Mời dự buổi ra mắt phim tài liệu Lê Văn Khoa – Một Đời Cho Nghệ Thuật

Bài BĂNG HUYỀN

Vào lúc 2 giờ chiều thứ Bảy, ngày 11 tháng 8, 2018 sắp tới, tại Rose Center Theatre, 14140 All American Way, Westminster, CA 92683 sẽ có buổi ra mắt phim tài liệu “Lê Văn Khoa - Một Đời Cho Nghệ Thuật” do Vietnam Film Club thực hiện. Vào cửa miễn phí. Buổi ra mắt phim do Viện Bảo Tàng Di Sản Người Việt và Vietnam Film Club đồng tổ chức.

Theo thông cáo của Vietnam Film Club thì đây là cuốn phim được thực hiện công phu nhất từ trước đến nay của Vietnam Film Club, “với phần phỏng vấn 22 nhân vật Việt Nam và ngoại quốc nhận định về sự nghiệp 65 năm đóng góp cho Đất Nước Việt Nam của nghệ sĩ Lê Văn Khoa trong lãnh vực giáo dục, nhiếp ảnh và âm nhạc. Công tác thu thập tài liệu, phỏng vấn, và thu hình cho cuốn phim khởi sự từ năm 2013 tại Kiev-Ukraine, Paris-Pháp, Melbourne-Úc Châu, các tiểu bang Hoa Kỳ và hoàn tất vào ngày sinh nhật thứ 85 của nghệ sĩ Lê Văn Khoa, với hai ấn bản Việt-Anh.”

Cuốn phim dài 90 phút, được chia ra làm bốn phần, phần đầu giới thiệu về Giáo dục thiếu nhi của Giáo sư Lê Văn Khoa trong giai đoạn trước 1975. Nhắc đến những đóng góp của ông như chương trình Thế Giới Của Trẻ Em được Giáo sư Lê Văn Khoa thực hiện trên đài truyền hình số 9. Sách Giáo Dục Nhi Đồng do Lê Văn Khoa viết, sách Khoa Học Thực Nghiệm do Lê Văn Khoa xuất bản… ông mong muốn giúp các em vươn cao, vươn xa, vì các em là tương lai của Việt Nam.

Phần thứ hai giới thiệu về Sinh Hoạt Tôn Giáo của Lê Văn Khoa, những tác phẩm âm nhạc về tôn giáo của Lê Văn Khoa.

Phần thứ ba giới thiệu về Hoạt Động Nhiếp Ảnh, giới thiệu Lê Văn Khoa đã khai phá những loại ảnh gì, những giải thưởng trong nước và quốc tế mà Lê Văn Khoa đạt được…

Phần cuối cùng, cũng là phần nhiều thời lượng nhất trong phim là về Sáng Tác Âm Nhạc của Lê Văn Khoa, những giải thưởng trong nước từ năm 1953 khi đất nước chưa chia đôi, ông đã gửi tác phẩm ra Hà Nội thi, năm 1970, đạt giải thưởng Văn Học Nghệ Thuật của Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu..., 1975 Lê Văn Khoa tị nạn tại Hoa Kỳ. Tại đây ông đã thực hiện ước mơ đưa nhạc Việt vào bầu trời âm nhạc thế giới. Ông đã sáng tác những tác phẩm giao hưởng, đặc biệt là Đại Tấu Khúc Vietnam 1975 (Symphony Vietnam 1975) sáng tác từ năm 1995, đã được trình diễn bởi các Ban Đại Hòa Tấu quốc tế nổi tiếng tại Úc, Ukraine, và các Tiểu Bang Hoa Kỳ.

