Nghệ thuật trả giá

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Trong tác phẩm The Art of the Deal -Nghệ Thuật Trả Giá- tác giả Donald J. Trump, nêu lên tầm vô cùng quan trọng của yếu tố tìm hiểu đối phương; ông tin tưởng việc nghiên cứu tỉ mỉ nhân vật đó, để biết thật chính xác nhược điểm của đối tượng, là cách tốt nhất, giúp nắm bắt một nửa thành công cho mọi cuộc thương lượng trên thị trường. Nửa còn lại là biết mình muốn gì, và cái giá đắt nhất, mình muốn trả là những gì.

Ông đang áp dụng lý thuyết đó vào đối tượng Mexico; ác ý của ông là sử dụng chiều dài của nước Mễ như một trái độn dầy trên 1,000 dặm, ngăn cách người Trung và Nam Mỹ với lãnh thổ Hoa Kỳ -thiên đàng an toàn và sung túc mà họ đang tìm mọi cách để đến đó và sống tại đó. Nạn di dân đột nhập vào lãnh thổ Mỹ đang mỗi ngày một trầm trọng hơn; tháng 5 năm nay, lực lượng biên phòng bắt giữ đến 144,278 người Trung, Nam Mỹ tị nạn; gần 4 lần con số trung bình từ 2 năm nay -mỗi tháng 40,206 người.

Con đường xâm nhập gần như độc nhất của người tị nạn là biên giới Mỹ-Mễ, bất chấp bức trường thành Trump đang dựng lên; một số xâm nhập qua cơ man khoảng trống, lỗ hổng trong hệ thống trường thành, một số khác nằm trong lòng xe thùng chuyên chở hàng hóa trao đổi giữa hai nước.

Con số xâm nhập trong tháng 5 vừa rồi cao hơn tháng trước 32%, và là con số cao nhất trong 7 năm vừa rồi.
Khoảng thời gian ít xâm nhập nhất là 8 năm việc phòng thủ biên giới do tổng thống Barack Obama phụ trách; nói là ít, nhưng mỗi ngày cũng có đến trên một ngàn người, để cộng lại thành tổng số 34,647 mỗi tháng.
Tổng Thống Trump vừa tung ra một tuyệt chiêu: ĐÁNH VÀO BAO TỬ MỄ để phá vỡ vòng vây do người tị nạn Trung và Nam Mỹ tạo ra; sức nặng đó đang đè lên biên giới Mỹ-Mễ. Tuyệt chiêu đó là việc ông tuyên bố đánh thuế nhập cảng (tariff ) toàn bộ $372 tỉ hàng hóa Mễ xuất cảng sang Mỹ -từ trái cà đến chiếc xe hơi, từ cọng rau đến cái động cơ xe.
Mễ đang đi theo con đường kinh tế của Tầu -nhận cho nhiều hãng xe, hãng sản xuất phụ tùng xe
Mỹ và Âu dựng xưởng tại Mễ, nơi mà nhân công vẫn còn tương đối rẻ hơn nhân công Mỹ, Đức, Pháp, Anh hay Ý.
Đặc tính thuận lợi của việc dựng xưởng sản xuất tại Mễ là gần thị trường Mỹ -thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới.
Sản phẩm Mễ bán nhiều nhất vào thị trường Mỹ là xe hơi và đồ phụ tùng -$93 tỉ- gồm có $22 tỉ để mua máy xe, $5 tỉ để mua ghế xe, và $5 tỉ mua sườn xe.
Sau tiền mua xe, là tiền mua computers, và đồ phụ tùng computers -$26 tỉ; $6, $7 tỉ khác là để mua rau, $5.3 tỉ mua trái cây và hột (nuts).
Trong lúc ủy thác cho phó tổng thống Mike Pence thay mặt ông điều động mặt trận tariffs, bắt sống chính phủ Mễ để sử dụng làm công cụ chống di dân, ông Trump đưa vợ sang Âu Châu dự lễ kỷ niệm ngày dài nhất (the longest day) ngày 6 tháng Sáu của cuộc Thế Chiến Thứ Nhì.

