Nguyễn Lương Vỵ, đụng cái mịt mù

Chân dung Nguyễn Lương Vỵ (Ảnh Trần Triết)

(Tưởng niệm nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ)


Bài TRỊNH THANH THỦY

Có nỗi buồn man mác, có nỗi buồn hay lây, có nỗi buồn chảy máu. Tuy nhiên, nỗi buồn mất mát người thân và bạn bè là nỗi buồn xoáy chiếm tâm hồn tôi sâu thẳm nhất. Liên tiếp quanh tôi những nỗi buồn rụng xuống rồi chồng chất lên nhau chín đỏ thành những tấu khúc biệt ly. Chỉ trong bốn ngày mà hai người bạn tôi từng gặp gỡ trò chuyện đã rủ nhau đi về một nơi nào đó xa thật xa, không bao giờ trở lại. Nhà báo Phí Ích Bành là em ruột của nhà văn Dương Nghiễm Mậu - (Phí Ích Nghiễm) và nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ cùng qua đời. Tôi hay gặp anh Bành ở nhà hoạ sĩ Nguyễn Đình Thuần và từng trò chuyện cùng anh vài lần. Nơi đó những ngày cuối tuần là chốn bạn bè văn nghệ họp mặt, nói cười, tán gẫu, đàn hát rất vui. Căn Mobile Home của anh Thuần tuy nhỏ nhưng rất ấm cúng đã lưu rất nhiều dấu chân của những người bạn trong đó anh Bành là người bạn thường trực mỗi tuần.

Tôi gặp anh Vỵ nhiều hơn. Lần đầu tôi gặp anh Vỵ cách đây khoảng 8 năm nhân ngày họa sĩ Nguyễn Đại Giang qua Cali chơi. Nhà anh Lê Giang Trần, là nơi gặp gỡ, sau đó mọi người rủ nhau ra cà phê Gypsy uống nước. Quán cơm chay là nơi anh Phan Tấn Hải, và anh Vỵ thường gặp tôi trò chuyện và đàm đạo về Phật Pháp vô cùng thú vị. Tôi và anh Vỵ có cùng một địa phương để nhớ về và nhắc nhở khi tôi còn sống ở Sài Gòn trước 1975.

Có lần tình cờ tôi đọc được những bài thơ của anh trên Da Màu, chúng đã gây ấn tượng trong tôi. Thơ của anh là một cánh rừng xao xác tiếng lá rụng khi âm trầm, lúc xé lòng đau đớn, thỉnh thoảng vang động những vũng tối bập bềnh thống khổ. Đọc anh, tôi đọc được những tâm, những huyết, những âm, những chữ... và tất cả anh hoà trộn vào nhau thành một khối đặc quánh, rất Nguyễn Lương Vỵ. Bạn đọc không cần sống, thở, nghe, nhìn hay cảm xúc. Dường như tác giả đã làm dùm bạn việc này rồi.

nhìn trong thơ thấy đạo
nhìn trong đạo thấy thơ
nhìn trong thơ thấy gạo
nhìn trong gạo thấy mình
có-không thiệt rốt ráo...

nhìn trong em thấy mệnh
nhìn trong mệnh thấy đời
nhìn trong đời thấy bệnh
nhìn trong bệnh thấy lời
lời lôi âm rù quếnh...

nhìn trong hạt thấy mầm
nhìn trong mầm thấy mộ
nhìn trong mộ thấy âm
nhìn trong âm thấy số
ôi tượng số điếc câm...

(Năm chữ năm câu - NLV)

Hồn âm cứ nhấn
Xác chữ cứ nhai
Sai cái không sai
Đúng cái không đúng
Sống không để bụng
Chết không mang theo
Huyết âm trong veo…

(Huyết âm 62- NLV)

Huyết âm, âm huyết... Phút lâm bồn của người phụ nữ như đóa sen tinh tuyền khai hoa, nở nhụy trong vũng bùn tối ám. Mẹ và huyết, toàn những huyết, rực đỏ trong đớn đau, đỏ loe tiếng khóc. Càn khôn vũ trụ hoà âm vang rền toàn những ca từ A A A, U U U... Bàn tay tạo hoá hô biến... nặn ra một con giống gói tròn một bọc, ngáp một cái, khóc một tiếng... con đã trào đời.