Ban hát không có người Việt nhưng hát toàn nhạc Việt, trong buổi ra mắt cuốn phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật” tại Paris, Pháp ngày 8-4-2018. (Hình cung cấp)

Nội dung của buổi ra mắt phim

Giáo sư Lê Văn Khoa cho biết buổi ra mắt phim sẽ có phần phụ diễn văn nghệ, nhưng không nhiều. Nội dung các tiết mục văn nghệ đều tập trung vào ý hướng và đường đi của ông trong hoạt động nghệ thuật mà ông đã phụng sự suốt nhiều chục năm qua.
Chương trình phụ diễn văn nghệ sẽ có phần trình diễn của em Lauren Hồ (9 tuổi), sẽ độc tấu piano bài Dân Ca Cây Trúc Xinh được Giáo sư Lê Văn Khoa viết lại cho piano cách nay gần 40 năm. Bài này đã được nhiều người trên thế giới biết, và ông Giáo sư Andrea Bambace dạy tại Nhạc Viện bên Ý, cũng là giám khảo của những cuộc tranh tài piano quốc tế, có nhận xét về bài độc tấu này và được trích dẫn trong cuốn phim tài liệu “Lê Văn Khoa – Một Đời Cho Nghệ Thuật,” “bài nhạc rất hay, rất êm dịu, ngọt ngào, hấp dẫn lạ thường cho một người Ý như tôi. Nó tràn đầy tính chất gợi cảm.”

Bìa DVD phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật”

Em Hugo Hiếu Nguyễn (11 tuổi) và em Lê Huy (12 tuổi), cả hai đều được Giáo sư Lê Văn Khoa dạy sáng tác nhạc, viết nhạc có luôn phần hòa âm, chứ không chỉ có giai điệu thôi. 


Giáo sư Lê Văn Khoa điều khiển dàn nhạc. (Hình cung cấp)

Hai em viết bài độc tấu piano và trong buổi ra mắt phim mỗi em sẽ độc tấu tác phẩm của mình viết.
Hugo Hiếu Nguyễn đàn bài Người Thương Binh. Lê Huy (12 tuổi) đàn bài Muôn Sao Múa Hát Trời Cao. Giáo sư Lê Văn Khoa khen, “Tuy là trẻ tuổi, nhưng các em có suy nghĩ rất sâu sắc. là điều mình rất nên khuyến khích phát triển tài năng. Tôi hy vọng 5- 10 năm nữa thì em sẽ tiến bộ hơn nữa. Từ xưa đến nay, tôi luôn nhắm vào thiếu nhi để giúp phát triển tài năng của các em và cũng có một vài kết quả nào đó. Tôi mong muốn những việc này lan rộng ra xa hơn. Vì người Việt của mình có tài, nhưng mình thiếu vấn đề khuyến khích và tạo môi trường cho những tài năng đó sinh sôi, nảy nở ra. Thiếu sự bảo trợ cho những tài năng.”

Ngoài phần trình diễn của ba em nhỏ, chương trình phụ diễn văn nghệ còn có tiếng hát của ca sĩ Ngọc Hà (bạn đời của Giáo sư Lê Văn Khoa) sẽ hát ca khúc “Nhớ Em” do Lê Văn Khoa sáng tác, ca khúc nói lên tâm trạng của một người buộc phải ra đi khỏi quê hương và thất lạc mất người yêu của mình. Ca sĩ Ngọc Hà sẽ hát trên nền nhạc do dàn nhạc giao hưởng bên Kiev trình tấu đã được thu âm lại trong chuyến đi của vợ chồng Giáo sư Lê Văn Khoa vào năm 2016.

Nhóm thân hữu sẽ hát “Hẹn Một Ngày Về” do Lê Văn Khoa sáng tác. Ca khúc được ông viết khi nhìn về quê hương. Hy vọng sẽ có một ngày tươi sáng hơn cho quê hương Việt Nam.
Phần nội dung chính của buổi chiếu phim sẽ có đại diện ban tổ chức nói lý do thực hiện phim. Sẽ chiếu trailer của phim. Sau trailer sẽ dành thời gian 30 phút để quý khán giả đối thoại với Giáo sư Lê Văn Khoa, đặt câu hỏi với Lê Văn Khoa, sẽ có phần đặt câu hỏi cho nhóm làm phim.

