Một bức thư tâm huyết

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Trước khi rời khỏi Bạch Cung, Tổng Thống Barack Obama viết một lá thư tay, xếp lại làm ba, nhét vào một cái phong bì, rồi viết ngoài phong bì hai chữ “Mr. President.” Không mấy người biết nội dung lá thư của vị tổng thống thứ 44 gửi cho vị tổng thống thứ 45, ngay cả những cộng tác viên thân cận của Tổng Thống Obama.
Nhưng Tổng Thống Donald Trump lại thích lá thư này; ông đem khoe với nhiều người, một trong những người đó cho CNN một bản sao, và từ ngày hôm qua -Chủ Nhật, 3 tháng 9, 2017, mọi người đều biết nội dung lá thư đó.
Những va chạm gần đây khiến giao tình giữa hai vị tổng thống xấu đến mức thậm tệ; Trump thường chỉ trích Obama, nhiều khi cho là chính Obama gây ra tình trạng xấu xa mà ông đang phải gánh chịu.
Dưới đây là nguyên văn lá thư.

Thưa Tổng Thống,
Tôi ca ngợi cuộc tranh cử đặc biệt của Ngài. Nhiều triệu người kỳ vọng vào Ngài, và toàn thể người Mỹ chúng tôi, không phân biệt đảng phái mong ước được sống sung túc hơn, an toàn hơn dưới sự lãnh đạo của Ngài.
Vai trò tổng thống Hoa Kỳ rất đặc biệt, không có một lộ trình ấn định nào đưa tới thành công, do đó tôi không biết tôi phải nói gì để giúp Ngài. Tuy nhiên xin Ngài cho phép tôi hiến ngài một vài nhận thức của tôi trong tám năm vừa qua.
Nhận thức đầu tiên của tôi là cả hai chúng ta đều nhờ ơn trên được hưởng rất nhiều hồng phúc, mặc dù hồng phúc của chúng ta không giống nhau. Không phải ai cũng may mắn như chúng ta. Chúng ta có hoàn cảnh để tùy thích xây dựng thêm nhiều nấc thang thành công cho mọi đứa trẻ và mọi gia đình có thiện chí muốn tận tụy làm việc.
Nhận thức thứ nhì của tôi là vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trên thế giới này vô cùng cần thiết. Qua việc làm và qua tư cách, chúng ta duy trì trật tự quốc tế, nền trật tự được mở rộng kể từ khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc, và cuộc sống phong phú, an toàn của chúng ta cũng tùy thuộc vào trật tự đó.
Nhận thức thứ ba của tôi là cả hai chúng ta đều chỉ là những người nắm giữ trách nhiệm tổng thống trong một thời gian; vị thế đó biến chúng ta thành những vệ sĩ bảo vệ cơ chế dân chủ và bảo vệ truyền thống -như bảo vệ Hiến Pháp, tôn trọng nguyên tắc phân quyền, tôn trọng nhân quyền và bình đẳng, những trị giá mà tổ tiên chúng ta đã sống chết đấu tranh mới giành được. Bất chấp mọi thăng trầm chính trị hàng ngày, chúng ta phải duy trì những công cụ dân chủ đó hùng mạnh như ngày chúng ta mới nhậm chức.
Và chót hết, xin nhắc Ngài đừng vì bận rộn trách nhiệm mà quên bè bạn và gia đình -những người sẽ giúp Ngài vượt qua nhiều giai đoạn khó khăn trong cuộc sống.
Michelle và tôi chúc Ngài và Melania mọi điều tuyệt hảo trong lúc Ngài bước vào cuộc hành trình vĩ đại này, và xin Ngài biết là lúc nào chúng tôi cũng sẵn sàng giúp Ngài mọi điều trong khả năng của chúng tôi.
Chúc Ngài may mắn và mọi hanh thông,
BO

Nguyên bản bức thư Anh ngữ chỉ ngắn có 275 chữ mà quả là đầy đủ; cả ba điều nhận thức của Tổng Thống Obama đều nhắm vào những nhược điểm của Tổng Thống Trump để nhẹ nhàng khuyến cáo.
 

Tổng Thống Obama không hề nhắc đến lá thư ông viết. (Getty Images)

Trong bài báo này, tôi xin chỉ thảo luận về nhận thức thứ nhì; Obama viết:

Nhận thức thứ nhì của tôi là vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trên thế giới này vô cùng cần thiết. Qua việc làm và qua tư cách, chúng ta duy trì trật tự quốc tế -nền trật tự được mở rộng kể từ khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc- và cuộc sống phong phú, an toàn của chúng ta cũng tùy thuộc vào trật tự quốc tế đó.

Ông không nói, nhưng người đọc hiểu ý ông cảnh cáo là nếu bỏ mất vai trò lãnh đạo thế giới, Tổng Thống Trump sẽ không còn duy trì được trật tự quốc tế nữa, do đó cuộc sống phong phú, an toàn của người Mỹ cũng trở thành bấp bênh; ngôn ngữ trao đổi giữa hai vị lãnh đạo quốc gia không cho phép ông Obama bốp chát đến như vậy.