Tổng thống và đệ nhất phu nhân tại Âu Châu. (Getty Images)

Chỉ mất 1% của $372 tỉ, cũng đã mất đến $3.72 tỉ rồi; huống chi mất ngay lập tức 5%, rồi 5 tháng nữa mất mát lại leo thang lên 25%! Quả là khiếp đảm.

Hôm thứ Ba mùng 3 tháng Sáu, 2019, tổng thống ỡm ờ nói có lẽ biện pháp đánh thuế nhập cảng không tránh được, vì thái độ không phục thiện của chính phủ Mễ, tiếp tục yểm trợ phong trào di dân của các quốc gia Trung, Nam Mỹ; nhưng ngày hôm sau, trên đường đến thăm Ireland (Ái Nhĩ Lan), ông tuyên bố với phóng viên truyền thông là phái đoàn Mễ đang trên đường tới Mỹ để gặp phó Tổng Thống Mike Pence.

Trump nói, “có vẻ họ muốn thương thuyết thật.”
Chiều thứ Tư 6/4/2019, Ngoại Trưởng Mễ Marcelo Ebrard hướng dẫn phái đoàn Mễ vào Bạch Cung gặp ông Pence và Ngoại Trưởng Mỹ Mike Pompeo để nghe những vị đại diện tổng thống bảo họ là chưa thương thuyết được, vì người Mễ chưa làm gì để giúp Mỹ giải quyết áp lực di dân.

Ngoại Trưởng Mễ Marcelo Ebrard tại Tòa Đại Sứ Mexico sau cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc ngày 5 tháng 6, 2019. (Chip Somodevilla/Getty Images)

Cảnh sát Mễ cố gắng ngăn chặn làn sóng người tị nạn (Getty Images)

Trong cuộc phỏng vấn của CNN hôm thứ Tư 6/5/2019, ông Peter Navarro, người cố vấn ông Trump sử dụng biện pháp trừng phạt Mexico thiếu thiện chí giúp Mỹ giải quyết áp lực tị nạn tuyên bố, “Tôi nghĩ giai đoạn cảnh cáo trừng phạt bằng thuế nhập cảng cũng đã đủ làm người Mễ thấm đòn, khiến Mỹ không cần thật sự trừng phạt nữa.”

Navarro còn nói, “Luật Mễ rất khắc nghiệt trong việc ngăn cấm di dân vào nước họ, nếu họ nghiêm chỉnh thi hành luật, và kiểm soát biên giới phía Nam của họ, họ sẽ giúp chúng ta giải quyết những khó khăn hiện nay.”
Ngoại Trưởng Ebrard cũng tỏ ra lạc quan; ông tuyên bố là Mễ có đến 80% hy vọng là Trump không áp dụng những biện pháp trừng phạt Mễ.

Giáo sư Carlos Heredia, tại Trung Tâm Nghiên Cứu Kinh Tế Mexico City, tỏ ra không lạc quan; ông nói, “Mễ có thiện chí đến đâu cũng vẫn không làm Trump hài lòng; ông ta thích tranh chấp; được voi là sẽ đòi tiên, không ai chiều ý ông ta được.”

Ông Arturo Sarukhan, một cựu đại sứ Mễ tại Mỹ, nhận định, “Không làm gì có phép lạ để giải quyết cuộc khủng hoảng di dân trong một tuần lễ. Hơn nữa Mễ cũng không có cách nào thỏa mãn đòi hỏi của ông Trump được.”
Ngôn ngữ thị trường gọi thái độ của ông Trump là 'bắt chẹt'; Mễ cần bán sản phẩm hơn là Mỹ cần mua. Không xuất cảnh sang Mỹ được, Mễ không có sẵn một thị trường nào khác để tiêu thụ. Trong thế bị bắt chẹt mà không có lối thoát thì cắn răng mà chịu thôi.

Hoặc mua một quyển Nghệ Thuật Trả Giá về mà xé cho nư giận.