Chính phủ lâm thời phe Tả vào cuối năm 2016

Bài NGUYỄN THỊ NGỌC DIỄM

Thời sự đang được hâm nóng lúc tàn thu sang đông bên này. Có ngày nước Pháp lạnh cắt da với nhiệt độ âm (trừ 3 độ C, tôi ra đường thở khói thành sương); tuy nhiên nhịp bước chính trị không hề ngưng nghỉ. Người dân hay tin chính phủ lâm thời vừa thành lập xong với sự từ chức của Thủ Tướng sẽ ra ứng cử Tổng Thống sang năm và ông Francois Hollande đã biết trước thân phận ra sao. Tuần lễ vừa qua ông tuyên bố sẽ chấm dứt nhiệm kỳ đầu tiên và là cuối cùng từ năm 2012 cho đến giữa năm 2017, nhường chỗ cho vị cầm đầu tổ quốc tương lai nào khác. Trong bài viết trước, tôi đã nhắc đến phe Hữu với uy tín đang lên như diều gặp gió của ông cựu Thủ Tướng cũng tên Francois (ông này thật ra còn 2 cái tên nữa là Charles Armand, người Pháp cũng đặt cho con nhiều tên gọi khác nhau và đương sự chọn cái nào thích nhất) nhưng họ là Fillon ra ứng cử trong cuộc chạy đua vào Điện Elysée. Hay thật, Hoa Kỳ còn địa chấn ngấm ngầm vì núi lửa Trump đang bắt đầu hoạt động thì tới phiên bên Tây sôi động giống y; chỉ cách nhau nửa năm nào có lâu lắc gì! Trong truyền thống Pháp, Fillon là chữ viết tắt của Fils (nghĩa là đứa con trai nhỏ tuổi nhất trong gia đình hay để chỉ định một bé trai nói chung). Đây là cái họ phổ thông thứ 1069 và nó có thể khác đi chút ít khi lấy bớt chữ l hoặc thêm vào một chữ i trước chữ o. Tên này thông dụng nhiều trong 6 vùng sông núi, đông đảo nhất là ở 2 tỉnh Haute Savoie (74, Annecy) và Aisne (02, Saint Quentin).

                                   Thủ Tướng tạm chức và ứng cử viên Tổng Thống tương lai

Nước Ta chỉ có bách Việt (trăm họ, theo tài liệu trên mạng thì có tới 160 họ là ít thôi trong toàn thế giới), còn Tây có tới bao nhiêu? Theo tài liệu điện tử có danh sách khách hàng mướn điện thoại thì khoảng 800 ngàn, theo thẻ căn cước dân số của cơ quan chính phủ Insee thì hơn 1 triệu kể luôn họ riêng của phái nữ! Thật là phong phú, nhưng chỉ có khoảng 25 họ được nhiều người mang nhất; còn lại là chúng phân biệt vì cách viết thì khác mà đọc lại giống nhau hoặc những vần thay đổi chút ít (họ của Pháp không theo truyền thống luật lệ viết chính tả rất lạ lùng và đôi khi khó đọc phải đánh vần từng mẫu tự khi ghi danh chẳng hạn) thành ra lên đến con số triệu là điều hợp lý. Hiện giờ, có thêm những cái họ lạ của dân gốc ngoại quốc đã thành lệtrong đó có Nguyễn của Ta tước mất dấu mũ và dấu ngã. Trước kia còn tệ hơn, chữ N bị tách ra và đánh dấu phẩy phía trên thành ra “N'guyen” rất khó chịu cho người Việt. Sự tiến bộ rất chậm chạp, tôi không biết khi nào họ Nguyễn được viết giống y như vầy, dù các dấu chỉ được đặt trên nguyên âm mà thôi (cũng như họ Trần thành ra Tran, họ Lý thành ra Ly, họ Phạm thành ra Pham). Đặc biệt, nhiều họ của người Phi Châu cũng bị tách ra thành N'gom (thí dụ gốc Sénégal, Cameroun: “Ngom”) à chẳng biết vì sao lại có điểm tương tự với dân Á Châu thế này; và hiện giờ nó được viết dính lại như tên Nguyen (40% dân Việt mang họ Vua Chúa xa xưa triều đại cuối cùng 1802-1945).
Trở lại với chính phủ lâm thời hiện nay mới toanh từ ngày thứ Ba, 6 tháng 12 mà báo chí và các đài truyền tin thay nhau bình luận ào ạt. Ông Thủ Tướng mới là vị (cựu) Bộ Trưởng nội vụ Bernard Cazeneuve, thay thế ông cũ là Manuel Valls đã từ chức hôm thứ hai 5 tháng 12 sau khi tuyên bố ra ứng cử. Dĩ nhiên, đây là một chức vụ tạm thời kéo dài cho đến tháng 5 năm 2017 mà thôi vì ông Valls phải lo việc vận động bầu cử. Phe Tả đã có sẵn 8 vị ứng cử viên tương lai trong vòng loại đầu tiên tổ chức vào 2 ngày cuối tháng Giêng năm 2017, kể luôn ông cựu Thủ Tướng là 9 ngoài mấy vị khác không qua cách này.

