Diễn dịch

Ryan Lochte

Anh kể lại chuyện bị cướp, "Chúng tôi đang trên đường trở về làng Thế Vận Hội thì bị một đám người có súng chặn xe lại; một người trong đám đó mặc sắc phục cảnh sát, họ bắt chúng tôi xuống xe, và bắt chúng tôi nằm xuống đất. Tôi không nằm và bảo họ là tôi không làm gì sai quấy; một người trong bọn rút súng, lên đạn và bảo tôi nằm xuống đất; tôi đưa tay lên đầu hàng, rồi nằm xuống."

Tổ chức USOC (Tiểu Ban Thế Vận Hội Hoa Kỳ) tỏ ra dè dặt khi loan tin này; bản tin bắt đầu bằng những chữ, "theo lời của bốn thành viên toán U.S. Olympic Swimming team, thì họ đã bị cướp. ”

Ban tổ chức Thế Vận Hội Rio 2016 ra thông cáo xin lỗi 4 nạn nhân Ryan Lochte, Jimmy Feigen, Jack Conger, và Gunnar Bentz

Ryan Lochte, Jimmy Feigen, Jack Conger, và Gunnar Bentz

Chuyện xảy ra vào lúc gần 6 giờ sáng ngày thứ Năm 11/8, tại một cây xăng; đài truyền hình địa phương trình chiếu những đoạn video an ninh của cây xăng đó. Cảnh sát tìm thêm những đoạn video khác liên hệ đến vụ cướp.

Anh cảnh sát Alexandre Braga thuộc sở Cảnh Sát Đặc Trách Thế Vận Hội (Special Police Station for Tourism Support) nói với phóng viên truyền thông, "Tôi không có quyền nhận định những mâu thuẫn trong câu chuyện; tôi cũng không có quyền bác bỏ bất cứ lời cáo buộc nào, vì vụ này rất tế nhị và đang được nhiều người theo dõi."

Vụ lực sĩ Mỹ bị cướp tại Rio de Janeiro trong lúc đến Brazil dự Thế Vận Hội được truyền thông thế giới loan tải từ hôm Chủ Nhật sau đó khi bà mẹ anh Lochte nói với phóng viên việc con bà bị cướp.

Viên chức USOC hỏi anh Lochte thì anh trả lời không hề có việc đó, khiến tổ chức Thế Vận Hội phủ nhận tin lực sĩ Mỹ bị cướp là không đúng. Nhưng Lochte lại đổi câu chuyện thêm một lần nữa; anh nói anh và một số bè bạn đến chơi tại Hội Quán Pháp (France House) suốt đêm; 5:45 sáng hôm sau họ ra về và bị cướp.

Lochte nói anh cùng ba anh Jack Conger, Gunnar Bentz, và Jimmy Feigen, bảo tài xế tắc xi ngừng lại một trạm xăng vùng ngoại ô Rio, vì một trong ba người này cần sử dụng cầu tiêu. Anh này đến cầu tiêu thì cửa cầu bị khóa. Anh đạp mạnh vào cửa khiến cánh cửa bung ra, và khiến một anh gác chạy đến. Cảnh sát xác nhận anh gác này có võ trang, nhưng không hề rút súng ra, cũng không hề chĩa súng vào các lực sĩ Hoa Kỳ.

Viên quản lý cây xăng được gọi đến, và qua sự thông dịch của một người khách mua xăng, ông quản lý đòi anh lực sĩ bồi thường; anh lực sĩ có lỗi móc túi bồi thường, rồi cả bốn người lên xe bỏ đi.

Một viên chức của Thế Vận Hội -ông Mario Andrada- nhận định, "Tuổi trẻ mà, có gì quá đáng đâu; họ chỉ lỗi lầm thôi. Bỏ qua đi. Dù sao họ cũng là những lực sĩ tài giỏi. Ang Lochte là tay bơi lội vô địch."
Nhưng việc bốn tay bơi Hoa Kỳ bị cướp tại Brazil trong lúc đến tham dự Thế Vận Hội tại đó không phải là chuyện đùa; vốn đã là một nước dân nghèo, chậm tiến, giờ này lại mang tiếng bất an, cướp bóc xảy ra ngay giữa đô thị, thì ảnh hưởng kinh tế sẽ không nhỏ, kỹ nghệ du lịch sẽ bị giảm sút.

Do đó, chính quyền Brazil không thể có thái độ xuề xoà, tốt bụng như ông Andrada; hôm thứ Tư 8/17 cảnh sát Brazil bắt 2 lực sĩ Jack Conger và Gunnar Bentz ngay tại sân bay, trong lúc họ đã lên máy bay và chờ cất cánh bay về Mỹ.

Jack Conger và Gunnar Bentz

Nhưng ngay sau khi đồng ý là ngày hôm sau họ sẽ thảo luận với cảnh sát về việc xảy ra hôm thứ Năm tuần trước, họ đã được trả tự do. Anh James Feigen cũng đã liên lạc với nhà chức trách Brazil để nói thêm về nội vụ. USOC đang theo dõi, và sẽ tiếp tục công bố mọi diễn tiến."

Feigen cho biết một lực sĩ trong nhóm, móc túi lấy ra một tờ $20 mỹ kim, và một tờ 100 đồng, tiền Brazil -trị giá 31 mỹ kim, đưa cho nhân viên cây xăng, như tiền bồi thường những hư hại vật chất họ tạo ra.

