Chính quyền Trump tái trục xuất di dân Việt tỵ nạn phạm tội hình sự

Bà Yu Mei Chen đang dự một cuộc biểu tình kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ hãy nhân đạo và thả chồng bà về với các con. Chồng bà đã sống ở Mỹ gần 20 năm. Khi đi xin thẻ xanh, ông bị bắt và sắp bị trục xuất về Trung Quốc. (Spencer Platt/Getty Images)

HOA THỊNH ĐỐN - Chính quyền của Tổng Thống Donald Trump sẽ thực hiện chính sách trục xuất một số di dân Việt thuộc diện được bảo vệ đã từng tỵ nạn và sinh sống ở Mỹ trong mấy thập niên qua sau khi cuộc chiến Việt Nam kết thúc.

Một bài báo đăng trên tạp chí The Atlantic ra ngày 12 tháng 12 tường thuật rằng chính quyền Trump đang trong quá trình chuẩn bị để tiến hành việc trục xuất một số di dân gốc Việt ra khỏi Hoa Kỳ, trong khi báo New York Times hồi tháng trước nói cách đây vài tháng chính quyền Trump đã lặng lẽ ngưng việc trục xuất một số người Việt Nam chưa có quốc tịch Hoa Kỳ.

Chính sách trục xuất di dân Việt Nam về nước được tin là đã gây ra tranh cãi giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, và cũng là nguyên nhân đưa tới quyết định của Đại Sứ Mỹ Ted Osius tại Hà Nội từ chức vào cuối năm ngoái.
Theo một thỏa thuận ký vào năm 2008 giữa hai chính quyền cựu thù, thì chính phủ Mỹ không thể trục xuất những người Việt tới Hoa Kỳ trước ngày 12 tháng 7, 1995, ngày hai nước chính thức bình thường hóa ngoại giao.

Theo báo The Atlantic, vào đầu năm ngoái Tòa Bạch Ốc đơn phương diễn giải hiệp định này để loại bỏ những người bị kết án hình sự khỏi sự bảo vệ của hiệp định 2008, và cho phép chính quyền gửi trả về Việt Nam một số ít di dân Việt tới Mỹ trước năm 1995. Đây là một chính sách mà Tòa Bạch Ốc đã rút lại hồi tháng Tám.

Tuy nhiên, theo một phát ngôn viên của Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ ở Hà Nội,chính phủ Mỹ nay lại quyết định thi hành chính sách này trở lại. Hoa Thịnh Đốn cho rằng hiệp định 2008 không bảo vệ những người di dân Việt tới Mỹ trước 1995.

“Hoa Kỳ và Việt Nam đã ký một hiệp định song phương về vấn đề trục xuất vào năm 2008, đồng thời thiết lập các thủ tục để trục xuất công dân Việt đến Mỹ sau ngày 12/7/1995 và là đối tượng của lệnh trục xuất cuối cùng,” ông James Thrower, phát ngôn viên Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ ở Hà Nội, nói với tạp chí The Atlantic của Mỹ.

“Mặc dù các thủ tục liên quan đến hiệp định này không cụ thể áp dụng cho các công dân Việt Nam đã tới Mỹ trước ngày 12/7/1995, tuy nhiên nó không vạch rõ là cấm trục xuất những trường hợp tới Mỹ trước năm 1995.”

Theo tạp chí The Atlantic, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ xác nhận rằng Bộ Nội An Hoa Kỳ đã gặp các đại diện của sứ quán Cộng Sản Việt Nam ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn nhưng từ chối cho biết thêm chi tiết về thời gian và địa điểm, cũng như những gì đã được bàn thảo tại các cuộc thương lượng đó.

“Hiện đang có 5,000 người Việt đang sống ở Hoa Kỳ bị kết án hình sự và đã có quyết định cuối cùng là phải bị trục xuất. Những người này không phải là công dân Mỹ và đã bị bắt giữ, kết án và cuối cùng bị một thẩm phán về di trú ra lệnh trục xuất dưới thời các chính quyền tiền nhiệm,” bà Katie Waldman, một phát ngôn viên của Bộ Nội An nói. “Ưu tiên của chính quyền hiện nay là trục xuất những tội phạm hình sự trở về đất nước nơi họ ra đi.”

Vào năm ngoái chính quyền của Tổng Thống Trump bắt đầu bắt giữ những người nhập cư từ Việt Nam đã sống lâu dài ở Mỹ và chuẩn bị trục xuất họ. Nhật báo New York Times trích dẫn thống kê của Bộ Nội An vào tháng trước cho thấy có khoảng 7,700 trong số khoảng 8,000 di dân Việt thuộc diện chờ bị trục xuất.
Nhiều người Việt đến Mỹ trước năm 1995, được bảo vệ theo hiệp định dưới thời của Tổng thống George W. Bush và Barack Obama, là những người tị nạn chiến tranh Việt Nam. Trong số đó có con cái của những người đã từng chiến đấu cho các lực lượng đồng minh của Mỹ ở miền Nam Việt Nam.

Để phản đối việc hàng ngàn người Việt bị trục xuất về Việt Nam, đại sứ tiền nhiệm của ông Kritenbrink, Ted Osius, đã từ chức đại sứ Mỹ ở Hà Nội vào tháng 10, 2017.

Tuần trước, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao CSVN nói Việt Nam mong muốn Mỹ sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt ở đây hòa nhập, đóng góp cho xã hội Mỹ cũng như giúp thúc đẩy mối quan hệ giữa hai nước. Tức là Việt Nam không muốn nhận lại những di dân chưa có quốc tịch Hoa Kỳ.
Sau khi cuộc chiến Việt Nam kết thúc năm 1975, khoảng 125,000 người tị nạn đã rời Việt Nam trong một chương trình di tản được chính phủ Mỹ tài trợ. Con số thống kê của viện này cho thấy lượng người Việt nhập cư vào Hoa Kỳ đã tăng nhanh chóng kể từ năm 1975, và lại tăng gấp đôi sau mỗi thập kỷ. Tính đến năm 2017, đã có hơn 1.3 triệu người Việt tới an cư ở Mỹ, chiếm 3% trong tổng số 44.5 triệu di dân ở Mỹ.
(Trích VOA)