Hai tác giả Áo, Ba Lan được giải Nobel Văn Học 2018 và 2019

Nhà thơ, nhà văn Ba Lan Olga Tokarczuk đang dự một buổi thuyết trình tại Bielefeld, tây Đức ngày thứ Năm, 10 tháng 10, 2019 sau khi bà nhận được bà thắng giải Nobel Văn Chương 2018. (Sascha Schuermann/ AFP via Getty Images)

THỤY ĐIỂN - Hàn Lâm Viện Thụy Điển hôm thứ Năm, ngày 10 tháng 10, đã công bố hai giải Nobel Văn Học cho năm 2018 và năm 2019, sau khi giải thưởng bị hoãn trao vào năm ngoái vì vụ tai tiếng tình dục liên quan đến tổ chức này.
Nhà văn, nhà thơ Olga Tokarczuk, 57 tuổi, được vinh danh qua "lối viết giàu sức tưởng tượng, một cảm xúc vượt qua mọi ranh giới, coi đó như một lối sống” của bà.

Trong khi đó, nhà văn Peter Handke, 77 tuổi, được trao giải "vì một tác phẩm có sức ảnh hưởng, sử dụng ngôn từ khéo léo, và thể hiện được sự độc đáo của cuộc sống con người.”
Ông Mats Malm, Thư Ký Thường Trực của Hàn Lâm Viện Thụy Điển - người công bố hai giải thưởng, cho hay cả hai chủ nhân mới của giải Nobel Văn Học đã được thông báo về chiến thắng của họ.
Bà Tokarczuk sinh năm 1962 tại Sulechow, Ba Lan và hiện sống tại Wroclaw. Bà ra mắt văn đàn vào năm 1993 với tư cách tiểu thuyết gia qua tác phẩm Podróz ludzi Ksiegi (Hành Trình Của Người Sách). Tuy nhiên, bà chỉ đạt được đột phá thực sự với tiểu thuyết thứ ba, Prawiek i inne czasy, (tạm dịch: Thời Nguyên Thủy và Những Thời Đại Khác), xuất bản năm 1996.

Ngoài tiểu thuyết, bà còn viết thơ và truyện ngắn. Bà từng hai lần giành được giải Nike, giải thưởng hàng đầu trong lĩnh vực văn chương tại Ba Lan, vào các năm 2008 và 2015. Năm 2018, bà trở thành tác giả Ba Lan đầu tiên được trao giải Man Booker với tiểu thuyết Bieguni (Những Chuyến Bay).
Người được giải Nobel Văn Học 2019, nhà văn Peter Handke, sinh năm 1942 tại một vùng quê phía nam nước Áo. Tác phẩm đầu tiên của ông là tiểu thuyết Die Hornissen, xuất bản năm 1966. Hơn 50 năm sau, ông Handke đã trở thành một trong những tác giả có ảnh hưởng nhất Âu Châu sau Đệ Nhị Thế Chiến.
"Nét riêng của Peter Handke là sự chú ý đặc biệt đến phong cảnh và thế giới vật chất, từ đó khiến điện ảnh và hội họa trở thành hai nguồn cảm hứng lớn nhất của ông,” tuyên bố từ Ủy Ban Nobel Văn học bình luận. Nét đặc trưng trong các tác phẩm của ông là tinh thần phiêu lưu mạnh mẽ, nhưng cũng đồng thời chứa đựng sự luyến tiếc quá khứ.

Nhà văn Áo Peter Handke đang được chụp hình tại Chaville, ngoại ô Paris, Pháp ngày thứ Năm, 10 tháng 10, 2019 său khi ông được công bố giải Nobel Văn Chương 2019. (Alain Jocard/ AFP via Getty Images)

Buổi công bố giải thưởng diễn ra sau khi Hàn Lâm Viện Thụy Điển cam kết sẽ không để cho giải Nobel Văn học bị "chi phối bởi nam giới" và "tập trung vào Âu Châu" như trước đây.
Trong số 116 người nhận được giải này cho đến nay, chỉ có 15 người là phụ nữ. Tiếng Anh vẫn là ngôn ngữ phổ biến nhất của những người được trao giải, với 29 người viết bằng tiếng Anh, theo sau là 14 người viết bằng tiếng Pháp, 14 tiếng Đức, 11 tiếng Tây Ban Nha và 7 người viết bằng tiếng Thụy Điển.
Giải Nobel Văn học bị hoãn vào năm ngoái sau khi Hàn Lâm Viện Thụy Điển vướng tai tiếng liên quan đến Jean-Claude Arnault, chồng của một thành viên cấp cao trong viện. Ông Arnault đã bị tuyên án tù vì tội cưỡng hiếp vào tháng 10, 2018, sau khi 18 phụ nữ lên tiếng tố cáo ông.

Ông Arnault có quan hệ thân thiết với Hàn Lâm Viện Thụy Điển, vì trung tâm văn hóa mà ông quản lý thường xuyên nhận hỗ trợ tài chính từ viện này. Khi bê bối xảy ra, viện đã dừng mọi hỗ trợ đối với trung tâm, nhưng vẫn bị chỉ trích vì không lên tiếng về sự sai trái của ông Arnault trong suốt thời gian dài.
Nhà thơ Katarina Frostenson, vợ ông Arnault và là thành viên chủ chốt trong hội đồng viện, bị cáo buộc tham nhũng vì không thông báo cho viện về sự xung đột lợi ích khi phân chia tiền tài trợ cho trung tâm của chồng bà. Khi tai tiếng xảy ra, Hàn Lâm Viện Thụy Điển bị chia rẽ giữa những người ủng hộ và tẩy chay vợ chồng Arnault. Nhiều thành viên của viện đã từ chức để bày tỏ sự phản đối, khiến viện không còn đủ 12 thành viên tối thiểu để lựa chọn và công bố người giành giải Nobel Văn học 2018. Vụ tai tiếng được xem là gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh và uy tín của Viện hàn lâm.

Từ năm 1901 đến năm 2017, giải Nobel Văn học đã được trao 110 lần cho 114 người. Độ tuổi trung bình của những người đoạt giải là 65, trong đó người lớn tuổi nhất là Doris Lesssing – thắng giải năm 2007 khi 88 tuổi, còn người nhỏ tuổi nhất là Rudyard Kipling, nhận giải năm 1907 khi 41 tuổi. Danh sách ứng cử viên được đề cử cho giải thưởng và ý kiến đánh giá của các thành viên Ủy Ban Nobel Văn Học sẽ được giữ bí mật trong 50 năm.