Hôm thứ Năm 18 tháng Tám, tổ chức Rio Olympics và sở cảnh sát thành phố Rio de Janeiro tổ chức họp báo để khẳng định câu chuyện bị cướp của anh Lochte chỉ là chuyện diễn dịch, nhưng lại tạo tai tiếng xấu cho Brazil.

Cảnh sát trưởng Veloso nói với các phóng viên, "Họ say quá, nhất là người có vẻ là trưởng nhóm," -ông mô tả anh Lochte. "Họ đập bể bình xà bông nước, đạp bung cửa, xé bỏ mọi giấy hướng dẫn dán trong phòng vệ sinh, rồi không tiểu tiện vào cầu mà chung quanh đó."

Lochte rời Brazil trước khi có trát tòa cho phép cảnh sát tịch thu giấy thông hành của họ; hai anh Bentz và Conger cũng đã rời Brazil trong chuyến bay tối thứ Năm. Cảnh sát nói có thể họ sẽ truy tố Lochte về tội man khai liên quan đến một vụ tội phạm.

Hãng tin AP viết trong bản tin sáng 19 tháng Tám 2016, là vụ lực sĩ Mỹ phá nhà xí đang trở thành quan trọng hơn 100 tấm huy chương -35 vàng, 33 bạc và 32 đồng- họ đoạt được.

Một vụ man khai khác xảy ra 53 năm trước tại Mỹ Tho -vào ngày mùng 2 tháng Giêng, 1963; thủ phạm là trung tá John Paul Vann -người tạo ra chiến bại Ấp Bắc, khiến 33 chiến sĩ VNCH, và ba quân nhân Mỹ tử trận, năm chiếc trực thăng bị bắn hư hại đến mức, sau khi đổ quân, không còn cất cánh trở lên được nữa, chín chiếc khác bị hư hại.

John Paul Vann

Năm chiếc trực thăng bị bắn hư hại đến mức, sau khi đổ quân, không còn cất cánh trở lên được nữa, và chín chiếc khác bị hư hại.

Vann là cố vấn trưởng Sư Đoàn 7 bộ binh Việt Nam; ông thích chỉ huy giao tranh, nhưng trong một nước Mỹ hoà bình, ông chưa đánh trận nào, và cũng chưa có một kinh nghiệm tác chiến nào hết.
Trong trận Ấp Bắc, ông dùng phi cơ quan sát bay trên trận địa để chỉ huy cuộc đổ quân, trong lúc tư lệnh Sư Đoàn 7 -đại tá Bùi Đình Đạm- và bộ chỉ huy hành quân của ông đặt tại sân bay nhỏ Tam Hiệp, chỉ huy các đơn vị Việt Nam.

Toàn bộ đoàn trực thăng đổ quân, do các phi hành đoàn Mỹ lái đáp xuống ven bờ con kinh theo lệnh của Vann. Một phi công bảo Vann là thông thường các chỉ huy trưởng Việt Nam yêu cầu họ đáp cách bờ rạch khoảng gần 1 cây số, đổ quân tại đó, rồi bộ binh mới tiến đến bờ kinh tấn công địch. Vann chê sĩ quan Việt Nam chết nhát và ra lệnh cho trực thăng đáp xuống cách bờ kinh 300 thước.

Hai bên bờ kinh, rạch Nam Việt thường là xình lầy, nuôi sống loại dừa nước và tràm, tạo cho Việt Cộng một chiến hào phục kích. Quen với địa hình, quân nhân Việt Nam thường đáp trực thăng cách bờ kinh khoảng tám, chín trăm thước, rồi từ đó điều động lên tấn công địch bố trí dọc theo bờ kinh.

Thiếu kinh nghiệm nên Vann đổ quân chỉ cách họng súng địch có 300 thước, hoặc gần hơn nữa, và điều này giúp Việt Cộng có mục tiêu tác xạ chính xác, bắn rơi trực thăng Mỹ.

Đại tướng Paul Harkins, chỉ huy trưởng lực lượng Mỹ tại Việt Nam quyết định tước đoạt binh quyền, và sa thải Vann ra khỏi quân đội Mỹ.

Vann về Mỹ và vận động với dư luận truyền thông Hoa Kỳ gồm 1,942 nam phóng viên, và 289 nữ phóng viên đã có mặt từ một vài tháng đến một vài năm tại Việt Nam; những người này tự cho là họ hiểu biết chiến tranh Việt Nam, nhưng thật sự họ chỉ có một vài ấn tượng sai lầm và tai hại.

Bị họ đầu độc quần chúng Mỹ, độc giả, và khán, thính giả của họ hiểu lầm chiến tranh Việt Nam là cuộc chiến tranh giúp Hoa Kỳ chiếm đất Nam Việt, lầm đến mức quần chúng khinh ghét cả những quân nhân Mỹ từ Việt Nam trở về, mà họ gọi là "bọn giết trẻ nít Việt Nam."

Tài diễn dịch của truyền thông Mỹ đã chụp cái mũ "hỗn loạn" lên thành phố Rio de Janeiro để bảo vệ bốn anh tay bơi say rượu, cũng như họ đã bênh vực trung tá Vann, chụp mũ thất trận Ấp Bắc cho Sư Đoàn 7 bộ binh; tại Việt Nam họ làm đại tá Bùi Đình Đạm mất chức tư lệnh Sư Đoàn, và 10 tháng sau làm tổng thống Ngô Đình Diệm mất mạng.

Chưa ai tiên đoán họ sẽ tạo ra những thảm cảnh nào tại Brazil.