Hội Ung Thư Việt Mỹ thuyết trình về hội chứng mất trí nhớ - Dementia

Nhiều đồng hương chăm chú nghe thuyết trình ngày thứ Sáu vừa qua. (Thanh Phong/Viễn Đông)

Bài THANH PHONG

FOUNTAIN VALLEY - Trong chương trình họp nhóm hàng tháng của Hội Ung Thư Việt Mỹ, buổi họp nhóm tháng Bảy 2018 được tổ chức vào chiều thứ Sáu, ngày 27 tháng 7, 2018, Hội có mời cô Cổ Minh Thư (Vietnamese Services Coordinator) từ Hội Alzheimers Orange County đến thuyết trình về Hội Chứng Mất Trí Nhớ - Dementia.
Diễn giả, cô Cổ Minh Thư, trưởng thành tại Hoa Kỳ. Tuy còn khá trẻ nhưng thông thạo tiếng Việt, trình bày lưu loát và dễ hiểu trước khoảng 100 các bác, hầu hết là người cao niên về chứng bệnh mất trí nhớ mà những người từ 65 tuổi trở lên thường hay mắc phải.

Diễn giả Cổ Minh Thư đang trình bày về hội chứng mất trí nhớ - Dementia tại Hội Ung Thư Việt Mỹ. (Thanh Phong/Viễn Đông)

Trước hết, cô Minh Thư nói, Mất Trí Nhớ không phải là một phần của lão hóa bình thường mà nó phát sinh từ một số bệnh gọi chung là hội chứng Dementia. Dementia là một thuật ngữ nói chung về một cá nhân khi họ có biểu hiện mất trí nhớ, rối loạn suy giảm giải quyết vấn đề và kỹ năng phán đoán, thâm hụt ngôn ngữ.

Dementia cũng giống như khi ta nói chữ Ung Thư để chỉ chung về nhiều thứ ung thư thì Dementia là tiếng chỉ chung nhiều nguyên nhân mất trí nhớ khác nhau, mà bệnh Alzheimer là nguyên nhân phổ biến nhất, và Vascular Dementia (sa sút trí tuệ mạch máu là nguyên nhân phổ biến thứ hai). Nên nhớ, hiện nay không có loại thuốc nào lấy lại được trí nhớ nên người ta gọi nó là bệnh mãn tính giống như bị tiểu đường hay cao huyết áp.
Theo cô Cổ Minh Thư cho biết, một số người lớn tuổi hay quên, thí dụ đeo mắt kiếng kéo lên trán rồi đi tìm kiếng, lát sau sực nhớ đang để kiếng ở đó, hay để quên chìa khóa trong xe nhưng sau đó nhớ là mình đang để trong xe v.v. và tưởng như thế là mình mắc bệnh mất trí nhớ Alzheimer. Thực ra, đó chưa phải là bệnh mất trí nhớ mà là lão hóa tuổi già, còn bệnh mất trí nhớ là khi thấy con vịt nói con chó, chìa khóa cất trong nồi canh, nồi cơm, chồng thì nói là con; màu xanh nói màu đỏ, ăn cơm rồi lại nói chưa ăn v.v. nói chung không còn nhớ lại những gì trước đây nữa mới là mắc bệnh Alzheimer.

Sở dĩ như thế là vì trong người mình có hàng tỷ tế bào thần kinh, tạo ra một mạng lưới phân nhánh khắp cơ thể. Có hai dấu ấn, một là Amyloid plaques và hai là Protein tangles, danh từ chuyên môn gọi là “mớ rối bất bình thường” nó nằm trong não, nó làm đứt đoạn các dây thần kinh não, phá hủy tế bào thần kinh khiến tín hiệu truyền tải không thông qua được vì bị tắc nghẽn như ống nước bị nghẽn thì nước không chảy được nữa.

Alzheimer là hình thức phổ biến nhất của bệnh mất trí nhớ, nó tiến triển từ 3 đến 20 năm cùng với tuổi thọ 8 năm sau khi chẩn đoán, nó kéo dài giai giẳng khiến những tế bào trong não teo dần cho đến khi mất hết và qua đời. Nếu người mắc bệnh Alzheimer lại có thêm những bệnh khác như tiểu đường, cao huyết áp v.v. thì thời gian ra đi nhanh hơn.

Hiện nay, theo tài liệu thống kê cho biết, hơn 5 triệu người Mỹ đang sống với bệnh Alzheimers. Hơn 84,000 người đang mắc bệnh hoặc có nguy cơ mắc bệnh Alzheimers tại Orange County. Alzheimer đứng hàng thứ 6 trong những nguyên nhân gây tử vong tại Mỹ, và đứng hàng thứ tư gây tử vong tại Orange County ở những người có độ tuổi 65 trở lên.

