Enrique Marquez là ai trong vụ bắn San Bernardino?

Syed Rizwan Farook, kẻ nổ súng giết người hàng loạt ở San Bernardino, đã có một mối quan hệ thân thiết với Enrique Marquez, một người bạn hàng xóm được mô tả là rụt rè và trẻ tuổi hơn. Quan hệ ấy đã đậm sâu từ lâu tại Riverside, trước khi xảy ra vụ thảm sát trong tuần qua tại trung tâm Inland Regional Center ở San Bernardino.

Thanh niên Marquez thường dành nhiều giờ đồng hồ mày mò sửa chữa những chiếc xe cũ trên lối xe chạy vào nhà của Farook ở Riverside. Marquez đã cải đạo sang Hồi Giáo, tôn giáo của Farook, và từng đến cầu nguyện tại một giáo đường Hồi địa phương. Thêm nữa, Marquez kết hôn với một phụ nữ có liên hệ với đại gia đình của Farook, và phụ nữ này là một di dân người Nga.

Và cuối cùng, theo nhà chức trách liên bang cho biết, Marquez đã mua hai cây súng trường kiểu tấn công. Hai khẩu súng này sau đó được Farook và vợ là Tashfeen Malik sử dụng trong cuộc tấn công khủng bố tệ hại nhất trên đất Mỹ, tính từ trận tấn công khủng bố ngày 9 tháng 11, 2001.

Trong cuộc điều tra hiện nay, nhà chức trách tin rằng Farook đã lợi dụng tình bạn với Marquez, để nhờ bạn mua súng hầu giúp Farook không bị điều tra lý lịch và có thể bị lộ âm mưu sớm hơn.

Farook, 28 tuổi, và Malik, 29 tuổi, đã bị bắn chết trong một cuộc đấu súng với cảnh sát ngay sau khi vụ nổ súng xảy ra.

Sang ngày hôm sau, Marquez gửi một tin nhắn bí ẩn cho bạn bè trên Facebook, “Tôi xin lỗi các bạn. Đó là một niềm hân hạnh.” (I'm. Very sorry sguys [sic]. It was a pleasure.)

Marquez, 24 tuổi, đeo kính cận gọng to và mơ ước có đủ sức khỏe để gia nhập hải quân. Anh ta đã trở thành tâm điểm trong cuộc điều tra liên bang đang càng ngày càng mở rộng thêm, về vụ nổ súng loạn xạ giết chết 14 người và làm bị thương 21 người tại tòa nhà Inland Regional Center.

Từ khi xảy ra cuộc tấn công, Marquez đã tự đến ghi danh vào một bệnh viện tâm thần. Các viên chức công lực đã lục soát ngôi nhà của anh ta, tịch thu những chứng cứ, và thẩm vấn anh ta nhiều lần. Marquez đã hợp tác, theo chính phủ liên bang cho biết.

Các viên chức công lực liên bang tin rằng Farook, và có thể có những người khác nữa, đã từng sắp đặt một âm mưu khủng bố vào đầu năm 2011 hoặc năm 2012, gần với thời điểm Marquez mua mấy khẩu súng trường và cải đạo sang Hồi Giáo.

Farook đã nói với ít nhất một người rằng anh ta muốn thực hiện một cuộc tấn công khủng bố. Cơ quan FBI tin rằng Farook đã hủy bỏ kế hoạch đó, sau khi có một nhóm ba người đàn ông bị bắt ở Chino gần đó vì âm mưu giết hại những người Mỹ ở Afghanistan.

Theo các nguồn tin từ cơ quan công lực ngày thứ Năm, Farook và vợ Malik có thể có âm mưu tấn công một vài nơi khác đông người hơn, có thể là một trường trung học hoặc trường đại học gần nơi xảy ra vụ thảm sát ngày 2 tháng 12.

