Chủ tịch đội banh PSG và cựu chủ tịch FIFA bị cáo buộc tội đút lót và nhận hối lộ

Bài THANH NGUYỄN

Trong ngày thứ Năm, cơ quan công tố của Thụy Sĩ đã tiến hành thủ tục truy tố chủ tịch đội banh Paris Saint Germain bên Pháp về tội hối lộ cựu tổng thư ký FIFA là Jerôme Valcke thời gian nhân vật này còn tại chức, để có được độc quyền tiếp vận các trận World Cup 2026 và 2030. Nhân vật Valcke này trong thời gian ngay liền sau năm 2015, năm nổ ra vụ "xì-căng-đan" khiến bảy nhân vật cao cấp của FIFA bị nhà đượng cuộc Thụy Sĩ bắt giữ về tội tham nhũng, hối lộ, dẫn đến việc Chủ Tịch Sepp Blatter của FIFA phải từ chức ngay sau khi được tái đắc cử, thì thời gian đó Valcke vẫn còn giữ chức Tổng Thư Ký và coi như còn quyền hành ở tổ chức này .

Còn tại sao Nasser El Khelaifi, người Qatar, chủ tịch của đội banh PSG lại can dự đến chuyện mua đặc quyền tiếp vận truyền hình này kia thì ấy là bởi đương sự còn là Chủ Tịch kiêm Tổng Giám Đốc điều hành hệ thống truyền hình beIN Sports.


Nasser El Khelaifi (bên phải), rỉ tai chuyện trò với cựu tổng thống Pháp Sarkozy ở sân Parc Des Princes tại Paris tháng 11, 2016 với trận giữa PSG với đội Nice. (Getty Images)

Valcke là người cùng có liên can trực tiếp, bởi việc thỏa thuận giá cả cho đặc quyền tiếp vận truyền hình đó thuộc thẩm quyền của FIFA, mà thời gian xảy ra vụ việc thì Valcke còn tại chức. Cơ quan công tố của Thụy Sĩ còn truy tố luôn một nhân vật kinh doanh khác mà họ chưa tiết lộ danh tánh về tội thông đồng với Valcke để mua đặc quyền tiếp vận truyền hình cho kỳ World Cup 2018 bên Nga và 2022 bên Qatar với cái giá rẻ mạt so với thực giá của thị trường. Người ta cho rằng Valcke phải hưởng mối lợi gì đấy để bù đắp!
Valcke đã bị FIFA cách chức năm 2016 và bị ủy ban kiểm tra tác phong công vụ của FIFA cấm ngặt không được dính dấp gì với bóng đá trong vòng 12 năm. Đương sự kháng án, được tòa cấp trên cho giảm án xuống còn 10 năm. Valcke lại kháng án lên tòa trọng tài về thể thao và điều khôi hài là đúng lúc công tố Thụy Sĩ cáo buộc Vacke về tội danh nhận hối lộ cùng một số việc bất hợp pháp khác theo luật lệ Thụy Sĩ thì cũng là những ngày Valcke ra hầu tòa trọng tài về thể thao. Thẩm phán nào ở tòa này mà trong tình hình như hiện nay lại đồng ý giảm án 10 năm của Valcke nữa thì cũng sẽ là sự lạ!

Chuyện này, ngành tư pháp của Thụy Sĩ đã tiến hành điều tra từ tháng 3 năm 2017 này, và bây giờ mới bắt đầu chính thức khởi tố thì tức là vụ việc còn dây dưa một thời gian nữa.

Trong khi chờ đợi thì có một số điều liên quan cần bàn thêm.
Chủ Tịch Khelaifi của đội banh PSG mà cũng là Chủ Tịch của hệ thống truyền hình beIN Sports là một nhân vật kinh doanh, bạn thân của tiểu vương Hamad Al Thani xứ dầu mỏ Qatar. Vốn liếng đàng sau đội banh PSG cũng như hệ thống truyền hình beIN thực chất đều là nguồn vốn từ nước Qatar. Năm 2011, đội banh PSG đang trong tình trạng èo uột về tài chánh cũng như sút giảm thanh thế trong làng bóng đá Âu Châu. PSG cần có người ra tay giúp vốn, hay nói cho rõ ra là cần có người bỏ tiền ra mua. Nhưng hãy gượm cái đá! Cần một Mạnh Thường Quân chăng? Phải giải quyết chuyện lớn trước đã!


Hình ghép tháng Tám năm 2015, từ trên xuống, trái sang phải, với bốn nhân vật của FIFA bị sa thải khỏi mọi hoạt động của FIFA là Chủ Tịch Blatter của FIFA, Chủ Tịch Platini của UEFA, Phó Chủ Tịch FIFA Chong Jong Moon và Tổng Thư Ký Jerôme Valcke của FIFA. Getty Images)

Chuyện lớn là tháng 11 năm 2010 đang sắp sửa có vụ FIFA bỏ phiếu để coi xem ai trúng thầu kỳ World Cup 2018 và 2022. Qatar có bỏ thầu. Mỹ dạo đó cũng bỏ thầu. Vậy thì trong một bữa ăn trưa tại Điện Elysée ở Paris do Tổng Thống Pháp Sarkozy thời đó khoản đãi Tiểu Vương Al Thani của Qatar, cũng có mặt cả Tổng Thư Ký Michel Platini của UEFA là thành viên Âu Châu của FIFA. Tổng Thống Pháp sau đó có rỉ tai dục Platni bỏ hiếu cho Qatar trúng thầu.