Giáo sư Lê Văn Khoa chia sẻ, “Vietnam Film Club do một số những anh em người Mỹ gốc Việt lập ra ngày 25 tháng Chín, 2010, đã thực hiện và phát hành trên 40 phim tài liệu lịch sử về chiến tranh Việt Nam, bao gồm các cuộc phỏng vấn, dưới dạng DVD hay video phổ biến trên YouTube. Còn Bảo Tàng Viện Di Sản Việt Nam, là một nhóm mới, do những anh em trẻ gốc Việt lập ra, với ý hướng lưu giữ lại văn hóa để cho thế hệ sau. Cả hai nhóm này đã tự bỏ tiền túi ra thực hiện buổi giới thiệu cuốn phim tài liệu Lê Văn Khoa - Một Đời Cho Nghệ Thuật, theo tôi biết thì chưa có ai bảo trợ tài chánh gì cho họ cả, các anh em tự bỏ tiền túi ra thực hiện. Anh em có lòng, tôi rất trân quý.”

Cơ duyên thực hiện phim tài liệu

Giáo sư Lê Văn Khoa kể, “Vào năm 2012 Vietnam Film Club có làm một phim tài liệu Hồn Việt Quốc Thiều Quốc Ca Việt Nam. Nhiều người giới thiệu họ gặp tôi. Tôi hỏi họ muốn Dàn Nhạc Giao Hưởng trình diễn hay là một Ban Quân Nhạc. Ban đầu họ nói Dàn Nhạc Giao Hưởng. Nhưng sau đó họ đổi ý muốn Ban Quân Nhạc trình diễn. Tôi nghĩ, nếu dùng Ban Quân Nhạc, thì dùng Ban Quân Nhạc nào? Ban Quân Nhạc của Mỹ thì không chịu trình diễn Quốc Ca VNCH. Vì Mỹ có bang giao với chính quyền Việt Nam cộng sản, mà VNCH thì đâu còn nữa. Tôi có nói với họ sẽ tìm cách có một Ban Quân Nhạc có tầm vóc. May mắn là tôi móc nối được với Ban Quân Nhạc của phủ tổng thống Ukraine (Ukrainian National Presidential Orchestra), là Ban Quân Nhạc chuyên chào đón các Quốc khách đến viếng Ukraine. Nhưng tôi rất sợ bị phá. Vì vậy dặn mọi người có liên quan hãy giữ kín, đừng tiết lộ ra gì hết. Vì ngay tại thủ đô Kiev có tòa đại sứ của Việt Nam cộng sản. Chúng tôi định được ngày để thu thanh và quay hình, anh Chu Lynh (đại diện của Vietnam Film Club và cũng là người editor của bộ phim tài liệu Lê Văn Khoa – Một Đời Cho Nghệ Thuật) có đi trong chuyến qua Ukraine lần đó. Không rõ lý do gì, ngay buổi chiều trước hôm thu thanh, thì Ban Quân Nhạc nói với người môi giới của tôi họ sẽ không trình diễn cho chúng tôi thu nữa. Tôi nghe tá hỏa, nhưng không cho bên Vietnam Film Club biết, tôi tìm cách đi đêm với Ban Quân Nhạc và cuối cùng thành công. Họ chịu trình tấu để thu thanh và Vietnam Film Club quay hình phần họ trình tấu. Sau khi thu thanh về lại Mỹ, tôi cứ hồi hộp hoài, vì nếu có đổ bể gì ra thì mấy sĩ quan của Ban Quân Nhạc bị ảnh hưởng, tội nghiệp người ta.”

Từ trái qua phải, họa sĩ Tuấn Kỳ Văn Cục, tác giả tranh Lê Văn Khoa, và Giáo Sư Lê Văn Khoa trong buổi ra mắt phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật” tại Paris, Pháp ngày 8-4-2018. (Hình cung cấp)

Cũng từ sau lần thực hiện phim Hồn Việt Quốc Thiều Quốc Ca Việt Nam, Vietnam Film Club đã đề nghị Giáo sư Lê Văn Khoa cho phép họ thực hiện phim tài liệu về ông. Nhưng ông đã từ chối. Các thành viên của Vietnam Film Club tiếp tục thuyết phục ông, cho biết làm phim về ông không phải đề cao ông, mà là một gợi ý cho những bạn trẻ gốc Việt lớn lên bên này theo những gì mà ông đã dấn thân cho nghệ thuật, để họ sẽ phát triển thêm. Nên ông đã đồng ý.

