Lãnh đạo Pháp - Úc lần đầu điện đàm sau bất hòa về hợp đồng tàu ngầm

Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron (bên phải) đón tiếp Thủ Tướng Úc Scott Morrison trước khi dự tiệc tại Dinh Tổng Thống Elysee ngày 15 tháng 6, 2021 tại Paris. Ba tháng sau thì Pháp trách Úc đã “đâm sau lưng” khi hủy hợp đồng với Pháp và ký với Hoa Kỳ, Anh. (Chesnot/ Getty Images)

PARIS - Tổng thống Pháp và thủ tướng Úc đã có cuộc điện đàm đầu tiên, sau cuộc khủng hoảng ngoại giao về việc thỏa thuận tàu ngầm thất bại. Trong cuộc nói chuyện qua điện thoại, Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron nói việc Úc hủy hợp đồng mua tàu ngầm Pháp trị giá hàng tỷ Mỹ kim đã “phá vỡ lòng tin giữa hai nước,” theo truyền thông đưa tin vào thứ Năm.

Nhà lãnh đạo Pháp cũng cho rằng, Canberra nên có “những hành động thực tế” để hàn gắn sự rạn nứt này.
Trong thông cáo của chính phủ Pháp sau cuộc điện đàm, Tổng Thống Macron đã “nhắc lại rằng quyết định của Úc về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng mua tàu ngầm đã làm xấu đi mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.”

“Chúng tôi quan tâm đến việc các công ty Pháp và các nhà thầu phụ liên quan, bao gồm nhiều công ty Úc, đã chịu ảnh hưởng từ quyết định này,” tuyên bố cho biết. “Giờ đây, mọi thứ tùy thuộc vào các hành động thực tế từ chính phủ Úc, để thể hiện mục tiêu chính trị từ các cấp cao nhất, nhằm xác định lại nền tảng của mối quan hệ song phương này và tiếp tục hợp tác hành động ở Ấn Độ - Thái Bình Dương.”

Sau đó, văn phòng Thủ Tướng Úc Scott Morrison cũng đưa ra thông cáo, nhưng sử dụng giọng điệu ôn hòa hơn. Thông cáo nói Thủ Tướng Morrison “rất vui khi được trò chuyện với Tổng Thống Macron.”

“Hai nhà lãnh đạo đã có cuộc nói chuyện thẳng thắn về quan hệ song phương,” tuyên bố viết. “Thủ tướng mong đợi sự hợp tác trong tương lai vì lợi ích chung, đặc biệt là lợi ích tại Ấn Độ - Thái Bình Dương.”

Vào năm 2016, Úc đã đồng ý mua 12 tàu ngầm chạy bằng dầu diesel của tập đoàn Naval Group (Pháp). Ban đầu, thỏa thuận được định giá $36.5 tỷ Mỹ kim, nhưng sau đó tăng lên thành $60 tỷ Mỹ kim. Hai bên từng gọi đây là “thỏa thuận của thế kỷ.”

Tuy vậy, vào giữa tháng 9 vừa qua, Úc đã đơn phương hủy hợp đồng để chuyển sang hợp tác với Anh và Hoa Kỳ trong dự án tàu ngầm năng lượng hạt nhân. Sự việc đã khiến Paris tức giận và gọi đây là “cú đâm sau lưng.”