Mr. Tariffs

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Tổng Thống Donald Trump vừa đe ông Tập Cận Bình, “Im a tariff Man. I will restart trade war if China-talks fail.” (Tôi thích đóng thuế Tariffs; Tầu mà phá bĩnh Hội Đàm Thuế Vụ, là tôi cho chiến tranh ngoại thương Mỹ-Hoa tái diễn ngay."

Ông Tập đang tái mặt lo sợ, vì ông biết ông Trump có thể thực hiện lời ông răn đe; và ông có phương tiện để tạo suy sụp cho nền kinh tế Trung Quốc.

Phương tiện đó là sức tiêu thụ của người Mỹ.
Người tiêu thụ Mỹ thay, hay không thay, cái TV trong phòng ăn, là việc tương đối nhỏ đối với khả năng của họ -nhỏ hơn $1,000- nhỏ hơn việc đổi xe, đổi nhà, đổi trường học cho con... ; nếu trong một ngày, trong 1,000 gia đình, có một gia đình muốn thay TV, thì con số TV bán ra đã lên đến 100,000 ngàn cái -một mơ ước lớn cho những nhà sản xuất máy truyền hình của ba quốc gia Tầu, Nhật và Nam Hàn.
Từ nhiều năm nay, kỹ nghệ Mỹ nhượng bước không cạnh tranh với ba nước đó trên thị trường máy truyền hình, máy chụp hình, mô tô, máy giặt, tủ lạnh... và nhiều sản phẩm khác. Ngay cả trên thị trường xe hơi, xe Nhật chạy trong nhiều thành phố Mỹ, đang bắt đầu nhiều hơn xe Mỹ.

Trong lịch sử Mỹ, Donald Trump là vị tổng thống Mỹ đầu tiên biết sử dụng võ thuế nhập cảng -TARIFF- tạo ảnh hưởng trong những sinh hoạt quốc tế khác, ấy là chưa nói đến núi tiền khổng lồ thuế tariff đem vào cho ngân sách. Ông đang sử dụng thứ vũ khí có sẵn trong tay: sức tiêu thụ khổng lồ của người Mỹ để bắt cường quốc thứ nhì trên bình diện kinh tế -Trung Quốc- phải tuân phục lệnh của ông, và nhượng bộ Mỹ.
Hôm Chủ Nhật mùng 5 tháng 5, 2019, tổng thống phổ biến bản tweet kinh tế.

“For 10 months, China has been paying Tariffs to the USA of 25% on 50 Billion Dollars of High Tech, and 10% on 200 Billion Dollars of other goods. These payments are partially responsible for our great economic results.

“The 10% will go up to 25% on Friday. 325 Billions Dollars....
“...of additional goods sent to us by China remain untaxed, but will be shortly, at a rate of 25%. The Tariffs paid to the USA have had little impact on product cost, mostly borne by China. The Trade Deal with China continues, but too slowly, as they attempt to renegotiate. No!
“Mr. Lius plans were unclear as of Monday. At a daily news conference on Monday, Geng Shuang, a spokesman for Chinas Foreign Ministry, said a team of Chinese trade negotiators was still planning a trip to Washington. Still, Mr. Geng declined to say when the visit might take place or whether Mr. Liu would be on it.”
DỊCH:
“Trong 10 tháng, Trung Quốc đã trả thuế quan cho Hoa Kỳ với giá 25% trên 50 tỷ đô la đánh vào khối hàng nhập cảng mang tính chất công nghệ cao, và 10% cho 200 tỷ đô la hàng hóa khác. Những khoản thuế đó, giúp gia tăng kết quả kinh tế Mỹ. Lô hàng đang chịu thuế 10% rồi cũng sẽ tăng lên 25% vào ngày thứ Sáu mùng 10 tháng 5/2019. Còn 325 tỷ ....

“... của hàng hóa bổ sung Trung Quốc vừa gửi thêm vẫn chưa tính thuế, nhưng rồi sẽ tính theo mức thuế 25%. Số thuế đánh trên hàng Tầu nhập cảng không làm giá bán tại thị trường Mỹ cao hơn bao nhiêu, vì phần lớn do Tầu gánh chịu. Cuộc thương lượng với trung quốc đang diễn ra, nhưng rất chậm, vì họ muốn thảo luận lại. Nô! không trở đi, trở lại được.

