Mỹ bỏ cấm vận vũ khí đối với VN: "Một ngày buồn cho nhân quyền"

Dzô một chai đi chứ! Tổng Thống Barack Obama đang ngồi ăn bún chả và uống bia trong quán Hương Liên với ông Anthony Bourdain, một đầu bếp truyền hình nổi tiếng trên đài CNN của Hoa Kỳ, trong bức hình do chính ông Bourdain cung cấp qua Instagram với lời nhắn “Ngồi ghế nhựa thấp, ăn bún rẻ mà ngon, uống bia lạnh Hà Nội.”

Trước quyết định tháo bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương đối với Cộng Sản Việt Nam mà Tổng Thống Barack Obama đã thông báo trong ngày thứ Hai tại Hà Nội, phản ứng từ các nhà tranh đấu cho nhân quyền tại Việt Nam cũng như từ các chính khách Hoa Kỳ đều đã giống nhau. Họ đã thất vọng, vì chưa được nghe ông Obama nêu vấn đề tôn trọng nhân quyền với các lãnh tụ tại Hà Nội.

Tại Hoa Kỳ, các vị dân cử đại diện các cộng đồng người Việt Nam đã đồng loạt lên tiếng, cho rằng quyết định này là “thất sách,” “quá sớm,” và “đáng buồn.”

Tại thủ đô Hoa Kỳ Đốn, một buổi họp báo sẽ được đồng tổ chức bởi Dân Biểu Christopher Smith và BPSOS tại Quốc Hội Hoa Kỳ vào lúc 3 giờ chiều ngày thứ Ba, 24 tháng 5, tại khuôn viên House Triangle của Quốc Hội. Hội BPSOS cho biết có sự tham gia của nhiều vị dân biểu và đại diện của các tổ chức nhân quyền.

Mục đích của buổi họp báo khẩn cấp này là để lên tiếng đối với quyết định của Tổng Thống Obama về dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam trong khi tình trạng vi phạm nhân quyền ở quốc gia này vẫn tiếp tục nghiêm trọng.

Cũng từ Hoa Thịnh Đốn, Dân Biểu Liên Bang Loretta Sanchez, Đồng Chủ Tịch Nhóm Congressional Caucus on Vietnam, cho rằng việc gia tăng quan hệ quân sự với Việt Nam phải tùy thuộc vào sự cam kết cải thiện nhân quyền.

Bà Sanchez từ Quận Cam, California tuyên bố, “Tôi lo sợ rằng việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam đã làm suy yếu giải pháp nhằm gây áp lực bảo đảm nhà nước Việt Nam phải cải thiện tình trạng nhân quyền trong tương lai. Bây giờ, chúng ta còn gì để thương lượng với bên phía Việt Nam để thúc đẩy họ cải thiện nhân quyền căn bản và các quyền dân sự của người dân? Chúng ta đã cho nhà cầm quyền Việt Nam một giấy thông hành miễn phí kèm theo một lời cảnh cáo nghiêm khắc mà Việt Nam có thể dễ dàng bỏ qua. Tôi sẽ tiếp tục bày tỏ mối quan tâm của tôi về việc triển vọng ưu tiên sức mạnh quân sự hoặc kinh tế trước việc coi nhẹ quyền con người.”

“Tổng Thống Obama có kế hoạch gặp gỡ với nhiều nhà hoạt động nhân quyền vào sáng ngày mai (thứ Ba) tại Hà Nội. Nhưng hầu hết, nếu không phải tất cả, các nhà hoạt động đã bị quản thúc tại gia hoặc bị bắt vào đồn. Vì vậy, ngay trong chuyến thăm của ông Tổng Thống, nhà cầm quyền Việt Nam đã tiếp tục thẳng tay đàn áp nhân quyền một cách có hệ thống như hành hung và giam giữ các nhà hoạt động, các nhà báo ôn hòa, và gia đình của họ. Đây là những hành vi vi phạm quyền tự do ngôn luận, tự do chính trị, và báo chí trầm trọng. Tôi sẽ tiếp tục lên tiếng và đặt ưu tiên vấn đề nhân quyền trước thương mại.”
Bà nói tiếp, “Thật là một ngày buồn cho nhân quyền và chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.”