Vài nét chính về phim

Xuyên suốt bộ phim dài 90 phút được thực hiện công phu có nhắc qua sơ lược tiểu sử của Giáo Sư Lê Văn Khoa (chào đời ngày 10 tháng 6, 1933 tại Cần Thơ) và những đóng góp của ông cho nghệ thuật, “vào năm 1954 trúng hai giải Sáng Tác Nhạc Toàn Quốc.


Giáo sư Lê Văn Khoa Hải trong buổi ra mắt phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật” tại Hoa Thịnh Đốn tháng 7, 2018 (Hình cung cấp)

1958-1968 , đạt được nhiều giải thưởng Nhiếp Ảnh.
Từng là ca trưởng Ca Đoàn Cơ Đốc. Ca trưởng Ca Đoàn Trùng Dương.
Năm 1968-1975, thực hiện chương trình giáo dục thiếu nhi “Thế Giới của Trẻ Em” Truyền Hình Việt Nam cho đến tháng Tư 1975
Năm 1970 đạt được giải thưởng Sáng Tác Nhạc và giải thưởng Nhiếp Ảnh trong cuộc thi sáng tác Văn Học Nghệ Thuật Toàn Quốc của tổng thống Việt Nam Cộng Hòa.
Cũng trong năm 1970, (APA) được chọn đại diện Á Châu trong cuộc triển lãm Năm Châu; Hội luận nhiếp ảnh tại Hội Việt Mỹ, Sài Gòn; Triển lãm tranh thiếu nhi, Sài Gòn.
Năm 1971, triển lãm ảnh ở Pháp, Bỉ, Thụy Sĩ, Nhật Bản.
Năm 1972 (APA) tổ chức thi ảnh quốc tế lần đầu.
Năm 1973 triển lãm ảnh ở Pháp, Mễ Tây Cơ, Tân Tây Lan, Việt Nam; Triển lãm cá nhân, Cần Thơ, Việt Nam; Triển lãm ở Stockholm, Thụy Điển
Năm 1974 - (APA) Tổ chức thi ảnh quốc tế lần thứ nhì; Trình diễn nhạc “Khóc Cho Tình Yêu”
Trong những năm 1967-1975, Giáo sư Lê Văn Khoa cộng tác với nhiều nhật báo, tuần báo và nguyệt san ở Sài Gòn.
Năm 1975, trình diễn nhạc “Le Van Khoa and his Love Songs” tháng Hai tại VAA Sài Gòn.
Năm 1975, tị nạn tại Hoa Kỳ. 1975 , tổ chức chương trình nhạc đầu tiên tháng Sáu 1975 tại Loma Linda University; Triển lãm ảnh ở Taylors Island (Maryland) tháng Mười Hai.
Năm 1976 - Triển lãm ảnh ở Quốc Hội Hoa Kỳ nhân dịp Tết đầàu tiên ở hải ngoại; Thuyết trình trong buổi họp hằng năm của Womans Club, Salisbury, Maryland; Triển lãm ảnh ở National Center for Vietnamese Resettlement, Washington DC;


Buổi ra mắt cuốn phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật” tại Hoa Thịnh Đốn tháng 7, 2018 (Hình cung cấp)

Triển lãm ảnh ở Crystal Underground City, Washington D. C.; Trình diễn nhạc ở San Francisco, California.
Năm 1976-1977 - Baltimore Museum of Arts chọn với 4 họa sĩ Mỹ trong cuộc triển lãm lưu động khắp Maryland trong hai năm, lấy tên là “5 From the Eastern Shore”

Đến nay dù đã 85 tuổi, nhưng Giáo sư Lê Văn Khoa vẫn tiếp tục những sinh hoạt nghệ thuật mà ông đã phụng sự suốt mấy chục năm qua.

