Một bài học trong mùa hái đậu

Bài và hình NGUYỄN BÁ TRẠC


Tháng Bảy ở Phần Lan là mùa hái đậu. Những trái đậu non để ăn sống là món mà người Phần Lan rất thích, nhưng việc ra đồng hái đậu thì người Phần Lan không còn muốn làm. Hái đậu đã trở thành một phương tiện kiếm thêm lợi tức cho nhiều người Việt ở Phần Lan, và cho những người Nga, người Estonia hay Latvia sang.

Mấy năm gần đây lại có nhiều người từ Việt Nam qua.








Họ tom góp dành dụm để lo liệu giấy tờ, mua vé máy bay, rồi sang Phần Lan ở trọ chung hay ở nhà thân nhân và những người quen biết. Rồi đi hái đậu trên cánh đồng ở các nông trại. Lúc hết đậu thì vào rừng hái dâu dại như Mustikka (Blueberry), hay Puolukka (Lingonberry) để bán cho các sạp trái cây. Cặm cụi mấy tháng hè cho đủ tiền chi phí, làm cật lực để dư chút đỉnh mà đem về cho gia đình.


Hôm nay Lucas con trai tôi đã được chú Phan Hung đưa đi hái đậu lần đầu tiên. Làm từ sáng đến trưa cháu kiếm được khoảng ba, bốn chục euros (30 đồng euro bằng $35 Mỹ kim) và học được một bài học từ những người Việt Nam nghèo khó.

Những người đi hái đậu làm việc như sau: Cứ hái vào sô rồi đem cân đổ vào thùng, mỗi thùng 10 kí mà chất vào xe tải. Tiền công hái 1 kí là 70 xu, như thế mỗi thùng kiếm được 7 euros.


Khi bắt đầu làm, mỗi người hay mỗi nhóm sẽ gặp trưởng toán để nhận thùng. Trưởng toán quyết định và người hái đồng ý nhận bao nhiêu thùng thì phải đồ đầy 10 kí mỗi thùng vào tất cả số thùng mình đã nhận.


Hoàn tất sớm có thể về sớm. Chưa hoàn tất thì cứ ở lại hái cho đủ số thùng đã nhận rồi mới được về.
Trung bình những người hái nhanh như một cô bé tôi gặp sáng nay cho biết một mình cháu làm từ 6 giờ sáng đến 12 giờ trưa, hái được 16 thùng.







Nhưng anh bạn Phan Hung với Lucas nhận chỉ tiêu rất thấp: Cả hai chú cháu tổng cộng chỉ nhận 12 thùng. Vì chú đã lớn tuổi, cốt ra đồng cho vui và hướng dẫn Lucas. Còn cháu mới làm lần đầu hãy còn lọng cọng không thể hái nhanh được.


Nhưng đến 2 giờ trưa thì hai chú cháu cũng đã gọi điện thoại cho tôi đến đưa xe đến đón. Bấy giờ mọi người đều đã hái xong, đang ra về.


Anh Hùng cho biết tới 1 giờ rưỡi thì hai chú cháu cũng mới chỉ hái được 10 thùng. Nhưng bà con cô bác Việt Nam đã xúm lại hái thêm, rồi cứ thế mà đổ 20 kí vào hai thùng cho hai chú cháu đạt đủ chỉ tiêu. Bất kể Lucas ngạc nhiên và từ chối.

Con trai tôi sinh ở Mỹ, là công dân Mỹ, có mẹ Phần Lan, nên có hai quốc tịch Mỹ & Phần Lan. Cháu nói tiếng Anh với bố, nói tiếng Phần Lan với mẹ. Không nói được tiếng Việt. Cũng ít tiếp xúc với người Việt. Gần đây mới bắt đầu thích ăn cơm Việt Nam.


Trong nhà chúng tôi còn giữ cái ảnh cháu nhỏ được chú Phan Hung bế trên tay. Năm nay cháu 18, cao 1.8 mét, tay chân rắn chắc, cháu có thể bế chú Hùng lên được.








Trong lúc lái xe về nhà tôi thấy nó cứ ngồi im. Chìm đắm mà suy nghĩ.

Tôi hỏi con đang nghĩ chuyện gì?

Nó nói nó nghĩ về những người Việt mà bố cho biết là họ nghèo lắm, nhưng họ đã cắm cúi ngồi hái mà đổ thêm đậu vào hai cái thùng cho nó.

Tôi bảo tốt lắm, hôm nay con đã học được một bài học.

Đất nước Việt Nam khốn khổ vì nghèo đói, chiến tranh, vì chế độ chính trị, nhưng bản chất tử tế của người Việt Nam thực sự vẫn chưa bị hủy diệt.

Mà hình như những người càng nghèo thì lòng của họ càng rộng. Họ hay chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau.

(Turku, Phần Lan ngày 27 tháng 7, 2020. Nguyễn Bá Trạc Facebook)