Ngoài người mắc bệnh, có đến 59% những người chăm sóc bị căng thẳng cảm xúc từ cao đến rất cao. Nhiều người chăm sóc chết trước người bệnh mà họ đang chăm sóc. Hội chứng mất trí nhớ - Dementia được chia làm hai loại. Loại chưa chữa trị được (Irreversible) gồm: Bệnh Alzhemer, Bệnh Lewy Body (một dạng làm suy giảm thần kinh có thể dẫn đến hoang tưởng), Bướu não (những loại bướu bác sĩ không làm gì được), Sa sút mạch máu, Đột quỵ, Liệt rung (Pakinsons disease), và Huntingtons disease (làm cho mặt người bệnh lệch lạc, não bị ảnh hưởng).

Những bệnh có thể chữa trị được: Chứng phiền muộn, Tương tác thuốc, Sự thiếu hụt dinh dưỡng, Bệnh tuyến giáp và Nhiễm trùng. Mười dấu hiệu sau đây cảnh báo mình có thể mắc hội chứng mất trí nhớ - Dementia: Trí nhớ tự nhiên sụt giảm làm ảnh hưởng công việc hàng ngày, Khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ quen thuộc, Khó khăn khi sử dụng ngôn ngữ, Mất định hướng về thời gian và địa điểm, Kém hoặc giảm khả năng phán đoán, Có vấn đề về tư duy, trừu tượng, Đặt sai vị trí các thứ, Thay đổi tâm trạng hoặc hành vi, Những thay đổi trong tính cách, Mất chủ động.

Yếu tố có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer: Lứa tuổi (đa số từ 65 trở lên); Di truyền; Người có bệnh tiểu đường, tim và bệnh mạch máu; bị chấn thương đầu; Hội chứng Down. Để tránh mắc bệnh Alzheimer, hãy chăm sóc bản thân, giữ sức khỏe cả tinh thần lẫn thể chất. Tránh khóa mình một mình, nên giao tiếp người thân, bạn bè. Duy trì cảm giác hài hước của mình. Sắp xếp thời gian để nghỉ ngơi. Theo dõi dấu hiệu của sự căng thẳng và tìm hiểu sử dụng các nguồn trợ giúp. Ăn hoa quả và rau, ngũ cốc, thịt nạc và thịt gia cầm, ăn ít chất béo, chất rắn, đường và muối, uống chất lỏng thích hợp, đến bác sĩ chẩn đoán, xét nghiệm máu.

Đối với người chăm sóc bệnh nhân, cô Cổ Minh Thư khuyên: Hãy thể hiện sự quan tâm của mình với người bệnh, không bẳn gắt, cáu kỉnh, không ngắt lời nửa chừng, nếu người bệnh nói con gà là con chó cũng OK, không cãi. Không thắc mắc. Tập trung vào cảm xúc. Kiên nhẫn và vui vẻ chấp nhận thì sẽ tránh bị ức chế. Người bệnh nếu được chăm sóc tốt họ sẽ có những biểu hiện tốt.

Alzheimers Orange County Giúp Được Gì? Cô Cổ Minh Thư cho biết, cơ quan trên có dịch vụ bằng tiếng Việt và tiếng Tây Ban Nha. Đường dây hỗ trợ (Helpline): 844-435-7259. Tiếng Việt: 714-534-3700. Hướng dẫn chăm sóc (Care Consultation). Nhóm Hỗ Trợ (Support). Giáo Dục Y Tế (Education program for families) and professionals và MedicAlert/Found California.

Bài thuyết trình của cô Cổ Minh Thư đầy đủ chi tiết, chúng tôi chỉ tóm tắt những điểm quan trọng trên, quý độc giả cần biết thêm xin liên lạc cô Cổ Minh Thư: (714) 534-3700.

Hội Ung Thư Việt Mỹ ở địa chỉ: 17150 Newhope St, Ste #203, Foutain Valley, CA 92708. ĐT: (714) 751-5805. Hội thường xuyên có các bác sĩ, chuyên viên đến thuyết trình về các đề tài liên quan đến sức khỏe. Quý đồng hương, nhất là các vị cao niên nên đến nghe để biết cách chăm sóc cho mình. Thứ Sáu, ngày 31 tháng 8, 2018 trong buổi họp nhóm thường lệ sẽ có bác sĩ tâm lý đến thuyết trình đề tài “Sức Khỏe Tinh Thần” cũng từ 4 đến 6 giờ chiều.