Trong phim, Vietnam Film Club đã thu được những lời phát biểu rất giá trị của những nhạc sĩ quốc tế về những đóng góp cho âm nhạc của Giáo sư Lê Văn Khoa. Tiến Sĩ Dmytro Stepovyk (Giáo sư nhiều trường đại học ở Kiev, Ukraine và New York, Hoa Kỳ với ba bằng tiến sĩ về Văn Chương, Nghệ Thuật và Tôn Giáo) từ Ukraine, nhận xét: “Tôi vô cùng hạnh phúc khi năm 2012 nhờ qua Taras Myronyuk, nhạc trưởng và nhạc sĩ của dàn hợp xướng và dàn nhạc giao hưởng Kiev, tôi được gặp một người tuyệt vời, nhạc sĩ Lê Văn Khoa, một người Mỹ gốc Việt, nhà soạn nhạc, nhạc trưởng, tác giả những nhạc phẩm mang nét văn hoá Âu Mỹ kết hợp với giai điệu các ca khúc Việt Nam nổi tiếng...

“Ngày nay thế giới đang trải qua sự toàn cầu hóa, và chúng tôi rất vui khi các bạn đến đây để thực hiện những tác phẩm tuyệt đẹp, trong đó Lê Văn Khoa đã sử dụng đàn Bandura - nhạc cụ Ukraine cổ nhất có nguồn gốc từ đàn Kobza bằng cách thêm nhiều dây đàn hơn. Thật là một món quà tuyệt vời vì nhạc của Lê Văn Khoa giống như âm nhạc dân gian của chúng tôi...”


Giáo sư Lê Văn Khoa trong buổi ra mắt phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật” tại Hoa Thịnh Đốn tháng 7, 2018. (Hình cung cấp)

Bà Alla Kulbaba (Nhạc Trưởng của Ukranian National Opera và Kiev Symphony Orchestra) thì nhận xét, “Tôi đã thu thanh cho Lê Văn Khoa nhiều lần trong nhiều năm. Tôi đã gặp ông cách đây 11 năm khi ông đến Kiev lần đầu tiên. Chúng tôi đã ghi âm bản nhạc giao hưởng Symphony Vietnam 1975 của ông.

“Với tôi, đó là một khám phá tuyệt vời, bởi vì tất cả sức mạnh và sự vĩ đại của dân tộc Việt Nam được biểu lộ trong những nét nhạc của bản giao hưởng đặc biệt này. Những đoạn về chiến tranh Việt Nam và cuộc đấu tranh của người Việt được diễn tả thật tuyệt diệu.

“Âm nhạc của ông Khoa có thể được nhận ra dễ dàng bởi các yếu tố sau: Nhạc của ông tràn đầy ánh sáng, sự ấm áp và lòng nhân hậu. Những nét nhạc lạc quan khiến ta phải nghe một mạch không ngừng, và tâm hồn bỗng thấy êm ả hơn. Tính dân tộc luôn hiện diện trong âm nhạc của ông. Đây là điểm hết sức đặc biệt....”


Ngọc Hà, Lê Văn Khoa, Thụy Trang, Bạch Yến, Trần Quang Hải trong buổi ra mắt phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật” tại Paris, Pháp ngày 8-4-2018. (Hình cung cấp)

Bà Lyudmila Chychuk (Giáo Sư Nhạc Thính Phòng của trường dành cho trẻ em có biệt tài về âm nhạc, là Nhạc Sĩ độc tấu Piano. Năm 17 tuổi, thắng giải sáng tác Young Composers of The Republic. Đoạt giải Người Đệm Đàn Xuất Sắc cuộc thi quốc tế 2001-2002) nhận xét, “Tôi đã trình diễn tác phẩm của Lê Văn Khoa tại nhiều thị trấn khác nhau của Ukraine như Kiev, Kriviy Rih, Kherson, Alexandria. Tôi không nhớ đầy đủ các địa điểm tôi đã trình diễn. Có nhiều người đến gặp tôi, họ nói rất thích và hỏi làm sao có được thứ nhạc ấy để giới thiệu đến những người khác, chẳng hạn cho sinh viên của họ. Những người nói chuyện với tôi là các giáo sư, các học viên hay trường âm nhạc. Và dĩ nhiên, tôi đã đưa họ coi những đĩa CD này.


