Chủng Covid mới nhất đang càn quét Hoa Kỳ và 28 nước khác: Kraken

Đám đông đang chờ lên xe về quê ăn Tết tại trạm xe lửa Hongqiao ở Thượng Hải hôm 15 tháng 1, 2023. Chính quyền đã hủy bỏ quy định giới hạn sự di chuyển vì Covid, nên hàng trăm triệu người Trung Hoa đang đi khắp nước, lần đầu tiên cho nhiều người kể từ khi đại dịch bắt đầu năm 2020. (Kevin Frayer/ Getty Images)

Con số bệnh nhân nhập viện do COVID ở Hoa Kỳ đã tăng vọt 16.1% trong tuần qua do một biến thể mới của siêu vi Covid. Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới, biến thể này có tên XBB.1.5 - được giáo sư sinh học người Canada, BS Ryan Gregory và những người theo dõi ông trên Twitter đặt tên là 'Kraken' - là biến thể Covid dễ lây truyền nhất.

Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật về phản ứng với COVID-19 tại cơ quan này, cho biết hôm thứ Tư rằng một bản đánh giá rủi ro hiện đang được soạn thảo bởi nhóm cố vấn kỹ thuật của WHO về sự tiến hóa của siêu vi.

XBB.1.5 bắt đầu khiến các nhà khoa học lo lắng vào cuối năm ngoái sau khi số trường hợp Kraken ở Hoa Kỳ tăng từ 1% trong tổng số trường hợp vào đầu tháng 12 lên 41% chỉ ba tuần sau đó.

Tuần này, Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ dự đoán rằng nó là tác nhân cho khoảng 75% ca nhiễm trùng ở khu vực 1 và 2, bao gồm Connecticut, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Rhode Island, Vermont, New York, New Jersey, Puerto Rico và Virgin Islands thuộc Hoa Kỳ.

Chủng này được cho là đang có ở ít nhất 28 quốc gia khác — bao gồm cả Châu Âu —  XBB.1.5 hiện được cho là chiếm 4% các trường hợp COVID ở Anh.

Các triệu chứng của biến thể COVID 'Kraken' XBB.1.5 là gì?

BS Allison Arwady, ủy viên Sở Y Tế Công Cộng Chicago, cho biết trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba, 10/1, rằng Kraken “căn bản chỉ là sự kết hợp của hai trong số các nhóm phụ trước đó, hai biến thể  từ chủng Omicron. Mặc dù XBB.1.5 là một đột biến mới, các triệu chứng của nó không thay đổi nhiều vì nó là hậu duệ của biến thể được phát hiện vào giữa năm 2020.

Arwady giải thích, “Chúng tôi thấy ngày càng có nhiều người thực sự chỉ có các triệu chứng giống như cảm - chẳng hạn như sổ mũi, đau họng, ho và nghẹt mũi -nhưng ít bị các triệu chứng giống như cúm là mệt mỏi và sốt cao.”

Điều này đặc biệt xảy ra ở những người đã chích ngừa đầy đủ hoặc những người đã có miễn dịch do bị nhiễm COVID trong quá khứ.

Nói rộng hơn, các triệu chứng COVID mà CDC cho là cần chú ý gồm có sốt hoặc ớn lạnh, khó thở, mệt mỏi, đau nhức cơ thể và đau đầu, mất vị giác hoặc khứu giác, buồn nôn và tiêu chảy.

Các nhà nghiên cứu của WHO hiện đang tập trung vào khả năng lây lan nhanh chóng và vượt qua các chủng Omicron khác của biến thể, nhưng Van Kerkhove nói thêm rằng mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng đang được tìm hiểu. Bà nói, “Vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy Kraken gây ra phản ứng nghiêm trọng hơn.”

XBB.1.5 đang gây lo ngại vì nó dính chặt với các tế bào mà nó xâm nhập, có nghĩa là virus dễ dàng nhân lên thêm trong vật chủ.

Việc chích ngừa có giúp bảo vệ chống lại 'Kraken' COVID không?

BS Raj Rajnarayanan, phụ tá trưởng khoa nghiên cứu và phó giáo sư tại Viện Công Nghệ New York ở Jonesboro, Ark., trước đây đã nói rằng hình thức bảo vệ tốt nhất khỏi virus đột biến là chích ngừa tăng cường (booster).

Sau khi Omicron sinh ra biến thể BA.2.75, được đặt tên là Centaurus, Rajnarayanan xác nhận rằng các đột biến như Centaurus và Kraken có thể "lẩn tránh miễn dịch" ở một mức độ nào đó - nhưng sẽ không thể chống lại toàn thể sức đề kháng của cơ thể con người.

Giáo sư Paul Hunter, thuộc Viện Nghiên Cứu Sức Khỏe Quốc Gia có trụ sở tại Anh, nói thêm rằng mức độ mà Kraken có thể chống tiêm chủng vẫn chưa được biết.

Pavitra Roychoudhury, giám đốc Giải Trình Tự Thế Hệ Tiếp Theo COVID-19 tại Đại học Washington, nói với Forbes rằng không có biện pháp ngừa bệnh "ngoạn mục" nào khác ngoài thuốc ngừa hai chủng mà Roychoudhury mô tả là "biện pháp phòng ngừa tốt nhất chống lại bệnh nặng".

Tác động đến các dịch vụ y tế

Số ca nhập viện do COVID trung bình trong bảy ngày tính đến ngày 3 tháng 1 đã tăng 16,1% so với mức trung bình luân phiên hàng tuần trước đó, theo dữ liệu từ CDC.

Từ ngày 21 đến ngày 27 tháng 12 năm 2022, 5,613 người đã nhập viện với kết quả xét nghiệm COVID dương tính, so với 6,519 người từ ngày 28 tháng 12 đến ngày 3 tháng 1.

Tuy nhiên, con số này vẫn còn rất xa, giảm 69.7% so với mức trung bình cao nhất trong bảy ngày vào giữa tháng 1 năm 2022 khi có 21,525 người nhập viện vì COVID.

WHO cũng báo cáo số ca tử vong do COVID trên toàn cầu đã tăng 20% vào thứ Năm trong tháng qua; tuy nhiên, Van Kerkhove đã nhanh chóng xác nhận rằng xu hướng - hoặc biến thể - đằng sau những cái chết vẫn chưa được biết.

Bà nói thêm rằng có thể là do nhiều người tụ tập trong nhà hơn vào các ngày lễ thay vì các mối đe dọa từ một chủng mới và nguy hiểm hơn.