Nghề xướng ngôn viên truyền thanh, truyền hình và MC trong cộng đồng người Việt tại Quận Cam

Bài BĂNG HUYỀN

Luôn được khán giả nhớ tới bởi vẻ ngoài xinh xắn, dễ mến và giọng nói dễ nghe, truyền cảm, xướng ngôn viên, MC Ngọc Hân đã chiếm được cảm tình của khán giả ngay từ khi cô vào làm tại đài truyền hình VHN-TV phát hình trên băng tần 2073, thuộc hệ thống truyền hình Direct TV (vào mùa hè năm 2008), cho đến khi đài đóng cửa (tháng Tư 2014), và tình cảm thương mến của khán giả tiếp tục dành cho Ngọc Hân khi cô gái trẻ này về làm cho đài truyền hình VIETFACE TV 57.2 (từ tháng Tám 2014 đến nay).

Mối duyên trở thành xướng ngôn viên

Đối với Ngọc Hân, trở thành xướng ngôn viên truyền hình, MC trên sân khấu là một cơ duyên rất tình cờ, và dù đã có “thâm niên” nghề nghiệp 7 năm rồi, nhưng đôi lúc cô sinh viên trẻ Ngọc Hân (Ngọc Hân đã hoàn tất cử nhân tại đại học UCI và đang học chuyên khoa để trở thành Nha Sĩ trong tương lai) vẫn không tin là mình đã trở thành một xướng ngôn viên, MC.

Tuy xác định đây không phải là công việc chính, nhưng Ngọc Hân dành tình yêu cho công việc này rất sâu đậm. Cô nói, “Dẫu sau này em học xong nha sĩ và đi làm ở văn phòng nha sĩ đi nữa, thì em vẫn sẽ dành thời gian để làm xướng ngôn viên và MC. Bởi vì công việc này đem đến niềm vui cho em. Đúng là mình cần phải có điều kiện kinh tế để có cuộc sống tốt hơn, công việc chính (nha sĩ) sẽ giúp cho em điều đó, nhưng điều kiện tinh thần thì em nghĩ nghề xướng ngôn viên truyền hình, MC cho em được rất nhiều hạnh phúc.
“Mấy năm nay, em thấy nghề xướng ngôn viên và MC đủ cho em vừa đi học, vừa giúp được chút ít cho gia đình. Đặc biệt là giúp em duy trì và bảo tồn được thêm nhiều vốn liếng tiếng Việt cho mình (Ngọc Hân cùng gia đình đến định cư tại Hoa Kỳ cách nay 16 năm và tiếp tục theo học trung học), làm cho em có cảm giác vui vẻ, thoải mái, đem lại cho em những tình cảm mà em nghĩ không phải nghề nào cũng cho em được như nghề này.”
Nhớ lại thuở mới chập chững bước vào nghề, Ngọc Hân hào hứng kể, “Mùa Hè năm 2008, vì không phải đi học nên em muốn tìm một công việc gì đó để làm, mẹ em đọc báo thấy đài truyền hình VHN đang tuyển xướng ngôn viên nói được hai ngôn ngữ Anh- Việt. Mẹ em kêu em đi thi thử, em quyết định đi thi thử xem sao. Lần đó thi cũng có cả 100 người. Họ kêu em đọc tin. Khi đó em chỉ làm theo bản năng của em thôi. Em cũng không nghĩ là mình sẽ được chọn. Vì thấy nhiều người thi quá, mà bản thân thì chưa có kinh nghiệm gì hết về công việc này. Ai dè em được chọn.”
