Dân Biểu Rohrabacher tại Quận Cam bị chú ý trong vụ Trump-Nga

Ông Dana Rohrabacher (bên phải) đang lắng nghe trong một cuộc điều trần năm 2012. Ngồi ở bên trái là Dân Biểu Ed Royce. (Drew Angerer/ Getty Images)

Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ từng bày tỏ sự lo ngại về việc người Nga từng tiếp xúc nhiều lần với Dân Biểu Cộng Hòa Dana Rohrabacher, trong chuyến đi Moscow vào năm ngoái. Vị dân biểu này đã có một cuộc gặp gỡ với những viên chức Nga mà lúc bấy giờ Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ nghi ngờ là viên chức của cơ quan an ninh Nga.

Chuyến đi ấy diễn ra cách hai tháng trước cuộc gặp gỡ nay trở thành tai tiếng tại tòa nhà Trump Tower, giữa các viên chức ban vận động tranh cử của Tổng Thống Trump và một luật sư và nhà vận động hành lang người Nga. Dân Biểu Dana Rohrabacher đại diện khu vực cử tri 48 (Huntington Beach, Costa Mesa và các thành phố lân cận). Ông có lẽ là thành viên thân Nga nhất trong nhóm Cộng Hòa Caucus. Ông đã cầm đầu một phái đoàn Quốc Hội đi sang Moscow, trong đó ông được trao những tài liệu chỉ trích luật Magnitsky Act. Đây là một luật được ban hành vào năm 2012 nhằm áp đặt các biện pháp chế tài đối với các quan chức Nga phạm tội nhân quyền. Ông Rohrabacher đã nói rằng những tài liệu ấy được trao cho ông bởi các công tố viên Nga.

Cuộc gặp gỡ ở Moscow trong năm 2016 của ông Rohrabacher được xem xét lại trong những ngày gần đây, vì những tài liệu ấy liên quan đến cuộc vận động chống Magnitsky hình thành nên một phần trong cuộc gặp gỡ ở Trump Tower. Trong tuần qua, anh Donald Trump Jr., con ông Trump, đã nhìn nhận rằng ông có gặp bà Natalia Veselnitskaya. Anh tin rằng luật sư người Nga này sẵn sàng trao cho anh thông tin gây nguy hại về bà Hillary Clinton, trong nỗ lực của chính phủ Nga nhằm giúp cha anh ra trong cuộc tranh cử tổng thống. Trong cuộc gặp gỡ đó, Trump Jr. nói rằng Veselnitskaya đã tập trung vào việc bãi bỏ luật Magnitsky Act.

Chuyến đi Moscow năm 2016 của ông Rohrabacher gây quan tâm cho các viên chức Mỹ, đặc biệt tại Bộ Ngoại Giao. Theo hai nguồn tin của tạp chí Atlantic thông thạo những sự kiện ấy, các viên chức tại Tòa Đại Sứ Mỹ ở Moscow bày tỏ sự nghi ngờ về những người mà phái đoàn của ông Rohrabacher đang gặp, và báo động cho phái đoàn rằng sự họ bị theo dõi bởi cơ quan an ninh liên bang Nga (FSB), trong khi các thành viên đang có mặt ở Moscow. Trong chuyến đi ấy, phái đoàn được thông báo về tình hình bởi Đại Sứ Hoa Kỳ John Tefft.

Theo báo Atlantic, một trong các viên chức Mỹ là bà Alamanda Gribbin, có nhiệm vụ kiểm tra tại tòa đại sứ, nói rằng trước đó bà có thấy những tài liệu được trao cho ông Rohrabacher. Tài liệu này được đánh dấu là “bí mật” ở phía trên cùng, và chứa đầy những lời tố cáo đối với ông Sergei Magnitsky và ông Bill Browder. Magnitsky là luật sư người Nga chết trong nhà tù vào năm 2009, và đạo luật ấy được đặt tên theo tên ông. Browder là giám đốc điều hành Hermitage Capital, nơi mà Magnitsky làm việc cho, và là một trong những người chủ chốt ở đằng sau luật ấy.