Cựu Thủ Tướng phe tả (sinh năm 1962 tại Barcelone nhưng cha mẹ đã ở Pháp từ lâu và muốn ông được sinh ra tại quê hương cũ) trẻ hơn ông Fillon 8 tuổi (sinh năm 1954) vốn là dân xứ Tây Ban Nha vào quốc tịch Pháp năm ông 20 tuổi (1982). Lý lịch trí thức thuộc loại xuất sắc (ông tốt nghiệp đại học môn Sử ở Panthéon-Sorbonne), kèm theo kinh nghiệm chính trị thuộc hạng gộc khi ông từng làm thượng nghị sĩ và tỉnh trưởng lâu năm trước khi bắt đầu làm Cố Vấn vùng Paris năm 24 tuổi và vào đảng Xã Hội rất sớm năm 17 tuổi. Ông nổi tiếng là một loại Sarkozy phe Tả nhờ những quyết định mạnh bạo như tăng số cảnh sát chống khủng tặc, trang bị thêm nhiều máy quay phim để giữ an ninh đường phố... năm 2015 lúc giặc quấy phá đến cao điểm. Một tin bên lề cho biết cảnh sát đã bắt giữ một thanh niên miệng còn hôi sữa đăng rao vặt trên Facebook tìm kẻ giết mướn để hạ thủ ông Sarko phe Tả với số tiền... ít ỏi là 1 ngàn đồng Tây. Hắn ta khai là chuyện đùa, quả nhiên không có ai trả lời nhận làm điều ghê gớm này với giá rẻ mạt; bị phạt đi học tập làm công dân tốt. Ứng cử viên TT tương lai có 4 người con với phu nhân thứ nhất, hiện ông sống với phu nhân thứ nhì là nữ nhạc sĩ chơi vĩ cầm sau khi ly dị bà đầu tiên. Năm tới ông sẽ được 55 tuổi nhưng trông còn trẻ như khoảng 45.

Chương trình đầy những hứa hẹn tốt đẹp của ông Valls gồm có nhiều điều đề cập tới các chính sách chung như miễn thuế, chống khủng tặc, đoàn kết nội bộ, hướng về tuổi trẻ tương lai, tiến về một nước Pháp mới mẻ trong một Châu Âu vững mạnh... Tất nhiên, ông lên tiếng đả kích ứng cử viên lợi hại nhất của phe Hữu là Fillon với một chương trình được xem như là già nua lỗi thời của những năm 1980. Nào là hệ thống an sinh xã hội sẽ bị phá vỡ, học sinh sẽ mất đi nhiều thầy cô, công chức làm việc nhiều hơn mà lĩnh lương ít đi; thật sự là đi ngược dòng tiến hóa xã hội. Ông cũng tấn công luôn phe cực Hữu của Marine Le Pen và phát biểu rằng đừng tin vào những thăm dò bỏ phiếu, cuộc đời chúng ta do chính chúng ta quyết định.

Trong lịch sử cộng hòa Pháp lần thứ năm, đây là lần đầu tiên một vị TT đã không ra tái ứng cử sau khi nhiệm kỳ của ông sắp chấm dứt. Thật đáng buồn cho vị lãnh đạo Francois Hollande vì trong vòng 5 năm cầm đầu quốc gia ông đã không gặt hái được nhiều thành quả tốt đẹp. Vì vậy, ông đã giữ lời hứa lúc đầu là sẽ ra đi nếu phe Tả lục đục và yếu kém trong việc đảo ngược đường biểu diễn thất nghiệp. Phe Tả đã chia rẽ với sự bất hòa của 2 cựu Bộ Trưởng sẽ ra ứng cử TT, dân số thất nghiệp vẫn gia tăng. Những biện pháp cứng rắn mất lòng dân (luật Macron và El Khomri) gây nhiều cuộc biểu tình lâu dài quấy rối xã hội. Đời tư tai tiếng của TT như giọt nước làm đầy ly. Các cuộc khủng bố gây trạng thái tâm lý sợ hãi kinh khiếp chưa từng có ở Pháp của bọn giặc Á Rập đội lốt Thánh đã diễn ra vào nhiệm kỳ này khiến nước Pháp bị đặt vào tình trạng khẩn trương thời chiến. Viên thủ lĩnh của đất nước còn phải điều động binh lính đi đánh giặc tiếp cứu nước Mali, cho máy bay không kích bọn gian ác ở Syrie và Irak. Chưa hết, phải giải quyết nạn di dân vào Pháp tụ tập ở rừng Calais và tương lai xa của họ. Một ngàn lẻ một khó khăn đã ập lên đầu phe cầm quyền khuynh Tả và làm đảng Xã Hội chia rẽ, TT đương kim phải rút lui sau 1 nhiệm kỳ không mấy sáng sủa. Trong khi đó, nữ Thủ Tướng nước Đức hàng xóm vừa tái đắc cử trong đảng của bà để tiếp tục ứng cử lần nữa hầu giữ ghế thêm lâu hơn nhờ tài năng xứng đáng trị quốc được lòng dân.

Sự tái hiện cung cách vòng bầu loại phe Tả giống bên phe Hữu (và là chép lại của Hoa Kỳ) sẽ làm nổi lên vài gương mặt đặc sắc ngoài ông Valls như các vị Bộ Trưởng dám ly khai chính phủ hiện nay. Tôi sẽ giới thiệu với độc giả trong bài viết tới một chân dung lạ lùng trùng hợp vô tình làm chúng ta liên tưởng đến chuyện xưa bên nhà thời còn nước VNCH với lá cờ vàng ba sọc đỏ vinh quang.
ntnd