Mỹ rút khỏi hiệp ước mở rộng không phận Open Skies

Tổng Thống Donald Trump nói chuyện với báo chí về hiệp ước Open Skies) tại Tòa Bạch Ốc ngày 21 tháng 5, 2020. (Mandel Ngan/AFP via Getty Images)

Chính phủ Trump đã công bố ý định rút lui khỏi hiệp ước Open Skies vốn có 35 nước tham gia. Hiệp ước này cho phép các máy bay do thám không vũ trang được bay qua không phận của các nước thành viên.
Hôm thứ Năm, một số viên chức chính phủ cho biết Nga đã liên tục vi phạm các điều khoản của hiệp ước, và việc rút lui chính thức của Hoa Kỳ sẽ diễn ra sau 6 tháng nữa, dựa trên điều lệ rút lui của thỏa thuận.
NATO và nhiều nước khác như Ukraine đã cố gắng thuyết phục Hoa Thịnh Đốn ở lại với Open Skies, và quyết định của chính phủ Trump có thể làm tăng tranh chấp trong nội bộ liên minh này. Theo lời các viên chức ẩn danh, quyết định của chính phủ được đưa ra sau 6 tháng đánh giá, và đã phát hiện nhiều trường hợp Nga không tuân thủ các quy định trong hiệp ước Open Skies.

Quá trình đánh giá kết luận rằng, việc tiếp tục tham gia Open Skies không còn phù hợp với quyền lợi của Hoa Kỳ, và các hành động vi phạm của Nga có thể gây ra mối đe dọa quân sự cho Hoa Kỳ và các đồng minh.
Hiệp Ước Open Skies được đề nghị đầu tiên bởi Tổng Thống Hoa Kỳ Dwight Eisenhower vào năm 1955, mãi đến năm 1992 mới được ký kết và có hiệu lực từ năm 2002. Hiệp ước cho phép các nước thành viên được thực hiện các chuyến bay quan sát trong không phận lẫn nhau để xây dựng lòng tin.
Hoa Kỳ cáo buộc Nga đã vi phạm hiệp ước trong nhiều năm qua, như không cho máy bay do thám Hoa Kỳ bay qua nước láng giềng Georgia của Nga và các căn cứ quân sự của nước này tại Kaliningrad. Ngoài ra, Nga cũng cho máy bay bay qua lãnh thổ Hoa Kỳ và châu Âu, để xác định các cơ sở hạ tầng chiến lược nhằm chọn mục tiêu tấn công tiềm năng trong tình huống chiến tranh.