Trong khi đó, Dân Biểu Alan Lowenthal cũng từ nam California cũng đã lên tiếng hôm thứ Hai. Ông nói, “Quyết định của Hoa Kỳ bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam là quá sớm và thất sách. Tôi vô cùng thất vọng khi chúng ta mất đi thêm một cơ hội nhằm thúc đẩy chính quyền Việt Nam đưa ra bất kỳ cam kết nào về việc cải thiện nhân quyền của người dân Việt Nam.

“Bằng bất kỳ phương thức đo lường nào, Việt Nam gần đây vẫn chưa có tiến triển hướng tới việc tôn trọng những quyền tự do của chính người dân của họ. Chỉ trước thời gian Tổng Thống Obama đến Việt Nam, chính quyền CSVN đã đàn áp các cuộc biểu tình vì thảm họa môi trường đang xảy ra tại bốn tỉnh Miền Trung Việt Nam và sau đó là cuộc bầu cử Quốc Hội CSVN được dựng lên và các ứng viên độc lập không được Đảng Cộng Sản phê chuẩn đã bị loại bỏ. Ba ngày trước đây, một người Mỹ gốc Việt hoạt động vì nhân quyền là cô Nancy Nguyễn từ Nam California đã bị mất tích tại Việt Nam. Trong ngày Tổng Thống Obama đặt chân đến Việt Nam, các nhà hoạt động và một số ký giả dự trù sẽ gặp Tổng Thống đã bị ngăn chặn bởi các thế lực của chính quyền CSVN.

“Việt Nam tiếp tục bắt giam các tù nhân lương tâm thuộc mọi giới, từ các luật sư nhân quyền, bloggers, cho đến các nhà hoạt động vì quyền lao động và các vị lãnh đạo tôn giáo. Nếu Việt Nam muốn xây dựng một mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Hoa Kỳ, và trước khi Hoa Kỳ bán bất kỳ vũ khí sát thương nào cho Việt Nam, thì chính quyền CSVN phải bắt đầu tôn trọng các quyền tự do và căn bản của người dân Việt Nam.”

Trong khi đó, Bắc Kinh đã không tỏ vẻ ngạc nhiên trước quyết định quan trọng của Hoa Thịnh Đốn. Trung Quốc bày tỏ hy vọng rằng mối quan hệ được tăng cường giữa Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ đóng góp cho hòa bình và ổn định khu vực.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh lên tiếng sau khi được hỏi về quyết định được cho là không mấy bất ngờ mà Tổng Thống Obama và chủ tịch nước Việt Nam trước đó cùng xác nhận ở Hà Nội.

Bà Oánh nói, “Là nước láng giềng của Việt Nam, chúng tôi sẵn lòng muốn chứng kiến Việt Nam thúc đẩy mối quan hệ bình thường và thân thiện với tất cả các quốc gia, trong đó có cả Hoa Kỳ.”

Nữ phát ngôn viên này nói thêm, “Lệnh cấm vận vũ khí bản thân nó là một sản phẩm của Chiến Tranh Lạnh và không nên tồn tại. Vì thế, chúng tôi hy vọng rằng các lệnh cấm vận vũ khí tương tự sẽ được dỡ bỏ, và giải pháp đối với vấn đề này sẽ đóng góp vào sự phát triển, ổn định và hòa bình khu vực. Như chúng tôi đã nói, chúng tôi vui mừng chứng kiến Việt Nam và Hoa Kỳ có thể phát triển mối quan hệ hợp tác bình thường.”

Trước đó, trong một cuộc họp báo chung ở Hà Nội, ông Obama nói rằng “quyết định dỡ bỏ lệnh cấm vận không phải vì Trung Quốc hay vì bất kỳ lý do nào khác. Nó dựa trên mong muốn của chúng tôi muốn hoàn tất một tiến trình kéo dài nhằm tiến tới bình thường hóa quan hệ với Việt Nam.”