Dự thảo ngân sách của Trump: nghiên cứu khoa học, trợ cấp xã hội bị cắt quá nhiều; dân giàu hưởng giảm thuế

Nghị Sĩ Bernie Sanders (Vermont) đang trả lời các câu hỏi tại cuộc họp báo ở Quốc Hội ngày thứ Ba, liên quan đến dự thảo ngân sách mà chính phủ Trump vừa đưa ra và đề nghị cắt giảm hầu hết các chương trình trợ cấp xã hội cho người nghèo, nhưng đồng thời giảm thuế cho người giàu. (Win McNamee/ Getty Images)


HOA THỊNH ĐỐN – Cuối cùng thì mọi người cũng được biết dự thảo ngân sách của Tổng Thống Donald Trump dành cho tài khóa năm 2018 thật sự như thế nào, và chưa gì đã có nhiều người không tán thành, kể cả các dân biểu và nghị sĩ thuộc đảng Cộng Hòa.

Vào sáng thứ Ba, dự thảo ngân sách với tựa đề “Một Nền Tảng Mới Cho Sự Vĩ Đại Của Hoa Kỳ” (A New Foundation for American Greatness) với tổng số tiền lên tới $4,100 tỷ Mỹ kim, đã được trình với Quốc Hội và cho thấy chính phủ Trump muốn cắt giảm rất nhiều khoản chi tiêu dành cho việc nghiên cứu khoa học, nghiên cứu y khoa, các chương trình phòng chống dịch bệnh, và bảo hiểm y tế dành cho con của những người lao động nghèo.

Ngoài những đề nghị cắt giảm dành cho ngành y khoa, nghiên cứu khoa học, dự thảo ngân sách còn rút bớt rớt nhiều tiền, lên tới $1,700 tỷ Mỹ kim dành cho các chương trình xã hội như Food Stamps, tiền SSI, tiền cho sinh viên vay để đi học, tiền hưu trí, v.v.. Cùng với các giảm tiền dành cho các chương trình mà phần lớn là cho người nghèo, dự thảo ngân sách đề nghị giảm thuế khá lớn dành cho người giàu trong một thập niên.

Các phân tích gia nói rằng những đề nghị cắt giảm đã được đặt trên một nền tảng không vững chắc, và đó là nền kinh tế sẽ phồn thịnh, tăng trưởng mạnh trong những năm tới. Kinh tế là điều không ai tin chắc sẽ diễn ra như thế nào, và càng không thể dùng làm cơ sở cho những đề nghị cắt giảm những khoản tiền cần thiết cho dân sinh cũng như khoa học.

Theo đề nghị mới, Viện Ung Thư Quốc Gia sẽ bị cắt giảm $1 tỷ Mỹ kim, so với ngân sách năm 2017 của viện này. Viện Tim, Phổi và Máu Quốc Gia sẽ bị cắt bớt $575 triệu. Viện Quốc Gia Nghiên Cứu Các Bệnh Dị Ứng Và Nhiễm Trùng sẽ bị cắt giảm $838 triệu. Chính phủ sẽ cắt bớt ngân sách tổng quát của Các Viện Y Tế Quốc Gia (NIH), từ $31.8 tỷ xuống còn $26 tỷ.

Sáng Hội Khoa Học Quốc Gia (NSF), nơi phân phối ngân quỹ cho một loạt nỗ lực nghiên cứu khoa học, sẽ bị cắt mất $776 triệu, giảm 11 phần trăm. NSF từng không bị nhắc tới trong bản lược thảo ngân sách của Tổng Thống Trump được công bố trong tháng Ba. Ngân sách mới và đầy đủ này khá giống với một ngân sách trước đó, trong việc kêu gọi loại bỏ một số chương trình liên quan đến công việc nghiên cứu, chẳng hạn như dự án Advanced Research Project Agency - Energy của Bộ Năng Lượng.

Những khoản cắt giảm được đề nghị cho Trung Tâm Kiểm Soát Và Đề Phòng Dịch Bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã đưa đến những lời chỉ trích gay gắt bất thường từ ông Tom Frieden, cựu giám đốc CDC. Ông viết trên Twitter để mô tả đề nghị về ngân sách dành cho CDC là “không an toàn ở bất kỳ cấp độ thực hiện nào. Sẽ làm tăng bệnh tật, tử vong, rủi to cho dân Mỹ, và những phí tổn về y tế.”

Trong một mục riêng rẽ đăng trên Twitter, ông Frieden liệt kê những điều ông coi là những hậu quả trầm trọng do đề nghị ngân sách của ông Trump. Ông Frieden nói rằng đối với những người mới bắt đầu, đề nghị ấy “phá hoại những chương trình bảo vệ dân Mỹ khỏi ung thư, tiểu đường, đau tim, đột quị, và những điều kiện khác gây chết người và tốn tiền.”

Steven Hauser, chủ tịch của Hiệp Hội Tim Hoa Kỳ, gọi ngân sách của ông Trump là “tàn phá” và “vô lý.” Ông kêu gọi quốc hội tăng ngân sách cho NIH thêm $2 tỷ, thay vì bị cắt giảm gần $6 tỷ như trong dự thảo vừa mới được công bố.

Ông Rush Holt, tổng giám đốc của Hiệp Hội Hoa Kỳ Vì Tiến Bộ Khoa Học, nói rằng ngân sách của Trump là thiển cận, đặc biệt là khi giả định rằng sức tăng trưởng kinh tế sẽ không bị cản trở bới những khoản cắt giảm trong hoạt động nghiên cứu do chính phủ tài trợ.

Ông Holt nói, “Có sự lạc quan cho rằng bằng một cách nào đó sự tăng trưởng sẽ xảy ta này một cách huyền diệu, và nó cắt giảm nguồn gốc nguyên tắc của sức tăng trưởng đó. Đề nghị ấy đánh mạnh vào việc nghiên cứu. Các nhà kinh tế học đều rõ ràng: đó là nơi mà rốt cuộc chúng ta có được sự tăng trưởng kinh tế.”

Những phản ứng sớm từ cả hai đảng đều không thuận lợi. Một nhà lập pháp Cộng Hòa, là dân biểu Tom Cole của Oklahoma, không tán đồng ý tưởng cắt giảm ngân sách dành cho NIH, và những chương trình như Meals on Wheels. Dân biểu Mark Meadows, người đứng đầu nhóm bảo thủ cực độ Freedom Caucus, nói về chương trình Meals on Wheels, “Tôi cung cấp các bữa ăn cho nhiều người, có lẽ đó là bữa ăn nóng duy nhất của họ trong ngày.”

Việc tài trợ cho Chương Trình Bảo Hiểm Y Tế Cho Trẻ Em (CHIP) sẽ bị cắt giảm ít nhất 20 phần trăm, trong hai năm tài khóa sắp tới. Theo tài liệu ngân sách, quản trị viên ủng hộ việc đổi mới CHIP. Chương trình này được lập ra cách đây 20 năm, dành cho con cái của các gia đình thuộc tầng lớp lao động thấp hơn, và hiện thời đang bảo hiểm cho 5.6 triệu trẻ em.