Lèo lái cuộc điều tra

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Điều trần trước Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện hôm thứ Năm, 8 tháng 6, ông James B. Comey -người vừa bị tổng thống cất chức giám đốc FBI- nói ông tin là tổng thống toan tính lèo lái cuộc điều tra hình sự công khai của cảnh sát liên bang (FBI) về việc vị cố vấn an ninh quốc gia của ông -ông Michael Flynn- thông đồng với người Nga.

Comey cũng lên án tổng thống nói dối dư luận về cá nhân ông, và về sở cảnh sát liên bang; ông dùng những chữ “nói dối trắng trợn và giản dị”- trong những lời giải thích về lý do Bạch Cung sa thải ông.
Không còn bị ràng buộc trong kỷ luật hành chánh của một công chức, Comey nói thẳng ra là ngay từ những ngày tổng thống chưa chính thức nhậm chức, ông đã thấy không thoải mái trong những giao tiếp với tổng thống.


Comey điều trần

Một trong những giai thoại về cảm giác “không thoải mái” của Comey là trong bữa ăn tối 27 tháng Giêng 2017, ông là thực khách duy nhất được mời, tổng thống bảo ông nếu ông muốn ngồi yên trong địa vị giám đốc FBI, thì tổng thống cũng cần “loyalty” (lòng trung thành) của ông.

Nguyên văn tổng thống nói, “I need loyalty, I expect loyalty.” (Tôi cần sự trung thành, tôi kỳ vọng [được ông] trung thành.)

Comey kể lại, “Tôi chết cứng, im lặng, không cử động, không nói được tiếng nào cả, trong cố gắng giữ cho sắc mặt không thay đổi. Tôi nhìn thẳng vào mắt tổng thống và trả lời ông là tôi có thể hứa honesty (lòng trung thực). Tổng thống gằn lại honest loyalty? (trung thực thành thật à?), và Comey đáp, “Tôi sẽ làm như vậy.” Sau này ông Cò nói, ông nghĩ là tổng thống không hiểu hai chữ “honest loyalty” như ông hiểu.

Ký giả Matt Apuzzo nhận xét, “Chấm dứt buổi điều trần dài ba tiếng đồng hồ, ông Comey có vẻ thoải mái, nhũn nhặn, và tin tưởng vào dữ kiện; tuy nhiên, ông vẫn không dấu được cái hãnh diện của một cựu viên chức Hoa Thịnh Đốn thành công trong nỗ lực nói lên câu chuyện liên quan đến mình, và đạt được tối đa hiệu lực.”

Ông không tỏ ra hãnh diện về vai trò của mình trong câu chuyện, mà chỉ nêu lên nghi vấn “tổng thống có dụng ý ngăn trở pháp luật không, khi ông ta quyết định sa thải ông?”

Người phải trả lời câu hỏi khó đó, là công tố viên đặc trách Robert S. Mueller III, người đang điều tra về nghi vấn “thông đồng” giữa bộ tham mưu ứng cử của Tổng Thống Donald Trump và người Nga.
Comey nói ông đã trao cho ông Mueller toàn bộ tài liệu ông ghi nhận về nghi vấn đó; cách Comey trình bày câu chuyện mang ẩn ý nêu lên là nhân viên công tố đang điều tra về hành động của tổng thống.


Công tố viên đặc trách Robert S. Mueller III

Comey còn nhấn mạnh, “Tôi tin tưởng là ông công tố viên đặc trách sẽ xúc tiến cuộc điều tra để tìm ra ý đồ thật sự và nhận định xem ý đồ đó có là một hành vi tội phạm không.”

Có thể chính tổng thống cũng không lường được hậu quả việc ông sa thải ông Comey; và Comey đang đổ thêm dầu vào đám cháy. Comey cũng không dấu việc ông nhờ một người bạn chuyển cho tờ The New York Times những tài liệu giúp tờ báo đặt lên nhu cầu chỉ định một vị công tố viên đặc trách để điều tra và tìm sự thật về việc nhân viên cao cấp trong chính phủ Hoa Kỳ thông đồng với chính phủ Nga.
Luật sư riêng của tổng thống -ông Marc E. Kasowitz- dứt khoát phủ nhận việc tổng thống gây trở ngại cho việc thi hành luật pháp; ông nói, “Tổng thống chưa hề chỉ thị hoặc ẩn ý yêu cầu ông Comey ngưng điều tra về bất cứ cá nhân nào.”


Ông Marc E. Kasowitz

Dư luận truyền thông bình luận việc luật sư Kasowitz lên tiếng bào chữa cho tổng thống như một dấu hiệu tố giác những khó khăn chính trị và tư pháp của tổng thống.
Cuộc điều trần tại Thượng Viện không giúp giải tỏa áp lực đòi bạch hóa những liên hệ giữa bộ tham mưu của tổng thống với người Nga.

Tác phong nghiêm chỉnh và chừng mực của ông Comey là thành quả của nhiều năm dài phục vụ trong ngành cảnh sát, ông khéo léo trong việc gián tiếp buộc tội tổng thống, khéo đến mức vài nghị sĩ đã gọi đùa ông là “chính khách Comey.”

Một vài nghị sĩ nêu lên câu hỏi, “Sao ông không bảo thẳng tổng thống là ông không thể bỏ qua việc điều tra ông Flynn?” ngay khi tổng thống yêu cầu ông “bỏ qua”?

Comey đáp, “Tôi không dám nói là nghị sĩ rất oai hùng, nhưng quả thật tôi không đủ can đảm để bảo tổng thống là, Sir, thats wrong.”  (Thưa tổng thống, điều đó quá bậy).

Comey giải thích thêm là tổng thống không hỏi ý ông xem có thể bỏ qua cuộc điều tra về việc ông Flynn thông đồng với Nga không, mà tổng thống ra lệnh cho ông “bỏ qua.” Thái độ của Comey ràng buộc kết tội tổng thống can thiệp để ém nhẹm một vụ điều tra hình sự tạo tức bực cho nhiều chính khách Cộng Hòa, và thân nhân của tổng thống.

Ông Donald Trump Jr. -con trai tổng thống- lên tiếng, "Tôi biết bố tôi rất rõ, ổng không quanh co, mà bảo thẳng mọi người là ổng muốn điều gì." Ông con viết quan điểm của mình lên Twitter ngay trong lúc ông Cò đang điều trần.


Donald Trump Jr.

Cuộc điều tra của công tố viên đặc trách Mueller không chỉ giới hạn vào những liên hệ giữa ông Flynn và chính quyền Nga, mà còn mở rộng qua địa hạt tìm hiểu xem bộ tham mưu tranh cử của tổng thống có giúp người Nga tạo ảnh hưởng về cuộc tranh cử tổng thống 2016 hay không.
Ngoài ra Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện sẽ phỏng vấn ông cố vấn Jared Kushner -con rể của tổng thống- về những liên hệ giữa ông ta và viên chức Nga.
Hôm thứ Sáu mùng 9 tháng Sáu 2017 -ngày hôm sau cuộc điều trần- tổng thống viết tweet khẳng định là ông đã được minh oan qua cuộc điều trần của ông Comey; Đảng Bộ Cộng Hòa Toàn Quốc cũng nhấn mạnh là chính Comey cũng xác nhận là tổng thống không hề minh bạch chỉ thị ông bỏ qua cuộc điều tra về vụ thông đồng với người Nga.
Hy vọng nghi án Thông Đồng Với Nga chấm dứt tại đây để cuộc “total and complete vindication” (cuộc minh oan hoàn toàn và đầy đủ) của tổng thống trở thành sự thật. (ndt)