Kinh nghiệm chưa học từ vụ ám sát Tổng Thống Kennedy

Ngày thứ Sáu 22-11-2013 là đúng nửa thế kỷ từ ngày Tổng Thống John F. Kennedy bị ám sát tại thành phố Dallas, Texas. Trong mấy ngày qua giới truyền thông Hoa Kỳ đã có các chương trình liên quan đến cái chết của vị tổng thống trẻ tuổi. Từ thủ đô Hoa Thịnh Đốn đến Dallas, chính quyền cũng có những chương trình tưởng niệm ông Kennedy. Trong hình, một người rao bán một ấn bản báo đặc biệt về vụ ám sát tại công viên Dealey Plaza và Viện Tưởng Niệm John F. Kennedy tại Dallas hôm thứ Năm.  Dealey Plaza là nơi ông Kennedy bị bắn trong lúc ngồi trong xe mui trần đúng 50 năm trước. (Hình: Tom Pennington/Getty Images)

DALLAS, TExas – Cách đây 50 năm, đúng ngày thứ Sáu hôm nay, 22 tháng 11, một thanh niên có tâm lý bất ổn đã đặt mua một khẩu súng trường qua đường bưu điện, và sử dụng nó để ám sát vị tổng thống của Hoa Kỳ.
Một số bài học của buổi trưa hôm đó tại Dallas đã được người ta chú ý.
Chẳng hạn ngày nay không có một vị tổng thống nào đi qua một thành phố trong một chiếc xe limousine mui trần, như Tổng Thống John F. Kennedy đã làm, khi ba phát súng vang lên, làm ông bị trọng thương và gây thương tích cho Thống Đốc John Connally của Texas.
Ngày nay công tác bảo vệ của Cơ Quan Mật Vụ được đặt ở mức quan trọng hơn nửa thế kỷ trước. Người Mỹ cũng nhìn nhận rằng một xã hội cởi mở lại không hẳn là một xã hội an toàn, và các nhà lãnh đạo là mục tiêu hàng đầu cho âm mưu sát hại.
Nhưng người Mỹ vẫn học chậm những bài học khác từ vụ ám sát Kennedy, gây ra nguy hiểm tập thể cho mọi người.
Nhiều người Mỹ không muốn thừa nhận có mối dây xuyên suốt, chạy từ Dallas trong ngày xảy ra biến cố ám sát 22-11-1963, tới Newtown, tiểu bang Connecticut, và Aurora, tiểu bang Colorado, và Blacksburg, tiểu bang Virginia, cũng như các địa điểm xảy ra những vụ nổ súng tàn sát khác nổi bật trong những năm gần đây. Nhưng đó chính là mấu chốt: những thanh niên trong độ tuổi 20, được chẩn đoán hoặc nghi ngờ mắc bệnh tâm thần, đã không bị ngăn chặn và đã ra tay giết người.
Thế mà Lee Harvey Oswald, kẻ bắn chết Tổng Thống Kennedy, là một thanh niên mắc tâm bệnh như vậy.
Ở tuổi 24, Oswald đã bị Jack Ruby giết chết, trước khi tình trạng thái tâm thần của anh ta có thể được phân tích và chẩn đoán. Hiện nay, người ta biết thêm nhiều về các chứng tâm thần như tâm thần phân liệt tự biểu lộ ra trong độ tuổi ấy. Thế nhưng, bất chấp những lời hứa hẹn từ các chính trị gia sau khi xảy ra những vụ thảm sát bằng súng, người Mỹ vẫn không đầu tư gần đủ các nguồn lực trong việc điều trị và giúp đỡ, có thể ngăn chặn một người thực hiện những hoang tưởng tàn ác của mình.
Người Mỹ không thể hợp lực với nhau để cùng tìm cách giữ súng ra khỏi tay của những người bị rối loạn tâm thần và có khuynh hướng bạo lực.
Oswald đã mua khẩu súng qua đường bưu điện với giá $19.95 Mỹ kim, dùng nó để giết chết Tổng Thống Kennedy. Ngày nay việc mua súng như vậy khó làm hơn, vì có những biện pháp hạn chế việc gởi vũ khí qua đường bưu điện. Thế nhưng hầu hết các tiểu bang đều cho phép bán súng bên trong biên giới của họ, mà không cần kiểm tra lý lịch. Điều đó có nghĩa là sau khi xảy ra mọi nỗi khốn khổ trên đất nước, người Mỹ vẫn phải tiếp tục chứng kiến những vụ bạo lực xuất phát từ súng đạn, và những con người có tâm thần không ổn định vẫn có thể mua vũ khí mà không bị kiểm tra lý lịch cũng như về tình trạng tâm lý của họ.