành phần nào sẽ chống đối dự luật này? Bác sĩ, hãng bảo hiểm, nhà thuốc tây...?

DB Loretta Sanchez: Các bác sĩ đứng về phe công ty dược phòng và các vị cao niên, nên hầu hết ủng hộ cải tổ. Chỉ có các hãng bảo hiểm là chống đối vì chính phủ sẽ áp đặt một số luật lệ buộc họ tuân theo. Chẳng hạn, khi quý vị đóng tiền bảo hiểm hàng tháng, 85% số tiền đó phải được dành ra cho các dịch vụ y tế thực thụ chăm sóc sức khoẻ cho quý vị, chỉ có 15% cho những chi phí điều hành công ty mà thôi. Hiện nay, những hãng bảo hiểm thu lệ phí, nhưng không dùng cho các dịch vụ y tế. Khi quý vị cần tới một số dịch vụ, họ từ chối và nói không nằm trong những điều khoản phải chi của họ. Cho nên, chúng tôi đã ra luật là 85% lệ phí bảo hiểm phải được dùng cho mục đích phục vụ nhu cầu sức khoẻ.

Viễn Đông: Các hãng bảo hiểm có thể nào lên giá vùn vụt trước khi luật cải tổ được thực thi?

DB Loretta Sanchez: Họ không thể làm điều đó. Vì họ phải chứng minh là 85% lệ phí thu vào được dùng cho các dịch vụ sức khoẻ mà vẫn có lời.

Viễn Đông: Còn trường hợp hãng Anthem Blue Cross đã nâng giá bảo hiểm lên gần 40%, có cách nào buộc họ phải hạ giá xuống sau khi đạo luật được thực thi?

DB Loretta Sanchez: Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để buộc họ hạ giá xuống. Vì điều đó thật là kỳ quặc.

Viễn Đông: Bà sẽ làm cách nào? Bằng một vụ kiện?

DB Loretta Sanchez: Không, câu trả lời là, khi thị trường bảo hiểm của nhà nước (insurance exchange) mở ra trong 3 năm tới, California chúng ta sẽ có quyền quyết định hãng bảo hiểm nào làm ăn đàng hoàng để được tham dự vào thị trường đó. Thành ra, nếu hãng bảo hiểm không có một lịch sử đứng đắn, thí dụ như tăng lệ phí lên quá cao như 40%, họ sẽ không có cơ hội để tham dự vào thị trường mới này. Trong thị trường mới này, có đến 32 triệu người sẽ mua bảo hiểm. Đó là một con số lớn cho công việc làm ăn.

Viễn Đông: Ai sẽ quyết định hãng nào được vào trong thị trường mới này?

DB Loretta Sanchez: Mỗi tiểu bang sẽ tự quyết định lấy vì họ tự dựng nên thị trường (insurance exchange) riêng của họ.

Viễn Đông: Nghĩa là chính phủ liên bang không kiểm soát việc này?

DB Loretta Sanchez: Không, vì mỗi tiểu bang có luật lệ riêng.

Viễn Đông: Bà có nghĩ mình sẽ mất ghế trong kỳ bầu cử tới vì lá phiếu thuận này không?

DB Loretta Sanchez: Không, tôi bỏ phiếu theo những gì tôi nghĩ là tốt nhất. Tôi bỏ phiếu thuận theo những gì người dân trong địa hạt tôi cần. Việc này sẽ giúp cho những người cao niên đang trả tiền quá cao cho các loại thuốc họ dùng qua chương trình Medicare. Việc này sẽ giúp được rất nhiều người trong địa hạt.

Viễn Đông: Xin cám ơn Dân biểu Sanchez đã trả lời cuộc phỏng vấn của Viễn Đông.