Bộ Ngoại Giao “thực sự quan tâm” về những người mà ông Rohrabacher được gặp, theo một nguồn tin khác thông thạo về chuyến đi ấy cho biết.  “Họ có cảm tưởng rằng đó là những viên chức của FSB.”
Theo nguồn tin này cho hay, ông Paul Behrends, phụ tá của Rohrabacher, “nói với người ta rằng phái đoàn đã ghé văn phòng các công tố viên ở Moscow.”

FT đưa tin rằng người đã trao tài liệu cho Rohrabacher là Viktor Grin, phụ tá hàng đầu của tổng công tố viên Nga Yuri Chaika. Veselnitskaya, luật sư trong cuộc họp tại Trump Tower, nói với tạp chí Wall Street Journal rằng cô có đã tiếp xúc với Chaika.

Một nguồn tin rành về chuyến đi ấy nói rằng cả ông Rohrabacher và phụ tá Behrends dường như đều không xem lời báo động ấy một cách nghiêm túc. Nguồn tin cũng nói rằng chính Behrends là người tổ chức cuộc gặp mặt ấy.

Trước đây những chuyến đi Moscow của ông Rohrabacher cũng trở thành đề tài gây tranh cãi. Một chuyến đi trong năm 2013, mà người thu xếp là Steven Seagal, cũng bao gồm một cuộc gặp gỡ với các quan chức hàng đầu của FSB, và bữa ăn tối với phó thủ tướng Dmitry Rogozin. Chuyến đi ấy kết thúc với một kế hoạch bị hủy bỏ nhằm bay tới Chechnya, và gặp Ramzan Kadyrov, nhà lãnh đạo chuyên chế của Chechnya.

Cũng trong một chuyến đi mà ông ta nhận được tài liệu chống luật Magnitsky Act, ông Rohrabacher đã gặp Vladimir Yakunin, người đứng đầu ngành hỏa xa Nga. Tên ông Yakunin đã được ghi thêm vào danh sách chế tài của Bộ Tài Chánh Hoa Kỳ trong năm 2014.

Cuộc gặp gỡ trong năm ngoái với Veselnitskaya, của Trump Jr., Jared Kushner và Paul Manafort, là một phần trong một nỗ lực rộng lớn hơn của Nga nhằm vận động hành lang chống lại Magnitsky Act. Đạo luật này là một luật được thông qua trong năm 2012, đặt ra những biện pháp chế tài trên những quan chức Nga có liên quan tới cái chết của Magnitsky; Magnitsky bị điều tra về việc gian lận thuế.

Veselnitskaya, bà luật sư trong cuộc gặp gỡ ấy, đã dính líu sâu vào nỗ lực chống Magnitsky Act ở Hoa Kỳ, với tư cách là một người trong một nhóm được gọi là Human Rights Accountability Global Initiative Foundation (Sáng Hội Sáng Kiến Trách Nhiệm Nhân Quyền) là nhóm vận động hành lang tại Quốc Hội để chống lại luật ấy. Một người khác cũng tham dự cuộc họp, là Rinat Akhmetshin. Ông này là một người Mỹ gốc Nga chuyên vận động hành lang. Việc ông tham gia vào cuộc vận động chống đạo luật Magnitsky bao gồm việc chiếu một phim tài liệu chủ trích đạo luật Magnitsky Act, tại Newseum cách mấy ngày sau cuộc gặp gỡ tại Trump Tower.

Theo đài CNN cho biết, trong tháng Tư, 2017, cựu sĩ quan phản gián Nga Akhmetshin đã gặp Dân Biểu Rohrabacher ở Berlin, và thảo luận về vụ rửa tiền của công ty địa ốc Prevezon với ông Rohrabacher. Vụ này liên quan tới những cáo buộc về rửa tiền, trong đó Prevezon có dính líu, và đã được đưa vào tòa liên bang tại New York. Vụ ấy được dàn xếp trong tháng Năm. Veselnitskaya là một luật sư của Denis Katsyv, chủ nhân của Prevezon.