Nguyên nhân khiến tôi giới hạn nội dung bài báo này vào nhận thức thứ nhì của ông Obama, vì cùng ngày Chủ Nhật, 3 tháng 9 -ngày CNN công bố lá thư cũ đã bảy tháng- Bắc Hàn thử nghiệm quả bom khinh khí của họ -quả bom vô cùng mạnh, mạnh gấp 10 lần quả bom nguyên tử Hoa Kỳ thả xuống Hiroshima trong thế chiến thứ nhì.

Lãnh tụ Bắc Hàn còn tuyên bố tầm bắn hỏa tiễn nguyên tử Bắc Hàn có thể tấn công bất cứ địa điểm nào trên lãnh thổ Hoa Kỳ.


So sánh sức mạnh của bom mạnh 120 kí lô tấn thử nghiệm ngày 3 tháng 9, 2017

Việc làm của Bắc Hàn, và lời tuyên bố của Kim Jong-un công khai bác bỏ vai trò lãnh đạo thế giới của Hoa Kỳ; và Tổng Thống Trump phản ứng như thế nào để đối phó với thái độ khiêu khích của Bắc Hàn?
Ông viết tweet, sáng sớm Chủ Nhật, 6:30 AM:

“Bắc Hàn vừa thí nghiệm nguyên tử quan trọng. Việc làm và ngôn ngữ của họ đầy thù nghịch và nguy hiểm cho Hoa Kỳ.”

Ngay sau đó, 8,336 người chuyển tiếp công điệp ngắn này; 19,677 người “thích”.
Chín phút sau, ông viết bản công điệp thứ nhì:

“Bắc Hàn là một dân tộc bất hảo, một mối đe dọa và cũng là một vướng bận cho Trung Quốc; Trung Quốc đã cố gắng giúp đỡ chúng ta, nhưng kết quả không được bao nhiêu.”
Số người chuyển tiếp công điệp của ông thụt xuống -chỉ còn 3,579 người, với 17,202 người thích.
Bảy phút sau nữa, ông viết công điệp thứ 3:

“Nam Hàn đang thấy là lập trường đối dịu với Bắc Hàn không kết quả -như tôi từng bảo họ. Bắc Hàn chỉ hiểu có một việc.”

Cùng trong thời điểm tổng thống Hoa Kỳ làm công việc của một thông tín viên truyền thông, Thủ Tướng Nhật Shinzo Abe báo động là đe dọa tấn công của Bắc Hàn đang trở thành trầm trọng và hiện thực hơn; Tổng Thống Nam Hàn Moon Jae-in chỉ trích Bắc Hàn đang phạm vào một sai lầm đần độn về chiến lược.
Chủ Tịch Trung Cộng Tập Cận Bình nói, trong một bài diễn văn, là “những tranh chấp không ngừng xảy ra trên một góc nào đó của thế giới đang đe dọa nền hòa bình chung,” trong lúc ngoại trưởng Nga tuyên bố là Nga quan tâm và lên án việc làm của Bắc Hàn. Người Nga nói họ tiếc là giới lãnh đạo Bắc Hàn đang tạo ra một mối đe dọa trầm trọng và cảnh cáo là việc làm của Bắc Hàn sẽ đưa đến những hậu quả nghiêm trọng cho Bình Nhưỡng (Pyongyang).

Mãi 12 tiếng đồng hồ sau khi quả bom khinh khí Bắc Hàn bùng nổ -vào lúc 3 giờ chiều Chủ Nhật - Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Jim Mattis mới lên tiếng cảnh cáo Bắc Hàn là Hoa Kỳ sẽ đáp ứng mọi đe dọa bằng một hành động quân sự ồ ạt.

Sau buổi lễ cầu nguyện cho những nạn nhân trận bão Harvey, Tổng Thống Trump được phóng viên truyền thông hỏi xem có thể nào Hoa Kỳ tấn công Bắc Hàn hay không; ông trả lời “Well see,” -chờ xem.
Tổng thống vẫn trông cậy vào Trung Cộng để xoa dịu Bắc Hàn, mặc dù ông vẫn đe là sẽ cắt đứt ngoại thương với những quốc gia giao thương với Bắc Hàn. Ông không có một ý niệm nhỏ nào về vai trò tổng tư lệnh quân đội Hoa Kỳ, không biết phải phản ứng như thế nào trước những lời nói và hành động đe dọa của lãnh tụ Kim Jong-un - ngoài việc viết tweet.


Tổng thống vẫn trông cậy vào Trung Cộng

Ông có ý thức được “vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trên thế giới này vô cùng cần thiết” như Tổng Thống Obama trình bày với ông không? Và ông có đồng ý với Obama là “cuộc sống phong phú, an toàn của người Mỹ tùy thuộc vào trật tự thế giới” cái trật tự mà Kim Jong-un đang phá vỡ bằng bom khinh khí không?
Obama viết lá thư tâm huyết minh bạch như tác phẩm Gia Huấn Ca của người Việt chúng ta; có thể ông viết trong tâm trạng “không viết thì không yên lòng, mà viết thì biết trước là vô ích.” (ndt)