Cường Điệu

Hôm thứ Hai mùng 7 tháng Chạp 2015, ứng cử viên Donald Trump phổ biến một bản tuyên cáo, nguyên văn như sau, "Không cần nhìn vào kết quả những cuộc thăm dò, mọi người đều thấy rõ là oán thù đã vượt mức cảm nhận. Oán thù đó đến từ đâu, và tại sao chúng ta lại phải ngồi đó, tìm hiểu. Trong lúc chúng ta tìm để hiểu mối oán thù đó và những nguy hiểm nó tạo ra, đất nước chúng ta không thể là nạn nhân chịu đựng những cuộc tấn công ghê tởm do bọn người chỉ tin vào Thánh Chiến, bất chấp lẽ phải, coi thường sinh mạng con người."

Bản tuyên cáo kêu gọi "tuyệt đối và toàn diện ngăn cấm không cho người Muslim nào nhập cảnh vào lãnh thổ Hoa Kỳ, cho đến khi những người lãnh đạo Hoa Kỳ hiểu được điều gì đang xẩy ra."

Một vài cơ quan ngôn luận nhận định là Trump đã sử dụng cường điệu, khai thác tâm lý bất ổn, bất an của cử tri Hoa Kỳ sau vụ tàn sát San Bernardino.

I love the Muslims

Việc một chính khách đang dẫn đầu nhóm ứng cử viên Cộng Hoà tranh chức tổng thống Hoa Kỳ như Trump, đề nghị một lệnh cấm nhập cảnh thoái hoá và đi ngược lại truyền thống Hoa Kỳ mở cửa đón nhận di dân, phản ánh tâm trạng nghi kỵ, và lo ngại của quần chúng Mỹ đối với người Hồi Giáo.

Trả lời một cuộc phỏng vấn trên chiếc Air Force Two bay từ Ukraine trở về Hoa Kỳ, phó tổng thống Joe Biden nói, "Tôi không hiểu động lực nào khiến Trump hành động như vậy, nhưng đó là một hành động tối nguy hiểm cho Hoa Kỳ. Ông ta quen đóng tuồng trong chương trình truyền hình Celebrity Apprentice của ông ta. Là một diễn viên trên màn ảnh TV, giờ này ông ta lại đóng vai ứng cử viên tổng thống."

Biden tiên đoán, nếu Trump được cử tri bầu làm ứng cử viên đại diện Đảng Cộng Hoà, thì bà Clinton sẽ dễ dàng trở thành tổng thống. Lời tiên tri của Biden có thể dựa trên lập trường bất nhất của Trump.

Mới tháng Chín vừa rồi, Trump còn tuyên bố “I love the Muslims;" mà chỉ 3 tháng sau, ông thay đổi lập trường, không "yêu người Muslims" nữa từ sau vụ Muslims tấn công Paris; ông đòi thiết lập hồ sơ lý lịch toàn thể người Muslims cư ngụ tại Hoa Kỳ, và loan truyền tin đồn cho rằng hàng ngàn người Muslims đã mừng rỡ reo hò khi bọn không tặc đánh xập 2 cao ốc tại Nữu Ước ngày 9/11/2001.

Vì tác phong và ngôn ngữ phóng khoáng, không thớ lợ, Trump thu hút sự ủng hộ của quần chúng và dẫn đầu nhóm ứng cử viên Cộng Hoà cho đến ngày thứ Hai tại Iowa, thì ông bị ứng cử viên Ted Cruz qua mặt trong bản thăm dò cử tri của trường Monmouth University với kết quả Ted Cruz 24%, Trump 19%, và Marco Rubio 17%.

Tờ The New York Times cho là phản ứng của Trump sau khi kết quả thăm dò được công bố là phổ biến bản tuyên cáo "cấm người Muslims nhập cảnh". Tuy nhiên bản thăm dò của trường Monmouth University có thể không chính xác, vì cũng trong ngày thứ Hai 12/7/2015, hai hãng CNN/OCR công bố một bản thăm dò khác, trong đó Trump vẫn dẫn đầu.

Trump nói -qua một câu trong bản tuyên cáo, câu- "oán thù đã vượt mức cảm nhận" , ông chỉ nêu lên một sự thật mà mọi người không muốn nhìn nhận; Trump còn đòi Hoa Kỳ phải đối diện với những người Hồi Giáo oán thù Hoa Kỳ và tìm cho ra căn nguyên của thù hận.

Những điều ông nói là những điều người Mỹ muốn nghe, do đó số người hoan nghênh ông mỗi ngày một đông hơn, và cũng nhiệt thành hơn; nhưng giải pháp ông đề nghị lại nguy hiểm và khó thực hiện.
Chỉ riêng việc ông đòi cấm tuyệt đối không cho một người Hồi Giáo nào nhập cảnh vào Hoa Kỳ, cũng đã tạo ra nhiều phản ứng quyết liệt; vài đại diện của 3 triệu tín đồ Hồi Giáo đang sinh sống trên lãnh thổ Mỹ lên tiếng phản đối ông, chưa nói những hậu quả không thể tránh trên trường ngoại giao với khối 1.6 tỉ người Hồi Giáo toàn thế giới.