Văn phòng Dân Biểu Ed Royce, chủ tịch Ủy Ban Ngoại Vụ Hạ Viện, có trách nhiệm ký chấp thuận những chuyến đi như chuyến của ông Rohrabacher. Tuy đã ký cho ông Rohrabacher đi Nga, nhưng không phải lúc nào văn phòng của Ed Royce cũng được báo cáo đầy đủ về những điều ông Rohrabacher làm ở nước ngoài.

Một phụ tá quốc hội Cộng Hòa nói, “Có nhiều điều không được tiết lộ ấy. Đó là nơi mà một số cuộc gặp gỡ diễn ra nhưng không được công khai."

Lộ trình cho chuyến đi của ông Rohrabacher bao gồm cuộc gặp mặt ở Berlin, chưa được công bố công khai, trình bày một mục trong lịch trình hành động dành cho chặng ghé Berlin, nhưng không đề cập đến một cuộc gặp gỡ với Akhmetetshin. Và lộ trình cho chuyến đi trong tháng 4 năm 2016 tới Moscow không liệt kê một cuộc gặp gỡ các công tố viên.

Một phụ tá Cộng Hòa nói, “Có những trường hợp trong đó ông chủ tịch đến gặp ông Rohrabacher, và nói rằng lộ trình này cần phải thay đổi, hoặc toàn bộ chuyến đi này không phải là một ý tưởng thông minh vào thời điểm này.”

Để đáp lại một lộ trình mới đây do ông Rohrabacher đưa ra cho một chuyến đi sang Tây Ban Nha, Dân Biểu Royce nói với ông Rohrabacher rằng ông không thể có những cuộc gặp gỡ ở Barcelona, về chủ trương ly khai của Catalonia, mà không gặp gỡ các giới chức chính phủ ở Madrid. Ông Royce cũng hủy một chuyến đi mà ông Rohrabacher dự định để tới Nga trước đó trong năm nay.

Theo một phụ tá Cộng Hòa cao cấp tại Hạ Viện cho biết, trước đó trong năm nay Rohrabacher xin đi Moscow, trong những tuần sau lễ nhậm chức của ông Trump. Ông Royce đã từ chối lời thỉnh cầu của ông Rohrabacher, trong một cuộc trò chuyện trên sàn Hạ Viện.

Từ lâu Rohrabacher đã là một người ở cách xa trong đảng Cộng Hòa, vì lập trường thân Nga của ông. Nhưng trong thời Tổng Thống Trump, quan điểm của ông không còn là quá bất thường. Vào tháng 11 dân biểu kỳ cựu này nói rằng ông đã được cho biết ông đang được xem xét cho chức Ngoại Trưởng. Trước đây cơ quan FBI từng báo động cho Rohrabacher biết rằng tình báo Nga đang tìm cách tuyển mộ ông.
Một số nguồn tin cho thấy rằng ông Behrends, phụ tá của Rohrabacher và là một nhân vật gây tranh cãi tại trụ sở Quốc Hội, là một phần lý do giải thích các quan điểm đặc thù của dân biểu này về nước Nga. Các viên chức khác của Quốc Hội, từng làm việc với Behrends, đều coi ông phụ tá này là kẻ khuyến khích những bản năng tệ nhất của ông Rohrabacher.

Behrends làm việc cho Rohrabacher trong thập niên 1990, trước khi trở thành một nhà vận động hành lang, nổi tiếng nhất là cho Blackwater; Behrends thân cận với Erik Prince, người sáng lập Blackwater.
Ông trở lại văn phòng Rohrabacher trong năm 2014, và là một viên chức được chia sẻ giữa văn phòng của ông và Ủy Ban Ngoại Vụ Hạ Viện. Theo một số nguồn tin cho biết, Behrends chỉ có mặt ở văn phòng một hoặc hai ngày trong một tuần; Grubbs, phát ngôn viên của Rohrabacher phủ nhận điều này, nói rằng “Paul đến văn phòng mỗi ngày.”