Sức Khỏe

Nghiên cứu giấc ngủ (sleep study) là gì? Khi nào cần làm?

Friday, 10/01/2020 - 06:45:58

Nghiên cứu giấc ngủ (sleep study) còn gọi là polysomnography, là một thử nghiệm được sử dụng để định bệnh rối loạn giấc ngủ.

Nghiên cứu giấc ngủ (sleep study) còn gọi là polysomnography, là một thử nghiệm được sử dụng để định bệnh rối loạn giấc ngủ. Polysomnography ghi lại sóng não, mức oxygen trong máu, nhịp tim và nhịp thở, cũng như chuyển động mắt và chân trong khi ngủ. Polysomnography thường được thực hiện tại khu bệnh về giấc ngủ trong bệnh viện hoặc tại một trung tâm nghiên cứu giấc ngủ, ghi lại mô hình giấc ngủ ban đêm của bệnh nhân. Polysomnography đôi khi được thực hiện trong ngày để phù hợp với những người làm việc ca đêm, thường có thói quen ngủ trong ngày.

Ngoài việc giúp chẩn đoán rối loạn giấc ngủ, thử nghiệm này có thể được sử dụng để giúp điều chỉnh kế hoạch điều trị của bạn nếu bạn đã được chẩn đoán mắc chứng rối loạn giấc ngủ.

*Tại sao phải làm polysomnography?

Thử nghiệm này theo dõi các giai đoạn và chu kỳ giấc ngủ để xác định xem khi nào mô hình giấc ngủ của bạn bị gián đoạn và tại sao.
Tiến trình ngủ thường bắt đầu bằng một giai đoạn ngủ gọi là giấc ngủ chuyển động mắt không nhanh (NREM). Trong giai đoạn này, sóng não của bạn, ghi lại bằng điện não đồ (EEG), chậm lại đáng kể. Mắt của bạn không di chuyển qua lại nhanh chóng trong NREM, trái ngược với các giai đoạn sau của giấc ngủ. Sau một hoặc hai giờ ngủ NREM, hoạt động não của bạn tăng trở lại và giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM) bắt đầu. Hầu hết các giấc mơ xảy ra trong giấc ngủ REM.
Bạn thường trải qua nhiều chu kỳ ngủ một đêm, xen kẽ giữa giấc ngủ NREM và REM trong khoảng 90 phút. Rối loạn giấc ngủ có thể làm mất tiến trình ngủ này.
Bác sĩ của bạn có thể đề nghị làm thử nghiệm giấc ngủ nếu họ nghi ngờ bạn bị:
- Ngưng thở khi ngủ hoặc các rối loạn hô hấp liên quan đến giấc ngủ khác. Trong tình trạng này, hơi thở của bạn liên tục ngừng và bắt đầu trở lại trong khi ngủ.
- Rối loạn vận động chân tay từng kỳ. Trong rối loạn giấc ngủ này, bạn tự động gập và duỗi chân trong khi ngủ. Tình trạng này đôi khi liên quan đến "hội chứng chân không yên".
- Chứng ngủ bất thường (narcolepsy): Bạn bị rất buồn ngủ vào ban ngày và bị những cơn ngủ rũ ra đột ngột, không cưỡng nổi.
- Rối loạn hành vi giấc ngủ REM: Bạn thực hiện những gì trong giấc mơ khi đang ngủ.
- Hành vi bất thường trong khi ngủ: Bác sĩ có thể cho làm sleep study nếu bạn thực hiện các hoạt động bất thường trong khi ngủ, chẳng hạn như đi bộ, di chuyển xung quanh nhiều hoặc làm những chuyển động nhịp nhàng.
- Mất ngủ mãn tính không giải thích được. Nếu bạn luôn gặp khó khăn khi ngủ hoặc khó ngủ cho lâu, bác sĩ có thể đề nghị thử nghiệm này.

*Bạn chuẩn bị cho test như thế nào?

Bạn có thể được khuyên nên tránh đồ uống hoặc thực phẩm có chứa rượu hoặc caffeine trong buổi chiều và buổi tối trước khi làm thử nghiệm vì rượu và caffeine có thể thay đổi mô hình giấc ngủ của bạn, và chúng có thể làm cho các triệu chứng rối loạn giấc ngủ nặng hơn.
Không nên ngủ trưa vào buổi chiều trước khi làm thử nghiệm. Bạn thường sẽ được yêu cầu tắm trước khi test nhưng đừng bôi kem, gel, colognes hoặc trang điểm vì những thứ này có thể cản trở việc sử dụng các điện cực.