Một đối thủ của Trump -ứng cử viên Jeb Bush- chê Trump là "unhinged" (bất ổn thần kinh); một đối thủ khác -ứng cử viên Marco Rubio gọi ông là “offensive and outlandish,"thích công kích và kỳ cục".
Bà Clinton chê đề nghị của Trump "cấm không cho người Hồi Giáo nhập cảnh vào Hoa Kỳ” là "khó thương, thiển cận và chia rẽ."

Bà giáo sư luật Nancy Morawetz, trường New York University School of Law, nhận xét, "Điều ông Trump nói chỉ giản dị đi ngược lại lịch sử Hoa Kỳ; đem tôn giáo ra làm tiêu chuẩn để quyết định cho những ai được, và không được vào lãnh thổ Hoa Kỳ quả là điều khó tin." Bà Morawetz chuyên dậy về chính sách di dân.

Một giáo sư luật khác -ông Stephen Yale-Loehr, dạy đại học luật Cornell- cho là dù Quốc Hội có thông qua, và tổng thống có ký ban hành đạo luật cấm không cho người Hồi Giáo nhập cảnh vào Hoa Kỳ thì Tối Cao Pháp Viện cũng phải bác bỏ, vì đạo luật đó rõ rệt chà đạp lên tu chính án 14 -bảo vệ quyền của những tập thể được công bằng đối xử trước luật pháp.

Một chính khách Cộng Hoà -ông Newt Gingrich, nguyên chủ tịch Hạ Viện- lên tiếng bênh vực Trump; "Tôi cho là ý kiến của Trump dù quá bạo, nhưng vấn đề Trump nêu lên có thể giúp chúng ta thảo luận tìm hiểu xem nguy cơ thù hận đó lớn cỡ nào, và nguy hiểm đến mức nào. Các bản thăm dò cho chúng ta thấy 9% người Pakistanis đồng ý với ISIS, tỉ lệ đó quả là nhiều đến mức đáng sợ, vì mỗi năm vài chục ngàn người Hồi Giáo vào đất Mỹ để định cư hay du lịch. Trong khoảng thời gian 5 năm, từ 2009 đến 2013 Hoa Kỳ cấp ra 680,000 tấm thẻ xanh thường trú cho người di dân, đa số là người Hồi Giáo."

Trump nói qua bản tuyên cáo, "đất nước chúng ta không thể là nạn nhân chịu đựng mãi những cuộc tấn công ghê tởm do bọn người chỉ tin vào Thánh Chiến, bất chấp lẽ phải, coi thường sinh mạng con người."
Ký giả Dan Balz, viết trên tờ Washington Post phát hành ngày thứ Ba mùng 8 tháng Chạp 2015 bài "Along with Trums rhetoric the stakes for 2016 have risen dramatically" (Đà cường điệu của Trump nâng cao giá cuộc bầu cử 2016).

Balz cho là Trump đã nói lên những điều mà không chính khách nào trong kỷ nguyên này dám nói. Ông trích nhận xét của giáo sư sử ký David Kennedy trường Stanford University cho là Trump đã chỉ đích danh toàn thể một tôn giáo để đòi cấm không cho họ nhập cảnh vào Mỹ, rồi đánh giá việc làm của Trump "đi xa hơn mọi nhân vật trong lịch sử Hoa Kỳ."

Giờ này toàn thể ứng cử viên tổng thống -Cộng Hoà cũng như Dân Chủ- đều chỉ trích Trump; dư luận truyền thông và giới trí thức của cả thế giới cũng chê bai ông. Trump trả lời họ, ông biết điều cấm đoán ông nêu lên là điều không chỉnh trên bình diện chính trị, nhưng đó lại là điều phải được nói lên.

Trump biện luận là ông chỉ nói những điều mà tổng thống Franklin D. Roosevelt đã làm: tạm giữ người Mỹ gốc Nhật, gốc Đức và gốc Ý vào các trại tập trung trong thời Đệ Nhị Thế Chiến.

Không ai nghĩ là Trump sẽ đắc cử, nhưng nếu cuộc khủng bố mới nhất tại San Bernardino ngày mùng 2 tháng Chạp 2015, không phải là cuộc khủng bố cuối cùng trước ngày bầu cử mùng 8 tháng 11/ 2016, thì bản tuyên cáo của Trump không còn là cường điệu nữa, và vị tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ có thể sẽ là Donald Trump, dù không đảng nào muốn ông đắc cử.

Khoảng thời gian 12 tháng nữa cũng khá dài, liệu cảnh sát liên bang FBI và các cơ quan an ninh, cảnh sát địa phương có đủ kiến hiệu để ngăn chặn một cuộc khủng bố cỡ trung bình khác -như cuộc khủng bố San Bernardino- hay không?

Nguyễn đạt Thịnh