Ngọc Hân cho biết, “Một trong những thuận lợi của em khi thi tuyển, dù chưa có kinh nghiệm, nhưng vẫn được ban giám đốc đài nhận, vì em vốn rất mê đọc sách, xem phim, xem cải lương nhiều lắm, nhờ vậy dù em đọc theo bản năng, nhưng cũng biết ngắt câu, lên bổng xuống trầm, biểu cảm.”
Kể lại kỷ niệm lần đầu tiên thu hình tại đài VHN-TV, Ngọc Hân nói, “Em nhớ lần đó em thu thử trong đài là buổi trưa, sau đó chị Tiffany (là vợ của Bruce Trần, tổng giám đốc đài truyền hình VHN lúc bấy giờ) giữ em lại nói chuyện, chị có dặn tối đó đài có thu chương trình talk show Coffee Break chủ đề về kim cương, nếu em rảnh thì vào xem. Em cứ nghĩ chỉ vào chơi thôi, nên em vào để xem các anh chị làm ra sao. Không ngờ, tối hôm đó chị Tiffany kêu vào thu thử luôn chung với các anh chị trong show đó. Em không hiểu sao lần đó em lại không run, bở ngỡ thì có, nhưng không run. Em nghĩ có lẽ từ bé đi học làm lớp trưởng, có tham gia những sinh hoạt trong trường, thành ra khi đứng trước đám đông, em đã quen rồi. Run thì không run, nhưng bỡ ngỡ thì có.”
Ngọc Hân tâm sự, “Những show đầu tiên em thu hình, em không run, nhưng những show sau này và đến bây giờ thì mỗi lần lên sân khấu, hay thu hình em đều run. Tại vì em nghĩ lúc em mới thu hình những ngày đầu, em làm theo bản năng, khả năng có sao thì làm vậy. Nhưng về sau này, khi em nhận thấy khán giả nhận ra mình và cũng có những người thương yêu mình rồi, thì mình phải có một tiêu chuẩn cao để không phụ lòng khán giả, em không thể làm theo bản năng của mình như lúc trước. Mà phải có những tiêu chuẩn nhất định, nói sao cho thích hợp trong từng hoàn cảnh.
“Càng ngày em càng học hỏi thêm nhiều, càng hiểu được nhiều, biết được nhiều hơn, thì đối với em mỗi lần xuất hiện trước ống kính làm xướng ngôn viên, hoặc đứng trên sân khấu làm MC thì em thấy mình có một trách nhiệm, có một tiêu chuẩn đặt ra cho bản thân mình để không phụ lòng khán giả thương yêu, những người đã cho em cơ hội ngày hôm nay. Sự thương yêu của khán giả càng lớn thì em càng đặt ra tiêu chuẩn đòi hỏi bản thân càng cao, thành ra bây giờ mỗi lần xuất hiện, em lại run. Còn những lần trước đó, biết gì thì làm nấy, nghĩ gì nói đó, chứ không tự đặt ra nhiều tiêu chuẩn, tựa như ngọc mà chưa được mài giũa vậy.”

