Duterte bắt tay Nga, đấm vào mặt Mỹ

Hai ông Duterte và Putin từng gặp nhau lần đầu tại Peru vào tháng 11, 2016. (Getty Images)

MANILA - Tổng Thống Rodrigo Duterte đã bay sang Nga vào ngày thứ Hai, để gặp “người hùng” của ông, tìm mua vũ khí, và thay đổi chính sách ngoại giao của Phi Luật Tân để tách xa hơn nữa với Hoa Kỳ, một đồng minh lâu năm của Manila. Như đối với Trung Cộng, Duterte muốn kết thân với Nga vì hai nước này không chỉ trích chính sách tiêu diệt hàng ngàn người dùng ma túy mà Duterte đã thực hiện trong gần một năm qua.

Chuyến đi dài 5 ngày này sẽ củng cố một bước cải đổi đáng kể trong mối quan hệ giữa hai nước, từ khi ông Duterte lên nắm quyền trong năm ngoái, và bắt đầu tháo gỡ những mối quan hệ đồng minh kéo dài hàng thập niên của Phi Luật Tân với Hoa Kỳ. Ông tố cáo Mỹ là đạo đức giả và thích bắt nạt các nước nhỏ.
Ông Duterte sẽ gặp Tổng Thống Nga Vladimir Putin, người mà ông mô tả là “vị anh hùng ưa thích” của ông. Duterte nói rằng ông và Putin được gắn bó vì có những đam mê giống nhau, đặc biệt là súng và săn bắn.

Một trong những mục ưu tiên hàng đầu của chuyến đi của ông là nhằm tìm mua bom được điều khiển chính xác của Nga, để bắn vào quân Hồi Giáo ở miền nam Phi Luật Tân.

Việc ông Duterte tìm mua vũ khí của Nga diễn ra trong lúc ông giảm bớt sự hợp tác với Hoa Kỳ, một đồng minh quân sự quan trọng nhất của Phi Luật Tân và là người bảo vệ cho nước này trong nhiều thập niên.

Ông đã cắt giảm số lượng và phạm vi của những cuộc tập trận hàng năm với Hoa Kỳ, ngăn chặn các lực lượng Phi Luật Tân tham gia những cuộc tuần tra chung ở Biển Đông đang bị tranh chấp, và kêu gọi rút quân Mỹ ra khỏi Phi Luật Tân.

Sự thay đổi này xảy ra trong lúc Trung Quốc trở nên quyết đoán hơn, trong việc thách thức sức mạnh của Mỹ trong khu vực, bằng cách mở rộng sự hiện diện của Trung Cộng ở Biển Đông. Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền trên gần như toàn bộ Biển Đông.

Bất chấp chủ trương bành trướng của Trung Cộng mở rộng đến các khu vực biển mà Phi Luật Tân tuyên bố củ quyền, ông Duterte nhất quyết xoay chuyển chính sách ngoại giao của nước ông ra khỏi vòng ảnh hưởng của Hoa Kỳ, và quay sang ủng hộ Bắc Kinh và Mạc Tư Khoa.

Điều này một phần là do Trung Quốc và Nga ủng hộ, hoặc ít nhất là không chỉ trích cuộc chiến gây tranh cãi của ông chống lại ma túy. Cuộc chiến này đã làm cho hàng ngàn người thiệt mạng, và khiến cho nhiều nhóm nhân quyền lên tiếng báo động rằng ông Duterte điều khiển một tội ác chống lại nhân loại.
Ông Duterte tự mô tả là theo xã hội chủ nghĩa. Ông và Putin gặp nhau lần đầu tiên bên lề hội nghị thượng đỉnh Á Châu-Thái Bình Dương ở Peru, vào tháng 11 năm ngoái.

“Người Nga đang cùng với tôi, tôi sẽ không sợ hãi,” Duterte từng nói khi thăm chiếc tuần dương hạm Varyag được trang bị hỏa tiễn của hải quân Nga, khi chiếc tàu này ghé thăm hải cảng ở Manila trong tháng qua.

Phi Luật Tân và Nga đã thiết lập quan hệ ngoại giao cách đây 41 năm. Nhưng, cho đến khi ông Duterte nhậm chức, thì các mối quan hệ vẫn ở mức khá thấp.
Richard Javad Heydarian, một chuyên gia phân tích chính sách ngoại giao tại Manila, nói với hãng tin AFP về việc Duterte xích lại gần Putin, “Đó sẽ là cách thức họ chọc vào mắt của Mỹ.”