Nghệ sĩ múa Ba Lê lên đồng và hát bội?

Bài NHƯ AN

Vâng, nếu quí vị đến tham dự buổi trình diễn "Ám Ảnh Phở" (Obsessed PHO more) của hội VASCAM (Vietnamese American Society for Arts and Music) vào ngày 8 tháng 3, 2020 tới đây tại rạp Musco, quí vị sẽ chứng kiến cảnh các nghệ sĩ múa ba lê "lên đồng" và "hát bội".



Giáo sư - sáng tác gia P.Q. Phan là giáo sư dạy ngành Sáng Tác tại trường nhạc Jacobs thuộc đại học Indiana University. Trong chương trình "Ám Ảnh Phở", giáo sư đã nghĩ đến chuyện dùng Ba Lê, một hình thức nghệ thuật hoàn toàn Tây phương, minh họa những nhạc khúc mà ông đã sáng tác để nói lên những câu chuyện rất Việt Nam: Trẻ con chơi trò thổi kèn làm bằng lá chuối, cảnh thảm kịch trong nhà hát bội, cảnh lên đồng, tiếng khóc nỉ non trong đêm khuya sau một thảm kịch chiến tranh là pháo kích… Có tất cả 6 khúc nhạc để đoàn vũ ba lê Bloomington Dancers múa.
Và đàn cho họ múa là nhóm Dior Quartet gồm violins, viola và cello. Tất cả đều đã tập dượt ráo riết từ nhiều tháng qua, vì họ đều cùng xuất thân từ Bloomington, Indiana, nơi có trường nhạc Jacobs, là trường mà giáo sư Phan dạy học.
Việc chuyên chở toàn ban gồm 14 người đến Orange County là một "công tác" khá vất vả - phải mua 1 vé máy bay riêng cho cây đàn Cello. Và phải tìm cho ra 15 vé máy bay trên cùng chuyến bay với giá phải chăng (!)



Theo GS Phan: Người múa ba lê hầu như lúc nào cũng luân chuyển trên đầu ngón chân, bay giang hai chân, và xoay nhiều vòng trên đầu ngón chân. Người múa Ba Lê coi thân thể họ như một kho tàng quý giá có một vẻ đẹp vô thường. Đi trên đầu ngón chân, khuôn mặt ngước 30 độ, ngực ưỡn phồng, lưng cong chút đỉnh, đưa cổ cao - tất cả để tạo một vẻ đẹp hơn người. Người múa dùng bài bản và kỹ thuật để diễn giải tất cả những gì bài nhạc yêu cầu.
Vâng, thân thể của một vũ công ba lê chính là "nhạc khí" của họ. Và họ nâng niu nó như cây đàn cello nói trên vậy. Do đó, phải cung cấp tất cả những điều kiện tốt nhất cho họ múa. Sàn nhảy phải được lót một lớp cao su để những ngón chân không bị sưng phồng đau đớn. May thay, rạp Musco có đủ điều kiện này vì là một rạp hát được xây chính cho opera và ba lê.
Và họ phải diễn tả cảnh "lên đồng", cảnh "hát bội" sau khi được giáo sư Phan giải thích về những nét văn hóa Việt Nam này. Chỉ tưởng tượng ra, tôi đã cảm thấy rất phấn khích, muốn được xem họ múa ngay lập tức.
Cần phải nói thêm về Carla Korbes, người biên đạo múa lãnh trách nhiệm nghĩ ra những động tác ba lê. Bức ảnh của cô trên tờ poster cho thấy vẻ đẹp và sự mềm mại, quyến rũ của cô trong điệu múa. Cô sinh ra ở Brazil và đã dọn đến New York ở tuổi 15 để theo học trường School of American Ballet. Cô là diễn viên chính của Pacific Northwest Ballet từ 2006 tới năm cô nghỉ hưu 2016, nổi tiếng và được khen khắp nước Mỹ. Từ 2017, cô là giảng viên tại trường nhạc Jacobs, Indiana University. Chúng tôi sẽ phỏng vấn cô để biết làm cách nào cô nghĩ ra những động tác múa ba lê để diễn tả tâm tình người Việt Nam.
Và quan trọng thay là việc nói lên tâm tình người nước Việt Nam. Từ lâu, trên diễn đàn thế giới, hai chữ Việt Nam đồng nghĩa với chiến tranh. Ít khi văn hóa Việt Nam được nói tới, và thuờng được coi là đồng nghĩa với văn hóa Tàu. Không có gì sai hơn. Việt Nam là Việt Nam và Tàu là Tàu. Muốn trình bày văn hóa Việt Nam, chúng ta cần những khí cụ tân thời và hiện đại hơn, tốt nhất là những khí cụ quen thuộc với người Tây phương. Vì văn hóa rất sinh động, không phải là một cái gì đó cố định, giữ nguyên không biến đổi. Chúng ta cần "show case" văn hóa Việt Nam cho thế giới thưởng thức.

Mời quí vị đồng hành trong việc đem văn hóa Việt Nam trình bày cho thế giới bằng cách đến dự buổi trình diễn "Ám Ảnh Phở" vào lúc 4pm ngày Chủ Nhật 8 thàng 3, 2020 này. Sẽ có một buổi diễn giải chương trình kéo dài khoảng 20 phút trước giờ trình diễn. Mời quí vị tham dự.
Vé bảo trợ: $150 và $100
Vé thường: $60, $45
Vé sinh viên, học sinh: $25, $15.
Mua tại Nhật Báo Viễn Đông 714-379-2851
Nhà Sách Tú Quỳnh 714-531-4284
Ban tổ chức 714-675-8761 (message)
Hoặc on line tại www.muscocenter.org