*Những gì có thể xảy ra

- Khi làm test
Bạn đến trung tâm giấc ngủ vào buổi tối để làm test và ở lại qua đêm. Bạn có thể mang theo những vật dụng sử dụng khi đi ngủ và có thể mặc bộ quần áo ngủ của riêng bạn.
Căn phòng nơi thực hiện thử nghiệm tương tự như phòng khách sạn, tối và yên tĩnh khi thử nghiệm. Bạn sẽ ngủ riêng một phòng. Mỗi phòng đều có phòng tắm riêng.
Khu vực ngủ thông thường sẽ có một máy quay video ánh sáng yếu để các kỹ thuật viên có thể thấy những gì đang xảy ra trong phòng khi tắt đèn. Cũng có một hệ thống âm thanh để họ có thể nói chuyện với bạn và nghe bạn từ khu vực giám sát của họ bên ngoài phòng.
Khi bạn sẵn sàng đi ngủ, một trong những kỹ thuật viên sẽ đặt các cảm biến lên da đầu, thái dương, ngực và chân của bạn bằng cách sử dụng một chất keo hoặc băng keo. Các cảm biến được kết nối bằng dây với máy tính, nhưng dây đủ dài để cho phép bạn di động trên giường. Một clip nhỏ cũng được đặt trên ngón tay hoặc tai của bạn để theo dõi mức độ oxygen trong máu.
Trong khi bạn ngủ, một kỹ thuật viên sẽ theo dõi:
- Sóng não
- Chuyển động mắt
- Nhịp tim
- Mô thức (pattern) thở
- Mức oxygen trong máu
- Vị trí cơ thể
- Chuyển động của ngực và bụng
- Chuyển động của tay chân
- Tiếng ngáy và tiếng ồn khác của bạn khi ngủ
Kỹ thuật viên sẽ theo dõi bạn suốt đêm. Nếu cần, bạn có thể nói chuyện với họ qua các thiết bị giám sát. Họ có thể vào phòng để tháo dây nếu bạn cần thức dậy vào ban đêm.
Trong lúc làm thử nghiệm, kỹ thuật viên có thể yêu cầu bạn thử máy thở áp lực dương (PAP) dùng cho chứng ngưng thở khi ngủ. Đây là một thiết bị bao gồm một đầu mũi kín khít qua đó một luồng không khí nhẹ được truyền đến để tăng cường hơi thở của bạn.
Máy áp lực đường thở dương liên tục (CPAP) là một loại máy PAP. Các thiết bị CPAP cung cấp một luồng không khí liên tục giữ cho đường thở thông thoáng trong khi bạn ngủ.
Đối với một số người, máy áp lực đường thở dương hai mức độ (biPap hoặc bPap) có thể là một lựa chọn thoải mái hơn. Những thiết bị này cung cấp nhiều áp lực hơn trong khi bạn hít vào và giảm áp lực khi bạn thở ra.
Bạn có thể có cơ hội dùng thử thiết bị PAP trước khi test bắt đầu để bạn không ngạc nhiên nếu kỹ thuật viên đề nghị bạn thử thiết bị này sau đó. Nếu cần thiết, oxygen cũng có thể được sử dụng trong nghiên cứu để tăng cường nhịp thở của bạn.
Mặc dù bạn có thể sẽ không dễ ngủ tại trung tâm ngủ như ở nhà, nhưng điều này thường không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Không cần phải có một giấc ngủ trọn vẹn để có được kết quả chính xác.

*Sau test

Vào buổi sáng, các cảm biến được gỡ ra, và bạn có thể rời khỏi trung tâm ngủ. Bạn sẽ có một cuộc hẹn để tái khám với bác sĩ. Bạn có thể trở lại các hoạt động thông thường của bạn sau test.
*Kết quả
Các biểu đồ ghi lại cung cấp rất nhiều thông tin về mô thức ngủ của bạn. Ví dụ:
- Sóng não và chuyển động mắt trong khi ngủ có thể giúp đánh giá các giai đoạn giấc ngủ của bạn và xác định sự gián đoạn trong các giai đoạn có thể xảy ra do chứng rối loạn giấc ngủ như chứng narcolepsy và rối loạn hành vi giấc ngủ REM.
- Thay đổi nhịp tim và nhịp thở và thay đổi oxygen trong máu bất thường trong khi ngủ có thể gợi ý bệnh ngưng thở khi ngủ.
- Có được sự điều chỉnh chính xác máy PAP hoặc oxygen trong trường hợp bác sĩ muốn kê toa những thứ này để bạn sử dụng tại nhà.
- Chuyển động chân thường xuyên làm gián đoạn giấc ngủ của bạn có thể cho thấy bệnh rối loạn vận động chân tay định kỳ.
- Chuyển động hoặc hành vi bất thường trong khi ngủ có thể là dấu hiệu của rối loạn hành vi giấc ngủ REM hoặc các bệnh rối loạn giấc ngủ khác.
Thông tin được thu thập khi thử nghiệm được đánh giá đầu tiên bởi một kỹ thuật viên, người sử dụng dữ liệu để lập biểu đồ cho các giai đoạn và chu kỳ giấc ngủ của bạn. Sau đó thông tin đó được xem xét bởi bác sĩ ở trung tâm giấc ngủ.
Tại một cuộc hẹn theo dõi, bác sĩ của bạn xem xét kết quả cùng với bạn. Dựa trên dữ liệu thu thập được, bác sĩ sẽ thảo luận về bất kỳ điều trị hoặc đánh giá nào khác mà bạn có thể cần.

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT