Học trò có... chí!

Cha ông chúng ta xưa nay vẫn nói “Có chí thì nên!” Học trò lại càng phải có chí, tức là phải biết sớm nuôi dưỡng sức mạnh tinh thần để theo đuổi một mục tiêu cao cả nào đó trong đời sống. Ấy là quan niệm ở bên ta, nhưng bên Mỹ, có lúc học đường lại không cho phép các em có chí. Học trò có chí mà để các thầy cô phát giác được thế nào cũng bị đuổi về nhà để bố mẹ trị tội cho đến khi nào hết chí mới được trở lại học tiếp.

Tại sao lại ngược đời, trái hẳn với những gì chúng ta vẫn nghĩ tưởng trước nay? Thực ra, không có gì ngược đời cả: Ý chí mới là thứ cần được vun trồng, mới là điều kiện để làm “nên,” chứ không phải là đám chí rận chui rúc ở chân tóc, gây ngứa ngày khó chịu cả ngày cả đêm! Người có chí như vậy chắc chắn sẽ phải … gãi, gãi nhiều, chứ khó mà “nên” được.

Lúc này, một năm học mới sắp mở ra. Các bậc phụ huynh đang tất bật lo cho con cái đến trường. Nào là sắm sửa quần áo, giầy dép, cặp sách, bút giấy… và tẩy trừ chí rận cho các em các cháu. Nội quy trường học ở Mỹ bây giờ đã dễ hơn, học trò không bị đuổi về nhưng các thầy cô vẫn khuyên các bậc phụ huynh không nên để cho con em mình mang một cái đầu đầy chí rận đến trường. Chúng ta cần tìm hiểu một chút về đám chí rận này nhé.

Yêu nhau cái chấy cắn đôi

Con chí, hay là con chấy, chẳng xa lạ với ai, nhất là với những người thường ngồi rẽ tóc, bắt chí cho nhau, rồi đưa lên miệng cắn một tiếng “tách!” ròn rã. Lúc còn bé nhìn các chị lớn làm như vậy, Hằng cho rằng con chí chắc là ngon lắm, mặc dầu vẫn thấy ghê ghê thế nào. Sau này học được câu ca dao “yêu nhau cái chấy cắn đôi,” em mới hiểu được thâm ý ông bà mình: “Con chấy nhỏ nhít, bé li ti… vậy mà vẫn cắn đôi chia nhau thì đủ biết họ yêu nhau đến mức nào” Em phục các chị lắm, nhưng vẫn không dám cắn chấy chia đôi với ông Cả Đẫn bao giờ. Sợ ổng buồn, có lần em rụt rè hỏi ý, ổng chỉ cười, rồi triết lý rất là … vô phép: “Ông bà mình khôn lỏi. Nhỏ như con chấy mới chia, chứ lớn như con bò con trâu thì giữ luôn, ngu sao chia!”

Đúng, con chí rất nhỏ, đặt lên kính hiển vi soi cho rõ mới thấy đó là một loại bọ không cánh, bé li ti, sống bám trên da đầu con người mà hút máu. Có lớn lắm, con chí cũng chỉ bằng hạt mè. Con chí baby còn nhỏ hơn nữa. Chúng lớn lên, đẻ ra những cái trứng màu trắng bám vào da đầu, thoạt nhìn tưởng là gầu, nhưng rất khó chải gỡ ra. Tất cả mọi hạng chí – thanh niên, thiếu nữ, baby, và ngay cả trứng – đều biết hút máu, gây ngứa ngáy khó chịu vô cùng cho nạn nhân.

Con chí phóng to, trông phát khiếp!


Chí hút máu, gây ngứa ngáy khó chịu cho nạn nhân


Mùa tựu trường, phụ huynh cần quan sát đầu tóc các cháu để kịp thời trừ khử chí rận

Chí có thể truyền từ người này qua người khác do sự tiếp cận, hoặc do dùng chung những vật dụng cá nhân như mũ nón, lược, bàn chải, quần áo. Chí rận không trừ ai, nhưng đặc biệt có “duyên” với học trò. Là vì, ở trường, các em thường chơi chung, va chạm cọ sát nhiều, và dễ dàng xài chung nhiều thứ. Theo Hiệp Hội Y Tá Học Đường Toàn Quốc (National Association of School Nurses), có khoảng 6 tới 12 triệu trường hợp bị chí chiếu cố mỗi năm tại Hoa Kỳ, thông thường nhất là trong số trẻ em từ 3 tới 11 tuổi. Cũng theo Hiệp Hội, chí không phải là một mối nguy lớn cho sức khỏe, nhưng là một sự khó chịu dai dẳng, có thể làm cho nạn nhân mất sự tự tin và tinh thần giữa tập thể.

Chí không truyền bệnh, nhưng chúng có thể lan truyền rất dễ dàng: Không chỉ giữa những người ở bẩn như chúng ta thường nghĩ, còn “sạch sẽ như mình thì chí chỉ có thể nhảy lò cò bên ngoài mà khóc!” Nhưng sai, các thầy cô trong hiệp hội y tá nói rằng nghĩ như vậy là sai ít nhất hai điểm:

- Con chí không kiêng trừ những cái đầu sạch sẽ, chãi gỡ gọn gàng… Bất cứ ai – người nhà, đàn ông, đàn bà, người đẹp, người xấu, bạn bè – đều có thể bị nạn chí rận.

- Con chí không thể bay, cũng không thể nhảy… lò cò như bọ chét. Nếu vô tình thấy một con bọ nhảy lách tách, bạn có thể nói chắc rằng nó không phải là nó…

Tháng Tám tới tháng Mười Một là thời gian thuận tiện để chí rận lan truyền. Vì thế, trong lúc sửa soạn cho con em nhập trường, khai giảng niên khóa mới, chúng ta phải thật cẩn thận quan sát đầu tóc các cháu hằng tuần để tìm cách trừ khử ngay. Đừng sợ ai cười chê con cháu mình không có chí! Tưởng gì chứ loại chí này nhất định không ham, các bạn nhé!
Vuhang231@yahoo.com