Dự thảo ngân sách của TT Trump tăng nhiều tỷ tiền cho quân đội, cắt giảm các chương trình xã hội

Các nhân viên tại Quốc hội đang trưng bày những tập dự thảo ngân sách do chính phủ Trump soạn thảo dành cho tài khóa năm 2019 ngày thứ Hai. Dự thảo này sẽ cần sự bỏ phiếu của các dân biểu và nghị sĩ. (Win McNamee/ Getty Images)


HOA THỊNH ĐỐN - Chính phủ Trump đã công bố một dự thảo ngân sách lớn dành cho quốc phòng trong tài khóa 2019, với số tiền lên tới $716 tỷ Mỹ kim. Sự gia tăng ngân khoản này là nhằm tăng cường sức mạnh của quân đội Hoa Kỳ sau những năm mà Ngũ Giác Đài bị giới hạn ngân sách, để đối phó trước thế lực quân sự của Nga và Trung Cộng.

Trong tuần qua Quốc Hội cũng đã thông qua một ngân sách mà trong đó ngân khoản dành cho quốc phòng cũng đã được tăng khá nhiều, nhằm mua thêm vũ khí, nâng số lượng binh lính, tổ chức tập luyện và củng cố chương trình vũ khí hạt nhân được điều hành bởi Bộ Năng Lượng. Như vậy, nếu dự thảo được chấp thuận, ngân khoản quốc phòng sẽ có thêm $74 tỷ, tăng 10% so với mức chi tiêu hiện nay.

Trong lúc có mặt tại Rome ngày Chủ Nhật, Bộ Trưởng Quốc Phòng James N. Mattis từng nói ngân sách mới “là cần thiết để đưa chúng ta trở lại vị trí thượng đẳng.” Ông nói sự tăng tiền sẽ giúp Ngũ Giác Đài mua thêm chiến đấu cơ F-18, huấn luyện những thợ máy cho Không Quân, thành lập những đơn vị tác chiến trong cuộc chiến trên mạng internet.

Tuy nhiên, dự thảo mà chính phủ Trump công bố ngày thứ Hai sẽ gặp khó khăn tại Quốc Hội, vì đa số các dân biểu và nghị sĩ thuộc đảng Dân Chủ đã chống ngân sách này. Họ nói rằng hầu hết các chương trình xã hội và cơ quan liên bang, kể cả Bộ Ngoại Giao và Bộ Bảo Vệ Môi Trường (EPA) sẽ bị cắt giảm ngân sách hoạt động, lên tới $1,000 tỷ Mỹ kim trong vòng một thập niên.

Một trong các chính khách lên tiếng chống dự thảo ngân sách của chính phủ Trump là ông John Yarmuth, một dân biểu thuộc đảng Cộng Hòa từ Kentucky. Ông này gia nhập hàng ngũ Dân Chủ để chống ngân sách mới được đề nghị.

Trong cuộc họp báo trưa thứ Hai, ông Yarmuth nói, “Đây là một dự thảo thiếu trách nhiệm và không thực tế, trước những gì mà chính phủ cần làm để đầu tư vào tương lai của nền kinh tế và của người dân.”
Dân biểu này nói tiếp, “Ngân sách này là một sự thú nhận rất rõ ràng, rằng luật giảm thuế được thông qua vào năm ngoái sẽ không thể nào tự trang trải cho chính nó.”

Ngân sách của Tổng Thống Trump cũng kêu gọi tăng tiền chi tiêu cho an ninh biên giới, và cuộc khủng hoảng về thuộc giảm đau nhóm opioid, mặc dù trong tuần qua, Quốc Hội đã thông qua một ngân sách hai năm tăng chi tiêu cho cả quân đội lẫn các chương trình quốc nội lên tới gần $300 tỷ trong hai năm tới.
Dự thảo ngân sách đề nghị ngân khoản $716 tỷ dành cho chi tiêu quốc phòng vào năm 2019, phù hợp với thỏa thuận của Quốc Hội. Tổng Thống Trump nói, “Quân đội của chúng ta đã hoàn toàn cạn kiệt, và chúng ta sẽ có một quân đội giống như trước đây chúng ta chưa bao giờ có.”

Tòa Bạch Ốc cũng đề nghị tăng thêm chi tiêu cho an ninh biên giới, trong đó có $18 tỷ trong hai năm tới để xây bức một bức tường dọc theo biên giới phía nam với Mexico. Ngoài ra, tổng thống muốn tài trợ cho 750 viên chức tuần tra biên giới, 2,000 nhân viên cơ quan Thực Thi Công Lực Di Trú Và Quan Thuế (ICE), và 52,000 giường nhà giam, một mức tăng 25 phần trăm so với năm 2017.

Ngân sách này bao gồm một chương trình đầy tham vọng về việc xây dựng và sửa chữa hạ tầng kiến trúc, trị giá $1 ngàn tỷ, mặc dù 80 phần trăm trong số tiền dành cho việc xây lại đường sá, cầu cống, và những dự án khác, sẽ phải phát xuất từ các cấp chính quyền tiểu bang và địa phương, hoặc từ khu vực tư nhân.
Ngân sách chi tiêu cũng kêu gọi cung cấp gần $17 tỷ để chống nạn nghiện thuốc giảm đau opioid.
Và ngân sách cũng thay đổi các chương trình mạng lưới an toàn giúp người nghèo, chẳng hạn như trợ cấp thực phẩm Food Stamps, mà chính phủ nói là sẽ giúp đưa những người Mỹ khỏe mạnh trở lại với lực lượng lao động.

Ngân sách của Tòa Bạch Ốc đã giả định rằng kinh tế sẽ mức tăng từ 2.3 phần trăm trong năm ngoái lên tới 3 phần trăm trong năm nay, và 3.2 phần trăm trong năm tới, được thúc đẩy một phần bởi việc cắt giảm thuế $1.5 ngàn tỷ mà ông Trump đã ký trong tháng 12. Nhiều kinh tế gia độc lập thấy dự báo của Tòa Bạch Ốc là quá lạc quan. Ngay cả khi giả thiết rằng sức tăng trưởng kinh tế sẽ tăng tốc, thứ thâm hụt ngân sách liên bang sẽ đạt mức 4.2 phần trăm của tổng sản lượng quốc nội GDP trong năm nay, và 4.7 phần trăm trong năm tới.

Mức thiếu hụt này tăng lên trong một đợt suy thoái, khi mức thu nhập từ thuế sụt giảm và khoản chi tiêu cho các chương trình mạng lưới an toàn tăng lên, là điều thông thường. Chẳng hạn như trong năm 2009, mức thâm hụt là 9.8 của GDP. Nhưng điều bất thường là việc chính phủ gặp phải những khoản thâm thủng lớn, khi nền kinh tế gần đạt mức công ăn việc làm đầy đủ như hiện nay.