EU chỉ trích dự án Vành Đai và Con Đường" của Trung Quốc là có ý đồ riêng

Tổng Thống Nga Vladimir Putin và Chủ Tịch Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh Diễn Đàn Vành Đai và Con Đường được tổ chức tại Bắc Kinh 15 tháng 5, 2017. (Getty Images)

BẮC KINH – Theo truyền thông Hong Kong, 27 trên 28 đại sứ các nước Liên Âu EU ở Bắc Kinh, trừ Hungary, đã ký vào văn bản chỉ trích dự án "Vành đai và Con đường" là ngăn cản thương mại tự do và có ý đồ tạo thuận lợi cho các công ty Trung Quốc. Văn bản nói rằng Trung Quốc đang cố điều chỉnh toàn cầu hóa để phù hợp với lợi ích của riêng nước này. Văn bản viết: “Sáng kiến Vành đai và Con đường, với nhiều dự án hạ tầng kết nối Trung Quốc với châu Âu và châu Phi, đang theo đuổi các mục tiêu chính trị như giảm bớt lượng sản xuất dư thừa của Trung Quốc, tạo ra các thị trường xuất cảng mới, và bảo đảm việc tiếp cận nguyên liệu thô.”
Sự tồn tại của văn bản này được một tờ báo về kinh doanh của Đức đưa tin đầu tiên, và được xác nhận bởi các nguồn tin thân cận với EU. Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh cho rằng thông tin này là không chính xác.

EU đã chỉ trích vai trò của Trung Quốc tại các nước thành viên như Hy Lạp, Hungary và Cộng hòa Czech, cũng như thái độ của Bắc Kinh về sở hữu trí tuệ. Theo giới chuyên gia, văn bản nêu trên cho thấy “các mối lo ngại bắt đầu xuất hiện tại nhiều nơi ở châu Âu," sau khi các khoản đầu tư từ Trung Quốc đã làm tăng ảnh hưởng của Bắc Kinh ở một số nước nhỏ và nghèo.

Phần lớn đầu tư của Trung Quốc ở Nam Âu và Đông Âu tập trung vào ngành năng lượng, công trình công cộng, hoặc liên quan đến những dự án hạ tầng đang có, như cảng Piraeus ở Hy Lạp, nơi hãng vận tải hàng hải nhà nước COSCO của Trung Quốc giữ 51% cổ phần.

Theo chuyên gia Jan Weidenfeld của Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator, nhiều nước đã “tỉnh ngộ” sau khi nhận ra các dự án của Trung Quốc chỉ là những lời hứa hẹn, và rất ít trong số đó thực sự mang đến kết quả. Jyrki Kallio, nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Quan Hệ Quốc Tế Phần Lan, nói EU lo lắng rằng những dự án đầu tư của Trung Quốc có thể khiến các nước thành viên do dự trong việc chỉ trích Bắc Kinh về các vấn đề nhạy cảm, ví dụ như nhân quyền. “Trung Quốc đã và đang ly gián các nước trong EU, và giữa các nước thành viên với toàn bộ khối,” chuyên gia Kallio nhận xét.