Thành công với chương trình Nhạc Yêu Cầu

Sau những bận rộn của công việc, còn gì tuyệt hơn khi được thư giãn, lắng nghe những ca khúc mà bạn bè, người thân gửi tặng cùng những thông điệp yêu thương tới người thân của mình, với phần dẫn dắt đầy cảm xúc của xướng ngôn viên Ngọc Hân trong chương trình Nhạc yêu cầu trên đài VHN (trước đây) và hiện nay trên đài VIETFACE. Ngọc Hân đã truyền cảm xúc cho khán giả từ cách thể hiện giọng đọc và biểu lộ cảm xúc chân thật theo từng chi tiết của nội dung câu chuyện mà khán giả gửi đến, cô đã vui buồn cùng từng trang viết gửi về.
Đa số mọi người thích chương trình này vì xướng ngôn viên và được nghe những tâm sự của khán giả gửi đến đài bằng thư tay, thư điện tử. Những bài hát sẽ được khán giả khám phá những ý nghĩa mới hơn nhờ nó khoác trên mình những kỷ niệm không phai.
Chính vì vậy, dù khi còn làm tại đài VHN, Ngọc Hân được ban giám đốc giao làm những chương trình như talk show Coffee Break, Giai Điệu Trái Tim, Nhạc Yêu Cầu, đọc tin tức, nhưng với Ngọc Hân thì, “Em thương nhất là chương trình Nhạc Yêu Cầu, vì đây là chương trình khiến em gần gũi với khán giả nhiều nhất. Người Việt Nam mình thường hay giữ cảm xúc trong lòng, hiếm khi nói ra tình cảm của mình. Em may mắn khi làm chương trình Nhạc Yêu Cầu, làm nhịp cầu chuyển tải những tình cảm của người thân đến với người thân. Em chứng kiến được những tình cảm rất đẹp của người Việt mình.
“Có những cặp vợ chồng lớn tuổi kết hôn với nhau đã 50- 60 năm, tình yêu, sự quan tâm của họ dành cho nhau bền bĩ, lâu dài đến độ nhiều khi một trong hai người ra đi rồi, người kia còn ở lại vẫn không mất đi tình cảm…. Em được biết về những tình cảm đó, mình được chuyển tải những tình cảm đó thành ra em thấy gần với khán giả lắm. Vì em biết khán giả phải tin, phải thương mình lắm, thì mới chia sẻ những cảm xúc với mình, thành ra chương trình Nhạc Yêu Cầu cũng là chương trình khán giả thương em nhất.”
Ngọc Hân tâm sự, “Khi đài VHN đóng cửa tháng Tư 2014, từ lúc em mới bắt đầu vào ngành truyền thông, thì em đã cộng tác với đài VNH, vì vậy khi đài đóng cửa, em hụt hẫng và buồn lắm. May mắn là ban giám đốc đài VIETFACE TV (của trung tâm Thúy Nga) đã thương yêu, cho em cơ hội để em có ngôi nhà mới sau đài VHN- TV. Em chính thức về đài VIETFACE TV là tháng Tám 2014.
“Khi đó cuộc thi VStar của trung tâm Thúy Nga đã bước vào mùa thứ ba rồi. May mắn em vào đúng lúc cuộc thi VStar tổ chức, ban giám đốc đài đã tin tưởng và thương yêu em, giao cho em dẫn chương trình VStar (cuộc thi tuyển lựa ca sĩ của trung tâm Thúy Nga) chung với anh Trung Tấn. Em nghĩ VStar là một bệ phóng rất quan trọng khi em về làm cho đài VIETFACE. Chương trình này đã đưa em gần với khán giả rất nhiều.
“Đây không chỉ là dẫn chương trình đơn giản nữa mà là MC trên sân khấu lớn. Nên em thấy mình rất hên. VStar năm nay tổ chức vào tháng 7 có tên gọi mới là là VStar kids (cuộc thi tài năng dành cho các bé từ 6 đến 15 tuổi), em được tiếp tục giao làm MC với anh Trung Tấn trong chương trình này. Ngoài ra, em được ban giám đốc đài giao cho phụ trách chương trình Nhạc Yêu Cầu, phỏng vấn nghệ sĩ và chương trình Behind The Scenes của Paris by Night của trung tâm Thúy Nga phát trên VIETFACE. Khi đài có những chương trình đặc biệt khác, nếu thích hợp với em, thì ban gíam đốc đài cũng giao cho em thực hiện.
“Ban giám đốc đài rất thương và thông cảm cho việc học của em, luôn sắp xếp cho em những giờ thu hình vào buổi tối, luôn tránh trùng với giờ học của em. Còn những chương trình như VStar thì diễn ra mùa hè, tiện lợi cho em. Còn nếu em có nhận làm MC ở các chương trình ca nhạc vào cuối tuần ở vũ trường, đại nhạc hội hoặc gây quỹ tại chùa, chương trình từ thiện, các hội đoàn… thì chỉ làm dịp cuối tuần, hoặc khi không nhằm dịp có những kỳ thi quan trọng.”
Từ kinh nghiệm của quá trình làm xướng ngôn viên và MC trên truyền hình, trên sân khấu, Ngọc Hân cho biết, “Mỗi chương trình đều có sự khác nhau, nếu đọc tin cần nghiêm túc, chững chạc. Chương trình Nhạc Yêu Cầu thì cần dẫn nhẹ nhàng, cảm xúc hơn vì đó là những tình cảm thực sự của khán giả hoặc có thể nhí nhảnh hơn, vì có những thư gửi nhạc yêu cầu cho những em bé. Còn MC đứng trên sân khấu thì phải có kiến thức nhất định, để phản ứng và đối phó với những tình huống trên sân khấu.
