Hệ giải nhiệt: Coolant Reservoir

Bài HAO SMITH

Hệ giải nhiệt mang dòng coolant đi quanh để làm hạ giảm sức nóng bên trong máy, ngăn chặn tình trạng Overheat làm tê liệt hoạt động của xe. Hệ giải nhiệt bao gồm nhiều bộ phận, khởi đầu là Két Nước (Radiator hoặc Tank) mà chúng ta có nói tới lần trước. Két nước còn có một bộ phận phụ thuộc, gọi là Reservoir hoặc Overflow Tank. Hôm nay, chúng ta sẽ nói tới bộ phận này.

Reservoir là gì?

Reservoir là một bình mủ nhỏ gắn bên ngoài, nối với két nước chính bằng một đường ống. Tên đầy đủ của nó là Coolant Reservoir vì nó cũng chứa coolant. Ngoài ra, nó còn được gọi là Overflow Tank, vì nó thông với két nước chính và nhận coolant từ bên đó tràn sang.

                                         Reservoir có thể bị rò rỉ, gây ra Overheat cho đầu máy

Tại sao đã có két nước rồi mà lại phải có thêm reservoir cũng để chứa coolant? Là vì, khi coolant nóng lên, nó sẽ giản nở, tăng thể tích vượt quá sức chứa của két nước. Nếu để coolant tràn ra ngoài thì khi nhiệt độ giảm, thể tích co lại, hệ giải nhiệt sẽ thiếu hụt coolant có thể dẫn đến hậu quả Overheat. Vì thế, nhà thiết kế không thể để coolant tràn ra ngoài, bằng cách thiết kế một nắp đậy thật chặt để giữ nước lại bên trong, đồng thời bắt ống để lượng coolant dãn nở tràn vào một bình phụ gắn gần bên, đó chính là reservoir (có nghĩa là “tạm chứa”) cũng gọi là overflow (nước tràn).

Khi coolant trong két nước nguội lại thì thể tích giảm đi, tạo ra một lực hút từ trong két nước, kéo lượng coolant từ bình Overflow trở về, tạo thành một vòng tròn khép kín, bảo đảm hệ thống giải nhiệt luôn luôn có đủ coolant.

Sự hiện diện của bình phụ, Overflow Tank, thật là cần thiết, mà nếu thiếu nó thì hệ thống giải nhiệt sớm muộn cũng sẽ thiếu coolant, dẫn đến tình trạng Overheat cho đầu máy.

Reservoir: Kiểm tra Coolant

Phần trên đã mô tả nhiệm vụ của Reservoir trong xe. Nhưng đối với chúng ta, nó còn làm thêm được một việc quan trọng khác: Giúp chúng ta kiểm tra Coolant trong toàn hệ thống. Đây là một công việc rất cần thiết thường được đề cập, nhưng câu hỏi kiểm tra bằng cách nào thì ít khi được nói tới. Chúng ta kiểm tra nước Coolant, không phải bằng cách mở nắp két nước Radiator mà là quan sát bình nước phụ Reservoir:
Bạn sẽ nhìn thấy hai đường kẻ chạy ngang Reservoir, đường kẻ trên ghi chữ “Hot” hoặc “Maximum”; Đường kẻ dưới ghi chữ “Cold” hoặc “Minimum”. Hai đường kẻ này được hiểu như sau:

- Vạch trên: chỉ mức Coolant khi nó đang nóng (Hot), cũng là mức tối đa (Maximum) mà bình có thể chứa được. Coolant vượt trên mức này là chỉ dấu cho thấy coolant quá nhiều trong hệ thống, cần được rút bớt ra.
- Vạch dưới: Chỉ mức Coolant khi nó đã nguội (Cold), cũng là mức tối thiểu (Minimum) mà hệ thống còn có thể chấp nhận được. Coolant ở dưới mức này là chỉ dấu cho thấy coolant còn lại quá ít trong hệ thống, cần được châm thêm kịp thời, nếu không muốn đầu máy rơi vào tình trạng Overheat.

Khi coolant quá nhiều, chúng ta sẽ hút nó ra từ Reservoir. Và khi coolant còn quá ít, chúng ta cũng sẽ châm thêm vào đây: Để cho máy xe nguội hẳn, mở nắp Reservoir và châm coolant thích hợp, cho đến khi mực coolant lên tới mức minimum.

Bình nước phụ, Reservoir, là nơi duy nhất để chúng ta châm thêm coolant, chứ không phải châm thẳng vào két nước chính, Radiator.

Reservoir rò rỉ

Thông thường trong một hệ thống khép kín, coolant không bị hao hụt và chúng ta có thể yên tâm sử dụng từ ngày đầu tiên cho đến khi thay coolant mới vào hai, ba năm sau. Nếu phát giác có hao hụt, bạn phải hiểu ngay rằng coolant đã bị rò rỉ ở một chỗ nào đó trong suốt hành trình của nó từ Radiator vào đầu máy, rồi lại từ đầu máy về Radiator. Có một chỗ ít ai ngờ có thể gây ra rò rỉ, đó chính là nơi cái bình mủ Reservoir.
Vì đa số làm bằng mủ hoặc plastic mà lại được gắn ở giữa nhiều linh kiện bằng kim loại, bình Reservoir dễ bị nứt, bể do va chạm hoặc vật nhọn đâm vào, nhất là sau một vụ đụng xe. Khi Reservoir bị rò rỉ, coolant tràn vào đây, thay vì nằm chờ để được chuyển trở về hệ thống thì lại rò ra ngoài. Rốt cuộc, khi máy xe cần đến coolant thì reservoir lại sạch khô, chẳng còn chút nào để tiếp tế, và hậu quả là tình trạng Overheat xảy ra cho máy xe sẽ không bao xa.

Vậy, nếu có gì trục trặc xảy ra với hệ giải nhiệt, điều đầu tiên là kiểm tra bình nước phụ, Reservoir hoặc Overflow.

Haosmith@yahoo.com