Ca sĩ Ngọc Hà hát Nhớ Em, một bài hát trong phim trong buổi ra mắt cuốn phim tài liệu “Lê Văn Khoa- Một Đời Cho Nghệ Thuật” tại Paris, Pháp ngày 8-4-2018. (Hình cung cấp)

“Khi tôi có một buổi hòa nhạc ở Vienna, Áo, tôi cũng đã trình diễn cho các khán giả của Vienna. Không ngạc nhiên khi nhiều người tìm gặp tôi sau buổi biểu diễn. Họ đã có những nhận xét khá thú vị. Họ nói, chưa bao giờ chúng tôi có cơ hội nghe bản nhạc piano lý thú đến như thế tại một buổi hòa nhạc cổ điển. Họ có thể đã nghe loại nhạc ấy ở rạp hát nào đó nhưng nghe như nhạc piano, đó mới thật lạ kỳ!”

Phim còn có trích dẫn lời nhận xét về Giáo sư Lê Văn Khoa của ông Phạm Kim Vinh (1931- 2000) là sĩ quan Quân Lực VNCH. Luật sư. Tác giả của 37 sách biên khảo (với bút hiệu Trương Tử Phòng), “Người nghệ sĩ Lê Văn Khoa đã dùng khí giới văn hóa như nhiếp ảnh, âm nhạc, điện ảnh và hoạt động giáo dục để bảo vệ danh dự người Việt và xây dựng một nền văn hóa Việt Nam thuần túy và nhân bản.”

Giáo sư Lê Văn Khoa đã dành những lời khen tặng cho Vietnam Film Club, ông nói, “Vietnam Film Club làm việc rất tốt, họ để rất nhiều thì giờ, tiền bạc thực hiện bộ phim. Những chuyến tôi đi qua Ukraine, họ tự bỏ tiền túi để đi theo tôi quay hình, thu phỏng vấn… Tôi rất kính và quý các anh chị em của Vietnam Film Club, đã dành thời gian miệt mài làm cho xong cuốn phim. Họ đều phải đi làm 8 tiếng một ngày để mưu sinh, nhưng vẫn dành thời gian sau giờ làm, nghỉ phép để thực hiện cuốn phim này. Chưa kể khi thực hiện xong bộ phim, có một chi tiết chưa được đúng, họ phải hủy cả ngàn DVD đã in ra rồi, để sửa lại chi tiết sai và in lại dvd khác từ đầu. Tốn biết bao nhiêu tiền. Tôi hy vọng với đà này, họ sẽ thực hiện thêm những nhân vật khác để phong phú tài liệu về người di tản Việt Nam đóng góp vào thế giới như thế nào. Tôi biết họ có kế hoạch làm chuyện như vậy.”
Giáo sư Lê Văn Khoa rất mong quý vị hãy đến dự buổi ra mắt cuốn phim tại Rose Center Theatre vào lúc 2 giờ chiều thứ Bảy, ngày 11 tháng 8, 2018 sắp tới, “và mong quý vị đừng nghĩ vì một cá nhân nào cả, mà là niềm vui chung cho người Việt tị nạn của chúng ta.”

Tại buổi chiếu phim, ban tổ chức sẽ phát hành phim, giá là $15/ một cuốn. Ngoài ra còn có hai CD nhạc (đã trích những ca khúc sử dụng trong bộ phim). CD Nhớ Em do Ngọc Hà hát, thu với dàn nhạc giao hưởng của Kiev bên Ukraine và CD Nhớ Đến Lúc Xưa do Ngọc Hà hát, hai CD này tại buổi ra mắt phim là $10/ 1 CD.
Quý vị có thể tìm hiểu thêm về cuốn phim được giới thiệu trong Website và Link phỏng vấn sau đây:
www.levankhoafilm.com
https://www.youtube.com/watch?v=5M6l-DHH0Aw (Phỏng vấn Chu Lynh về cuốn phim)