“Có một người mà em rất cám ơn đó là bà nội của em. Ai cũng thắc mắc là sao em trẻ mà biết được nhiều câu ca dao tục ngữ, những câu nói, những kiến thức văn hóa Việt. Đó là nhờ bà nội của em dạy cho em. Bà nội em nhớ rất nhiều câu ca dao tục ngữ, em lớn lên bên nội, nên học được từ nội rất nhiều. Lúc em còn nhỏ, hầu như ngày nào nội cũng ngâm thơ cho em nghe, em xem cải lương với nội và đọc sách cũng rất nhiều. Nhờ vậy đã cho em một số kiến thức nhất định, thành ra em cũng biết ứng xử tùy theo tình huống từng chương trình.
“Nói là vậy thôi, nhưng khi mỗi lần làm MC em đều run lắm. Bởi vì mình đâu biết chuyện gì sẽ xảy ra trên sân khấu. Rõ ràng là nghề dạy nghề, tích lũy kinh nghiệm từ từ, được các anh chị đi trước chỉ dạy cho em, ngay cả khán giả cũng là những người chỉ dạy cho em, khán giả thấy cái nào em làm tốt thì khuyến khích em, khen ngợi, còn điều gì chưa được thì góp ý cho em.”
Nói về khuyết điểm của mình, Ngọc Hân cho biết, “Em tự bản thân cũng thấy mỗi khi hào hứng quá, em nói rất nhanh, trở thành liếng thoắng, em bị mẹ la là nói cứ như sợ bị ai giành nói với mình. Nhiều người sợ lên sân khấu không biết nói gì, còn em thì bị bệnhnói nhiều quá, nhiều khi không biết làm sao dừng lại. Có lẽ tính em vẫn còn con nít, chưa lớn, thành ra em phải luôn kiểm soát lại cách nói, vì nói dài, nói dai thì sẽ thành nói dở, nhiều khi em vấp phải điều này mà em không biết.
“Em biết là em vẫn còn phải tập rất nhiều để hoàn thiện mình hơn, biết nói thế nào là chừng mực, nói thế nào là phù hợp với bạn dẫn chương trình cùng mình, hoặc người mình đang phỏng vấn. Rồi khi lên sân khấu, có những từ ngữ chọn lọc như thế nào. Tiếng Việt của em kha khá, nhưng nếu so với các anh chị đi trước trong nghề thì em không thể bằng được. Thành ra mỗi ngày em đều liên tục là kinh nghiệm để học hỏi rất nhiều từ người đi trước, từ khán giả.
“Nhiều khán giả góp ý cho em, có người thì góp ý nhẹ nhàng, vì sợ em buồn, nhưng cũng có nhiều người nghĩ rằng thuốc đắng dã tật, nói thẳng với em tất tần tật điều họ không hài lòng với cách dẫn chương trình của em. Những lúc như vậy, em luôn nghĩ rằng người thích mình, thương mình, mình chinh phục được họ là điều vui. Nhưng với người không thích mình, mình chưa chinh phục được, mà nếu sau này mình chinh phục được họ thì em càng hạnh phúc hơn. Thành ra em luôn học hỏi không ngừng, vì với em bể học là mênh mông.”
Người viết hỏi vì Ngọc Hân sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, khi làm MC, Ngọc Hân có vấp phải những từ sau 1975 bên Việt Nam hay không? Ngọc Hân trả lời, “Khi em mới làm MC ở đài VHN, em có vấp những từ mà cộng đồng bên này gọi là từ sau 1975 bên Việt Nam. May mắn của em là khi làm tại đài VHN, em được làm chung với giáo sư Trần Văn Chi chương trình Tản Mạn Lịch Sử, với giáo sư Song Thuận chương trình Tiếng Việt Còn Người Việt Còn. Các thầy dạy cho em rất nhiều, giúp em tránh những chữ sau 1975.
“Với lại em đọc tiểu thuyết xưa nhiều lắm, sách của Hồ Biểu Chánh, văn chương trước 1975 rất nhiều. Nên khi em làm với nhà văn Trần Văn Chi, em học được rất nhiều. Khi qua đây, em đọc tin tức bên này, báo chí bên này, khán giả cũng góp ý cho em, nên em cũng đã chuyển được vốn liếng ngôn ngữ cho mình. Vì vậy các khán giả lớn tuổi có khen là họ quý em vì em nói tiếng Việt thuần Việt, tiếng Việt trong sáng.”
Ngọc Hân nói thêm, “Lớp trẻ như em một trong những khó khăn là vốn liếng tiếng Việt bị ảnh hưởng từ ngữ sau 1975 rất nhiều, vì em sinh ra và lớn lên sau 1975, nhưng qua đây được chỉ dạy thêm, thành ra em tránh được những từ sau 1975. Đài VHN –TV trước đây có những chương trình ca ngợi bảo tồn văn hóa tiếng Việt. Có những từ điển, quyển sách dạy tiếng Việt cho các bé ở bên này học tiếng Việt, em có hết những bộ sách đó, em chịu khó đọc để học thêm những kiến thức cho mình. Em may mắn khi đến với ngành truyền hình, những điều em cần học, cần biết thì luôn có những người đúng lúc đúng nơi chỉ dạy cho em. Em nói sai là có người sửa lại liền.”

