Cựu Tổng Thống Nam Hàn Roh Tae-woo qua đời

Tổng Thống Nam Hàn Roh Tae-woo (bên trái) cùng Nhật Hoàng Akihito nâng ly chúc mừng tại đại tiệc ở Cung Điện Hoàng Gia nhân dịp ông Roh Tae-woo viếng thăm Nhật Bản ngày 24 tháng 5, 1990. (The Asahi Shimbun via Getty Images)

SEOUL – Ông Roh Tae-woo, cựu tướng lãnh quân đội được bầu làm tổng thống Nam Hàn nhiệm kỳ 1988-1993, đã qua đời hôm thứ Ba ở tuổi 88. Bệnh Viện Đại Học Quốc Gia Seoul thông báo cựu Tổng Thống Roh Tae-woo qua đời khi đang được điều trị bệnh, nhưng không cho biết thêm chi tiết. Sức khỏe ông Roh yếu dần từ năm 2002 khi ông giải phẫu vì ung thư tuyến tiền liệt, và phải nhập viện thường xuyên trong những năm gần đây.

Ông Roh, cựu tướng lãnh quân đội Nam Hàn, là tổng thống đầu tiên ở nước này thắng cử bằng hình thức bỏ phiếu dân chủ. Cựu tổng thống Nam Hàn sau đó kết thúc sự nghiệp chính trị với án tù vì tội phản quốc và tham nhũng. Năm 1995, ông Roh từng xuất hiện trên truyền hình và gởi lời xin lỗi tới người dân vì bí mật tích lũy số tiền trị giá $654 triệu Mỹ kim khi đương chức.

Ông Roh sinh ngày 4 tháng 12, 1932, là con trai của một nông dân nghèo ở quận Talsong, gần thành phố Taegu. Ông học tại Học Viện Quân Sự Nam Hàn ở Seoul và tham gia khóa học tâm lý chiến tại Fort Bragg, North Carolina, Hoa Kỳ.

Ông Roh bắt đầu binh nghiệp khi tham gia Chiến Tranh Triều Tiên 1950-1953. Ông Roh là nhân vận quan trọng trong cuộc đảo chính quân sự Nam Hàn năm 1979, đưa người bạn thân và cũng là lãnh đạo cuộc đảo chính Chun Doo-hwan lên làm tổng thống, sau khi Tổng Thống Park Chung-hee bị ám sát trong năm đó.

Chun Doo-hwan sau đó chỉ định Roh làm người kế nhiệm. Tuy nhiên, phong trào biểu tình ủng hộ dân chủ năm 1987 buộc ông Roh và Chun phải chấp nhận tổ chức bầu cử tổng thống. Ông Roh xuất thân quân ngũ, nhưng xây dựng hình ảnh ôn hòa trong suốt cuộc vận động tranh cử. Sau đó ông chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 12, 1987.

Là người thúc đẩy Thế Vận Hội Seoul 1988, ông Roh đã giúp Nam Hàn xây dựng hình tượng quốc tế mới, và cũng là người đưa đất nước gia nhập Liên Hiệp Quốc năm 1991.

Tuy nhiên, nhiệm kỳ tổng thống của ông cũng gặp nhiều thử thách với các cuộc biểu tình trên đường phố và bất ổn kinh tế.

Hai tuần trước khi hết nhiệm kỳ, ông Roh bị coi là chính trị gia tệ nhất Nam Hàn. Vài năm sau, ông bị tuyên án 2.5 năm tù vì cuộc đảo chính năm 1979 và tham nhũng. Năm 1997, ông được cựu Tổng Thống Kim Young-sam ân xá. Năm 2013, gia đình của Roh đã giúp ông trả hết số tiền tham nhũng trong nhiệm kỳ tổng thống.