Nạn săn trộm voi gia tăng đáng kể tại Botswana

MABABE – Nạn săn trộm voi đang tăng cao tới mức chưa từng thấy tại Botswana, khiến các nhà bảo tồn bất bình và hoài nghi trước nỗ lực chống nạn săn trộm của quốc gia châu Phi này. Các nhà bảo tồn tìm thấy xác của 87 con voi bị giết trong vài tháng gần đây ở khu vực Mababe, Botswana. Con số này cho thấy mức báo động của tình trạng mà các nhà bảo tồn gọi là “nạn săn trộm điên cuồng.” Tổ chức Elephants Without Borders (EWB - Voi không biên giới) cho biết họ chưa bao giờ thấy nhiều voi chết tới vậy trong cùng một khu vực. 

Tuy nhiên, Cơ quan Động thực vật hoang dã và Công viên quốc gia Botswana bác bỏ kết quả báo cáo. Trong thông cáo đầu tháng 9, cơ quan này cho rằng những lời nhận xét của chuyên gia quốc tế là “sai và gây hiểu lầm.” Theo ông Thato Raphaka, Phó Bộ Trưởng Bộ Quản lý Đất, Nước và Dịch Vụ Vệ Sinh, 53 xác voi được nhắc trong báo cáo của EWB đã được thông báo cho chính phủ trước đây, phần lớn trong số đó chết vì lý do tự nhiên hoặc do con người tự vệ.

Đối với các xác voi bị mất ngà, nhà chức trách Botswana cho rằng các chiếc ngà này có thể được người dân lấy, vì chính phủ cho phép người dân lấy ngà voi nếu con vật chết vì nguyên nhân tự nhiên.

Báo cáo của EWB được thực hiện trong các cuộc khảo sát trên không. Chỉ trong một chuyến bay, các nhà hoạt động đếm được 48 xác voi. Botswana là nơi sinh sống của hơn 1 phần 3 voi châu Phi (khoảng 130,000 con). Từ năm 2010 đến 2016, số voi tại đây giảm 15%. Botswana cũng là nơi trú ẩn của các loài động vật vốn thường bị săn bắt ở quốc gia láng giềng Angola và Zambia. Tuy nhiên, Giám đốc Mike Chase, người sáng lập tổ chức EWB, khuyến cáo điều này sắp thay đổi.

“Dù nạn săn trộm đã tồn tại trước đây, nhưng tình hình chưa bao giờ nghiêm trọng như bây giờ,” ông Chase nói. “Chúng tôi luôn được báo rằng nạn săn trộm ở Đông Phi và phía bắc Mozambique có thể sẽ lan xuống phía nam, nhưng điều làm tôi kinh ngạc là quy mô và tốc độ của tình trạng này.” Các sự việc đã được ghi nhận cho thấy nạn săn bắt trái phép đã vào sâu trong khu vực đồng bằng sông Okavango, địa điểm hút khách du lịch ở phía bắc Botswana.

Tại Botswana, trước kia, voi được cho là sẽ an toàn bởi các đội chống săn trộm được trang bị vũ khí và thường xuyên tuần tra quanh khu vực sinh sống của đàn voi. Đồng thời, quân đội Botswana cũng thường tuần tra dọc biên giới để chống bọn săn trộm. Tuy nhiên, chính quyền mới lên nắm quyền hồi tháng 4 ở Botswana đã phi quân sự hóa các đội chống săn trộm mà không giải thích lý do. Ông Chase cho rằng, một trong những nguyên nhân gây ra nạn săn trộm hiện nay chính là quyết định này của chính quyền.

Du lịch là ngành mang lại thu nhập lớn thứ 2 cho nền kinh tế Botswana. Sự gia tăng nạn săn trộm đe dọa không chỉ nguồn thu nhập mà cả uy tín của nước này trong vai trò dẫn đầu việc bảo tồn tại châu Phi. Nạn săn trộm nghiêm trọng đang đẩy voi ở 2 nước láng giềng Angola và Zambia tới bờ vực tuyệt chủng. Mỗi năm, ước tính 40,000 con voi châu Phi bị giết để lấy ngà, phục vụ thị trường bất hợp pháp trải rộng từ châu lục này tới châu Á và nhiều nơi khác.