Một MC cần có

Nói về bí quyết của một MC, theo Ngọc Hân, “MC trên sân khấu cần phải có kiến thức nhất định, rất cần có một vốn văn chương nhất định, nếu không thì rất khó làm tốt được và có sự nhạy bén nhất định. Em thấy quan trọng nhất là sự nhạy bén, linh hoạt, vì mỗi sân khấu sẽ có một lượng khán giả khác nhau. Khán giả trong vũ trường sẽ khác khán giả trong chương trình nhạc tại chùa hay của nhà thờ tổ chức. Khán giả đến với chương trình đại nhạc hội hay khán giả trong chương trình từ thiện thì tâm lý, tâm trạng khán giả hoàn toàn khác nhau. Do đó MC phải nhạy bén, tạo cách dẫn thích hợp từng hoàn cảnh, từng môi trường, từng khán giả.
“Khi làm MC, em nghĩ phải chuẩn bị tâm lý thật kỹ, có nhiều show dù chuẩn bị kỹ thế nào đi nữa, không lường trước được tình huống đột nhiên xảy ra. Người MC thì cần có sự nhạy bén, nhanh nhẹn đây là điều quan trọng. Có một lần em đang dẫn chương trình, cái màn đằng sau sân khấu bị cháy, dù có chuẩn bị bài bản cỡ nào cũng đâu có ngờ được có việc bị cháy màn sân khấu đâu.
“Có chương trình thì âm thanh bị hư, hoặc ca sĩ đang hát điện bị cúp, có những chương trình đã sắp xếp rồi, đến giờ đó ca sĩ vẫn không xuất hiện… Có những tình huống phát sinh không thể nào ngờ được. Vì vậy em nghĩ MC chỉ chuẩn bị tâm lý đến lúc đó phải làm gì, không thể để sân khấu chết. Càng làm lâu càng học hỏi được nhiều kinh nghiệm, có lẽ tính em cũng lanh lẹ, nên gặp những tình huống như kể trên, em lại ứng phó kịp thời.”
Nói về sự khác biệt lớn nhất giữa chương trình làm MC trên sân khấu và đứng trước ống kính, Ngọc Hân cho rằng, “Khi đứng trước ống kính thu hình, mình đã biết chuyện gì xảy ra xung quanh mình rồi, bởi vì có người quay phim, người kỹ thuật viên giúp đỡ mình. Còn khi đứng trước sân khấu, đâu biết sẽ có chuyện gì xảy ra, những yếu tố bất ngờ nhiều khi khiến em rất thích làm MC trên sân khấu. Vì rất mới mẻ, dù đã từng làm MC trên sân khấu đó rồi, nhưng mỗi lần lại khác nhau, thành ra rất vui. Mỗi sân khấu là một kinh nghiệm học hỏi đối với em.”
Ngọc Hân nhờ nhật báo Viễn Đông chuyển đến khán giả lời cám ơn của cô, “Em cám ơn khán giả rất nhiều, nếu không có khán giả yêu thương thì đã không có em như ngày hôm nay. Khán giả thương Ngọc Hân cũng nhiều, khán giả chưa thương hoặc không thích Ngọc Hân lắm thì cũng có, nhưng mà tất cả những điều đó làm cho em càng ngày càng cố gắng để cho mình hoàn thiện hơn trong mắt khán giả. Những người đã thương mình thì mình không muốn phụ lòng, còn những người chưa thương thì hy vọng một ngày nào đó họ thấy em không ngừng cố gắng và cuối cùng chấp nhận em. Rất hy vọng khán giả hãy yêu thương và ủng hộ cho em. Đặc biệt em cám ơn ban giám đốc đài VHN- TV hôm xưa và ban giám đốc đài VIETFACE TV đã cho em cơ hội làm công việc yêu thích của mình và thỏa mãn niềm đam mê, chỉ dạy cho em nhiều điều hay trong nghề nghiệp.”
Ngọc Hân bày tỏ thêm, “Em muốn nhắn nhủ với các bạn cùng trang lứa với em, những em nhỏ sinh ra hoặc đến Mỹ từ nhỏ, hãy ráng học tiếng Việt, vì tiếng Việt của mình đẹp lắm. Có nhiều từ chỉ có tiếng Việt mới diễn tả được hết ý nghĩa. Có nhiều điều và những cảm xúc, những điều trong cuộc sống mà tiếng Việt mới diễn tả được trọn vẹn. Vì là người Việt Nam nên gắng giữ tiếng Việt, văn hóa của mình. Đây cũng là điều em luôn nhắc nhở mình. Em hội nhập cuộc sống trên đất Mỹ, học tốt tiếng Anh để học lên cao, để giao tiếp với cuộc sống hằng ngày của mình tại đây, nhưng vẫn không ngừng học tiếng Việt, dù sau này em có gia đình, có con có cháu, thì em vẫn khuyến con, cháu của mình học tiếng Việt.” (bh)