Mỹ, Tàu ký $250 tỷ thỏa thuận trong chuyến thăm của Trump

Quán Trump ế khách tại Đà Nẵng
Trump Bar, một quán rượu mang tên Tổng Thống Donald Trump, đã được khai trương 5 tháng trước đây. Chủ nhân của tiệm, anh Nguyễn Hà Anh Tuấn, 32 tuổi, nói rằng anh thích sự sôi nổi của ông Trump nên đặt tên của ông cho quán bia rượu của anh, với hy vọng quán cũng sẽ sôi nổi tương tự. Tuy nhiên, trong hình chụp hình vào đêm thứ Năm, 9 tháng 11, tại Đà Nẵng, một ngày trước khi ông Trump đến thành phố này, quán Trump Bar xem có vẻ vắng khách. (Linh Pham/ Getty Images)

BẮC KINH - Tổng Thống Donald Trump có thể trở về Mỹ sau chuyến công du Á Châu lần này và khoe rằng ông đã giành được số thỏa thuận kinh tế trị giá lên tới $250 tỷ Mỹ kim từ Trung Quốc. Tuy nhiên, theo tin của Reuters, việc những thỏa thuận này có trở thành sự thực hay không lại là chuyện khác.

Dưới sự chứng kiến của ông Trump và Chủ Tịch Tập Cận Bình tại lễ ký kết thỏa thuận diễn ra sáng thứ Năm tại Bắc Kinh, tập đoàn sản xuất máy bay Boeing, hãng công nghiệp General Electric (GE), và tập đoàn khổng lồ Qalcomm chế tạo con chíp đã ký loạt thỏa thuận hàng tỷ Mỹ kim.

"Đây thực sự là một điều kỳ diệu," Bộ Trưởng Thương Mại Trung Quốc Zhong Shan nói tại một cuộc họp báo sau lễ ký.

Số thỏa thuận trị giá $250 tỷ cho thấy nỗ lực lớn của chính phủ Trump trong việc giải quyết thâm hụt thương mại với Trung Quốc - điều mà ông Trump từ lâu đã chỉ trích và vào sáng ngày thứ Năm đã gọi là mức thâm hụt "cao đến phát sốc."

Tuần trước, trước khi lên đường thăm năm quốc gia Á Châu, ông Trump càng chỉ trích mạnh thâm hụt thương mại Mỹ-Trung, gọi mức thâm hụt $34.6 tỷ trong tháng Chín là "gây rối" và "khủng khiếp."
Tuy nhiên, nhiều mối lo tồn tại bấy lâu của các công ty Mỹ tại Trung Quốc vẫn còn đó, bao gồm quyền tiếp cận thị trường bị hạn chế, an ninh mạng. v.v..

"Các thỏa thuận được ký cho thấy mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ giữa hai nước, nhưng chúng ta vẫn cần tập trung vào việc tạo ra một sân chơi bình đẳng, vì các công ty Mỹ vẫn ở trong thế bất lợi khi làm ăn ở Trung Quốc," ông William Zarit, Chủ Tịch Phòng Thương Mại Mỹ tại Trung Quốc cho biết.

Hiện nay, một số công ty công nghệ như Facebook và Google vẫn bị chặn ở Trung Quốc. Các hãng xe Mỹ như Ford và General Motors (GM) phải hoạt động ở thị trường Trung Quốc dưới dạng liên doanh. Phim do Hollywood sản xuất phải tuân thủ hệ thống hạn ngạch chặt chẽ ở Trung Quốc.

Như thường thấy trong các chuyến thăm cấp quốc gia, nhiều thỏa thuận ký trong chuyến thăm Trung Quốc lần này của ông Trump chỉ là những bản ghi nhớ (MoU), không có sự ràng buộc, thiếu chi tiết, phần lớn dựa trên những mối quan hệ đã có từ trước.

Trong đó, Qualcomm ký thỏa thuận không ràng buộc trị giá $12 tỷ với Xiaomi, OPPO và Vivo, ba hãng sản xuất điện thoại di động Trung Quốc mà hãng chip Mỹ nói là "có quan hệ lâu dài." Hiện thị trường Trung Quốc đã đóng góp hơn một nửa doanh thu của Qualcomm.

Trong thỏa thuận bán số máy bay trị giá $37 tỷ cho Trung Quốc mà hãng Boeing giành được cũng không có nhiều chi tiết cụ thể.

Ngoài 15 hợp đồng ký kết ngày thứ Năm, vào chiều ngày thứ Tư, giữa hai bên đã ký kết số thỏa thuận trị giá $9 tỷ nữa, nhưng chủ yếu cũng là các thỏa thuận không có sự ràng buộc. Hãng tin Bloomberg nói rằng nếu những thỏa thuận này được thực thi, thì cũng sẽ mất nhiều năm.

Trong cuộc họp báo chung diễn ra sau lễ ký, ông Trump đã kêu gọi ông Tập cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước. "Nước Mỹ đã thay đổi chính sách của mình vì quá tụt hậu so với Trung Quốc và nhiều quốc gia khác trong vấn đề thương mại," ông Trump phát biểu, và nói thêm rằng một phần nguyên nhân dẫn tới thực trạng này là sai lầm của các chính quyền Mỹ tiền nhiệm.

"Chúng tôi sẽ phải khắc phục điều này," ông Trump tuyên bố.
Khi được hỏi liệu số thỏa thuận được ký có thể giúp ích gì trong việc giảm thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Trung Quốc, giới chuyên gia tỏ ra lạc quan một cách thận trọng. "Nói chung, mọi người đều có cảm giác tốt đẹp. Nhưng vẫn cần phải chờ xem điều gì sẽ diễn ra," ông Gentry Sayad, một luật sư ở Thượng Hải có mặt trong phái đoàn Trung Quốc, phát biểu.

Một Viên chức cấp cao chính quyền Trump đã bác bỏ những hoài nghi về tính thực tế của các thỏa thuận được ký, nói rằng Tổng Thống Trump đã thành công trong việc xây dựng mối quan hệ bề chặt với Chủ Tịch Tập Cận Bình, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, và Tổng Thống Nam Hàn Moon Jae-in. Viên chức này tin rằng những mối quan hệ này sẽ giúp giải quyết những vấn đề lớn hơn trong tương lai.