“Kế hoạch của ông Liu He, phó thủ tướng Trung Quốc không rõ ràng; nhưng trong một cuộc họp báo hàng ngày vào thứ Hai ông Geng Shuang, phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc, cho biết một nhóm các nhà đàm phán thương mại Trung Quốc vẫn đang lên kế hoạch cho một chuyến đi Washington. Tuy nhiên, ông Geng từ chối cho biết khi nào chuyến thăm viếng đó có thể diễn ra hoặc liệu ông Liu sẽ có mặt trong số người đó hay không.”

Ngày thứ Hai mùng 6 tháng 5/2019, một phái đoàn Trung Quốc đã đến Hoa Thịnh Đốn; viễn ảnh về một cuộc chiến thương mại rộng lớn hơn nữa giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang khiến thị trường tài chính toàn cầu bùng nổ, và có thể buộc Bắc Kinh đưa ra quyết định khó khăn, nếu họ hy vọng duy trì sự phục hồi kinh tế còn non trẻ của họ.

Sau khi đe dọa sẽ tăng thuế tariff, ông Trump dịu giọng ủng hộ những nỗ lực của Trung Quốc để tiến tới việc ký thỏa ước thương mại giữa đôi bên. Phó Thủ Tướng Trung Quốc Liu He -đặc trách về chính sách kinh tế- khẳng định là ông đang chuẩn bị tới Washington vào hôm thứ Tư mùng 8 tháng 5 để theo dõi cuộc đàm phán, trước khi ký kết thỏa ước.

Tình trạng thị trường xuất, nhập cảng Hoa-Mỹ bất ổn đang khiến thị trường chứng khoán toàn cầu rối loạn trong ngày thứ Hai 5/6 vừa rồi. Cổ phiếu Trung Quốc đã giảm hơn 6% trước khi phục hồi đôi chút, trong khi thị trường chứng khoán Hồng Kông giảm 2.9%. Tại Hoa Kỳ, S & P 500 giảm hơn 1%. Các thị trường lớn ở châu Âu cũng tụt xuống, thấp hơn.

Cuộc tấn công kinh tế bằng hình thức tăng thuế tariff đang tạo khó khăn chính trị cho lãnh tụ Trung Quốc Tập Cận Bình; tình hình trở thành bất ổn ngay khi guồng máy sản xuất quay chậm lại, không cung cấp đủ công ăn, việc làm cho người lao động Trung Hoa.

Ông Tập đã nỗ lực tối đa để mở thị trường nhập cảng trên toàn cầu qua con đường tơ lụa ngày xưa, nhưng không người nước nào có mãi lực bằng người Mỹ; tình trạng kẻ bán cần người mua đang khiến ông phải chiều ý ông Trump, trong lúc ông Trump cần một thành tích lớn, cho cuộc tranh cử chỉ còn cách ông 18 tháng nữa.

Nhu cầu có thành tích để tranh cử của ông Trump khiến thương ước sắp ký chắc chắn không phải là một thắng lợi cho Tập Cận Bình; Trung Quốc thịnh vượng với những kỹ nghệ nho nhỏ, khiến người Hoa bỏ ruộng đất để trở thành thợ thuyền, nhưng nền kinh tế của Trung Quốc vẫn chỉ luẩn quẩn trong vòng tiểu công nghệ, và phần lớn sản phẩm TQ được làm ra để xuất cảng. Nhược điểm đó khiến “Chú Ba” phải chiều ý “Chú Sam”, cái ý đó là hình ảnh một thắng lợi kinh tế để đánh bóng ứng cử viên Trump.

Trump bắt đầu sử dụng ngôn từ vận động tranh cử; trong cái tweet phổ biến vào lúc 6 giờ sáng ngày mùng 6 tháng 5/2019, ông viết, "trong suốt nhiều năm dài, Mỹ đã mất mỗi năm từ 600 đến 800 tỉ mỹ kim trong thương vụ thế giới; trong số đó Tầu hưởng 500 tỉ. Đành xin lỗi mọi người thôi, vì từ ngày hôm nay trở đi, chúng tôi không dọn cỗ sẵn, để quý vị hưởng nữa."

Đã từng mất, và đang lấy lại mỗi năm $500 tỉ, nhờ Trump, chắc chắn là một đề tài tranh cử hấp dẫn cho nhiệm kỳ thứ nhì. FOUR MORE YEARS là điều cầm chắc trong tay rồi.
Cử tri đang sẵn sàng tái tín nhiệm Trump, và sẵn sàng quên việc ông dấu thuế, dấu bản tường trình của công tố viên Mueller.