Dựa theo những chứng cớ còn sót lại và được tìm thấy trong nhà của cặp vợ chồng sát thủ, cộng với những gì mà các thợ lặn đã thu lượm được từ dưới một đáy hồ, nơi mà một số vật dụng của cặp vợ chồng bị nghi là ném xuống nước, nhà chức trách tin rằng Farook và Malik từng liên lạc với các nhóm khủng bố, kể cả al-Qaeda và IS, để được nhận làm thành viên. Thế nhưng các nhóm này nghi ngờ chính phủ Mỹ có thể gài cặp vợ chồng vào trong nhóm để phá hoại. Sau khi gây ra vụ bắn tại San Bernardino, Malik có viết trên Facebook lời trung thành với IS. Các viên chức FBI nói rằng họ không tìm thấy chứng cớ cho thấy Farook và Malik là thành viên của IS, bất kể lời viết của Malik và lời tuyên bố nhận trách nhiệm của IS.

Về trường hợp người bạn Marquez của Farook, anh ta đã mua hai khẩu súng trường bán tự động một cách hợp pháp. Hai cây súng này sau đó được trao cho Farook mà không có hồ sơ ghi lại bởi một đại lý bán vũ khí được liên bang cấp giấy phép, theo yêu cầu của luật California.

Cho tới gần đây, Marquez là một nhân viên canh gác an ninh ở chợ Wal-Mart. Anh ta chỉ bị FBI tra hỏi nhưng chưa bị buộc tội.

Bà Armida Chacon, mẹ của Enrique Marquez, đã khóc khi nói chuyệni các ký giả đứng trước nhà bà hôm thứ Năm, rằng bà chưa gặp mặt con từ ngày xảy ra vụ thảm sát. Bà nói, “tôi không biết chuyện gì đã xảy ra. Thế giới của tôi đã bị đảo ngược.”

Trước đó, hôm thứ Tư, bà với đài ABC số 7 rằng bà không hề biết con trai đã lấy vợ hoặc theo đạo Hồi. Bà có biết con trai và Farook đã chơi thân với nhau từ lâu. Từ ngày xảy ra vụ nổ súng và con trai bị điều tra, bà Armida nói rằng gia đình bà “bị căng thẳng triền miên” trong “một cơn ác mộng.” Gia đình bà từng bị FBI yêu cầu phải sống ở nơi khác trong khi họ lục soát nhà và tìm các chứng cớ. Đến nay thì gia đình đã được về lại nhà.

Các viên chức liên bang cũng đang điều tra về trường hợp Marquez kết hôn với Mariya Chernykh trong tháng 11, 2014. Chị của Chernykh kết hôn với Syed Raheel Farook, anh trai của kẻ nổ súng. Hai chị em này là di dân Nga, đến Hoa Kỳ bằng visa J-1. Loại visa này là một cách thức thông dụng cho những người nào không dự định nhập cư, để họ vào Hoa Kỳ tham gia các chương trình giáo dục và văn hóa.
Theo bạn bè và những người hàng xóm của Marquez cho biết, có ít bằng chứng cho thấy anh ta và Chernykh đã có một cuộc kết hôn bình thường, hoặc thậm chí có chung một địa chỉ.

Cô Viviana Ramirez, 23 tuổi, đã liên lạc với Marquez qua một diễn đàn trên mạng Internet dành cho các sinh viên tại trường đại học Riverside City College. Cô Viviana nói rằng Marquez không sống với vợ, và chưa bao giờ giải thích về tình trạng hôn nhân của anh ta. Vào một dịp trong vài lần hiếm có mà Marquez đã cởi mở nói về cuộc sống của anh ta, Viviana nhớ lại rằng Marquez có thú nhận anh và người vợ là “không hợp nhau.”

Marquez từng dự những buổi cầu nguyện tại giáo đường Hiệp Hội Hồi Giáo Corona-Norco, cách đây bốn hoặc năm năm, mặc dù không thường xuyên. Các tín đồ có thể không nhớ nhiều về Marquez, ngoại trừ gốc gác người Latino của anh. Sự có mặt của một người Latino tại nhà thờ Hồi Giáo là điều hiếm thấy, theo ông Yousuf Bhaghani, chủ tịch hội đồng quản trị của cơ sở này, cho biết. Theo ông cho biết, những người nào còn nhớ Marquez thì nói rằng anh ta có vẻ “là một người đàng hoàng đến cầu nguyện.”

Hôm thứ Tư, một phát ngôn viên của Wal-Mart cho biết Marquez đã làm việc cho siêu thị bán lẻ này từ tháng Năm. Wal-Mart đã quyết định sa thải anh ta. Phát ngôn viên không cho biết lý do tại sao.