Kết quả bầu cử trên các dự luật trưng cầu dân ý tại California

Một địa điểm bỏ phiếu ở đường Bushard Street gần Bolsa Avenue trong khu phố Little Saigon ngày 7 tháng 11, 2022. (Phúc Quỳnh/ Viễn Đông)

Luật Sư NGUYỄN QUỐC LÂN

Trong cuộc bầu cử vừa qua tại California, cử tri trên toàn California đã quyết định trên một số dự luật quan trọng. Mặc dầu cuộc đếm phiếu vẫn tiếp tục, kết quả hiện nay đã rõ ràng và không có dấu hiệu là bất cứ dự luật nào có thể thay đổi.

Dự Luật Prop. 1. Đưa Quyền Phá Thai Vào Hiến Pháp California.

Cử tri đã bỏ phiếu với tỉ lệ 65% chấp thuận đề nghị này so với 35% bỏ phiếu chống. Với sự thông qua dự luật này, các luật le về phá thai tại California vẫn tiếp tục như hiện nay, tuy nhiên có thể được nới rộng theo ngôn ngữ mới được đưa vào hiếp pháp California.

Dự Luật Prop. 26. Cho phép cá độ trên các thi đấu thể thao tại các trường đua ngựa hay sòng bài trong khu vực bộ lạc da đỏ.

Cử tri đã bác bỏ với tỉ lệ 70% và 30% chấp thuận. Đây chỉ là việc mở rộng rất nhỏ và giới hạn trong các sòng bài trong khu vực bộ lạc da đỏ hiện nay, như chỉ cho các độ cá môn thể thao hay đánh bài có xử dụng hột xí ngầu. Tuy nhiên, các thành phần chống đối và hỗ trợ, chủ yếu là các bộ lạc da đỏ có cơ sở sòng bài, đã bỏ ra hàng chục triệu mỹ kim để vận động hỗ trợ hay chống đối dự luật này.

Dự Luật Prop. 27. Cho phép đánh bài trên Internet.

Cử tri đã bác bỏ mạnh mẽ hơn đối với dự luật này với tỉ lệ 83% chống đối và 17% chấp thuận. Dự luật này nếu được thông qua, sẽ cho phép đánh bài qua hệ thống Internet, tức là qua các điện thoại cầm tay, máy điện toán và từ khắp mọi nơi trên toàn thế giới. Đây mới là trận chiến về mở rộng cờ bạc và khác với Dự Luật 26. Các công ty cờ bạc và bộ lạc da đỏ đã bỏ ra gần 500 triệu dollar để vận động hay chống đối việc mở rộng địa bàn cờ bạc này.

Dự Luật Prop. 28. Tăng thêm tài khóa cho giáo dục nghệ thuật

Cử tri đã chấp thuận đề nghị gia tăng tài khóa này với tỉ lệ 62% chấp thuận và 38% chống đối. Như vậy, hệ thống giáo dục công cộng tại California sẽ nhận được thêm khoảng 1 tỉ dollar trên các ngân khoản tài khóa thường lệ để trang trãi cho các chi phí giáo dục về nghệ thuật, chủ yếu là thuê mướn các thầy cô giáo giảng dạy về âm nhạc.

Dự Luật Prop. 29. Đề nghị buộc phải có bác sĩ hay chuyên viên y tế có mặt tại các trung tâm lọc máu hay lọc thận.

Cử tri đã bác bỏ đề nghị này với tỉ lệ 70% chống đối và 30% chấp thuận. Đây là lần thứ hai các nhóm vận động đã đưa vấn đề này vào các dự luật trưng cầu dân ý. Thực tế là các trung tâm này vẫn đang hoạt động nhiều năm qua không có bác sĩ trực thường xuyên nhưng vẫn không có trở ngai nhiều về vấn đề an toàn. Tuy nhiên, nếu buộc phải có bác sĩ trực thì sẽ gia tăng tổn phí điều hành và chi phí bảo hiểm hay giảm thiểu số số các trung tâm này hoạt động tại những nơi gần nhà và tiện lợi hơn.

Dự Luật Prop. 30. Tăng thuế trên người giàu để tài trợ các cho người mua xe điện hay chương trình hỗ trợ năng lượng sạch để bảo vệ môi trường.

Dự luật này dự định tăng thêm 1.75% mức thuế trên những người có lợi tức trên 2 trieu dollar, để có thể thâu thêm khoản 5 tỉ dollar, nhằm tài trợ cho các chương trình hỗ trợ xe điện, năng lượng sạch hay bảo vệ môi trường. Dự luật này được tài trợ phần lớn bởi hãng xe Lyft với hy vọng số tiền thuế này sẽ tài trợ cho số xe điện mà hãng này sẽ xử dụng trong thời gian tới.

Cử tri đã bác bỏ dự luật này với tỉ lệ 41% phiếu thuận và 59% phiếu chống đối. Phần lớn là cử tri chống đánh thuế thêm trên người giàu và ít người biết nhiều về âm mưu trục lợi của hãng xe Lyft.

Dự Luật 31. Cấm bán các sản phẩm thuốc lá có mùi vị hay hít hơi điện tử (e-cigarette)

Với sự quan tâm là bớt đi việc mua bán các sản phẩm này để giảm thiểu nguy hại cho sức khỏe hay chi phí chăm sóc sức khỏe, cử tri đã chấp thuận dự luật này với tỉ lệ 62% so với 38% chống đối. Cũng nên nói rõ thêm là dự luật chỉ ngăn cấm mua bán với người lớn chứ không phải với trẻ em vì hiện nay luat vẫn cấm các trẻ em xử dụng các sản phẩm này. Mặc dầu cấm mua bán, nhưng các sản phẩm này vẫn không bị cấm tại tiểu bang California. Như vậy người ta có thể mua bán từ ngoài tiểu bang và đưa vào California, có thể là qua các phương tiện bất hợp pháp. Hơn nữa, các sản phẩm này cũng chỉ nguy hại đến sức khỏe như các sản phẩm khác như thuốc lá, rượu bia hay cần sa.

Kết Luận

Cuộc đếm phiếu vẫn còn đang tiếp tục tại California. Tuy nhiên các kết quả trên đây sẽ không thay đổi. Tất cả cư dân sẽ tiếp tục cuộc sống hằng ngày và phần lớn sẽ không có gì thay đổi. Trong cuộc tranh cử có rất nhiều người thắng, nhiều người thua, nhiều người vui, nhiều người buon, nhưng đó là điều tự nhiên trong bất cự cuộc tranh cử nào. Tất cả mọi người cần chấp nhận kết quả và tiếp tục cuộc sống với hoàn cảnh mới.