Lý do mà về sau Platini giải thích: tương quan quyền lợi về kinh tế thương mại giữa hai nước! Sau này Platini có xác nhận rằng đã có ý định bỏ phiếu cho Mỹ thế nhưng đổi ý và bỏ phiếu cho Qatar. Đương sự không nhận là mình chịu ảnh hưởng gì về bữa ăn trưa giữa TT Pháp với Tiểu Vương xứ Qatar, cho dù có mặt của mình ở đấy nữa! Ai nghe cho lọt được lỗ tai thì xin cứ việc! Chỉ biết là năm 2015 thì Platini cũng mất chức Chủ Tịch UEFA vì hợp đồng quanh co lươn lẹo với Chủ Tịch Blatter của FIFA để nhận món tiền bạc triệu, gọi là "giúp việc ngắn hạn sao đấy" cho Blatter , và còn bị ủy ban kiểm tra tác phong công vụ của FIFA cấm ngặt dính dáng gì đến tổ chức này trong vòng 8 năm.

Nhưng sau bữa ăn trưa "lịch sử" tại Điện Elysée đó vào tháng 11, 2010 thì chẳng bao lâu sau, tháng 12, Qatar trúng thầu để được tổ chức kỳ World Cup 2022. Qua năm 2011 thì Nasser El Khelaifi bỏ tiền ra mua đội Paris Saint Germain! Mua PSG là một chuyện, còn sau đó bỏ ra hàng núi của để mua những cầu thủ đắt giá khác như trường hợp mới đây nhất với hai cầu thủ Neymar và Mbappé thì đã khiến UEFA mở cuộc điều tra xem PSG có tuân thủ những điều lệ công bằng sòng phẳng về mặt tài chánh so với các hiệp hội bóng đá Âu Châu khác hay không.

Những chuyện về bóng đá hay những chuyện ngoài đời thì nói chung đều tương tự như nhau ở một điểm là chẳng có việc gì đứng đơn lẻ. Chuyện gì cũng có mắc míu, rau mơ rễ má với những chuyện khác.

Ở trên ta có vụ việc liên quan đến chuyện đút lót hối lộ để mua độc quyền về tiếp vận truyền hình. Những sự việc có liên quan khác là gì và ở những đâu? Đặc quyền về tiếp vận truyền hình sao lại quan trọng như thế nhỉ? Sao nó lại dẫn đến chuyện đút lót và hối lộ như thế nhỉ?
Một vài ví dụ điển hình.

Premier League bên Anh thu được tiền từ các hệ thống truyền hình hàng năm đến tương đương trên $2.7 tỷ Mỹ kim. Số tiền đó bấy nay được chia đều cho cả 20 đội của Premier League để thêm nguồn vốn hoạt động về bóng đá. Năm nay các đội trong nhóm 10 anh đầu bảng bắt đầu ọ ẹ, cho rằng người ta bên Âu châu khoái xem là xem mấy đội hàng đầu chứ không phải mở TV ra để xem mấy đội hạng dưới. Bởi vậy mà những đội bên trên đòi tính toán lại "sao cho phải," tức là "sao cho bọn mười đội chúng tôi được ăn chia nhiều hơn." Và hiện nay thì tình hình đòi tính lại việc ăn chia tạm bế tắc!

Kế đến, vừa rồi Mỹ bị loại khỏi World Cup. Thiên hạ trong nước đang bàn tán xem tại sao huấn luyện viên Bruce Arena cũng như Chủ Tịch hiệp hội bóng đá Mỹ là Gulati chưa chịu từ chức! Giới kinh doanh thì bàn qua chuyện khác! Họ nói rằng đội tuyển Mỹ phải làm sao, chứ còn sau 30 năm, lần đầu tiên hụt tham gia World Cup là mất uy tín lắm; mà trước hết là hàng ngàn, vạn công ty sẽ hết còn muốn mượn danh nghĩa đội Mỹ để quảng cáo chào hàng. Tức là tiền sẽ không vào như trước cho hiệp hội bóng đá toàn quốc. Không tiền thì lấy gì có được đội ngũ cầu thủ mới cho thật ngon lành? V.v. và v.v..

Còn thế nào là độc quyền tiếp vận các trận banh? Chủ Tịch PSG kiêm luôn Chủ Tịch của beIN Sports chăng? Giản dị lắm: Hễ có trận banh nào của nhóm Ligue 1 bên Pháp vào dịp cuối tuần thì cho dù có trận cả nước Anh hay Đức gì muốn xem, xin đừng mở kênh beIN vì kênh beIN còn lo tiếp vận các trận bên Pháp là ưu tiên, kế đó là Ý và Tây Ban Nha vì có quyền lợi ràng buộc với nhau. Muốn xem các trận bên trung Đông và Phi châu nữa chăng? Xim vui lòng mở kênh beIN ở các nơi đó vì hệ thống truyền hình này cũng đã có đặc quyền tiếp vận cho các vùng ấy rồi!

Thiết tưởng về mặt tương quan ràng buộc qua lại thì cũng không cần bàn thêm qua vấn đề tại sao các hệ thống truyền hình lại cần tiếp vận những trận banh!