U U U
A A A
Gió bạt tai
Âm rền máu
Mẹ đẻ đỏ hoe tiếng khóc
Càn khôn tìm về ngay chóc
Vũ trụ đùn ngay một bọc !
Âm âm âm
A A A
U U U
Câm câm câm
Chỉ biết tri âm là đây
Ngáp dài một cái tròn đầy
Xương tàn cốt lụi òa bay

(Hòa Âm Âm Âm Âm...-NLV)

Từ trái qua phải, họa sĩ Nguyễn Đại Giang, thi sĩ Ngô Tịnh Yên, thi sĩ Lê Giang Trần, thi sĩ Nguyễn Lương Vỵ, Trịnh Thanh Thủy.

Có bài thơ nào miêu tả được phút giây lịch sử đầu đời một con người tuyệt vời được như thế?
Rồi bóng ai như bóng anh đi qua và gục xuống ở bãi cát tuổi thơ xưa, vọng hời những quá khứ cháy vàng tro bụi.

Chiều nay
Ngồi nhớ chiều xa
Nhớ lắm ngực chiều Nam Ô Liên Chiểu
Mười lăm năm nghẹn thở
Mười lăm năm nhói tim
Đà Nẵng một thời côi cút bụi đời
Một mình lang thang đầu trần khét nắng
Bến sông Hàn những năm Sáu Mươi
Ta bắt đầu hiểu
Tuổi thơ của mình
Như chiếc lục bình
Trôi đi thất thểu
Trôi đi trôi đi
Ta bắt đầu thấy
Tuổi thơ của mình
Có một chiếc đinh
Rung rinh giữa trán
Rung rinh rung rinh…

(Một Thoáng Đà Nẵng-NLV)

Anh sống mất cha từ nhỏ nên thanh âm người nữ tràn ngập trong cõi đi về của anh. Thơ anh làm ào ạt, ồn ã, ngùn ngụt, ngún cả một nùi, lạnh mát cả thịt da, chập chùng những tóc dài mù tối.
Lạy em đẹp mãi cho ta mừng
Mần thơ ào ạt như chưa từng
Cái chi cũng đẹp cũng ứng mộng
Cỏ áy hừng đông mượt quá chừng…
Lạy em đẹp mãi cho ta vui
Mần thơ ngùn ngụt ngún một nùi
Chẳng sợ hồn tan hay vía nát
Rất vô tư nhậu với ngậm ngùi…
Lạy em đẹp mãi cho ta sướng
Mần thơ cộng hưởng với âm u
Chẳng sợ đầu non hay cuối vực
Rất hồn nhiên đụng cái mịt mù…

Câu thơ cuối đối với tôi là câu thơ hay nhất "Rất hồn nhiên đụng cái mịt mù…" Bỗng dưng làm tôi nhớ câu thơ hóm hỉnh của Mai Thảo "Đặt tay vào chỗ không thể đặt... Cười tủm còn thương chỗ đặt nào."

Hay thơ mộng hơn với mối tình đầu

Người con gái mang tên Hoa Vàng
Cho hồn ta như mây lang thang
Bay thấp xuống bên ngoài cửa sổ
Mắt phố nâu dương cầm vang vang
Vang ý biếc tờ thư sương khói
Gởi giùm ta vài hạt nắng gầy
Màu thương cảm trên đường chẳng nói
Đứng một mình câm lặng khoanh tay
Người con gái che nghiêng chiếc nón
Cho hồn ta nghiêng hết biển dâu
Thở rất gấp giữa chiều thu muộn
Lá hiên ngoài đang bay đi đâu?!
Ơi môi người tươi quá sắc hương
Ơi Hoàng Hoa lạ lẫm trên đường
Mắt choáng ngợp nụ cười răng khểnh
Dạ khúc xanh trong những giọt sương…

(Kỷ Niệm-NLV)


Trịnh Thanh Thủy và Nguyễn Lương Vỵ

Anh sống nhiều, từng trải nhiều, chiêm nghiệm cuộc đời hỉ, nộ, ái, ố, cũng nhiều, để yêu và thở với thơ. Cõi thơ, ngôn từ của anh tuôn tràn những máu, nước mắt của cuộc đời. Đầy ăm ắp những biệt ly và chập chùng phút chớp tắt của người đi, kẻ ở.

Cuối cùng rồi anh cũng cười khinh khoái một tiếng, dứt áo để trôi chảy ra khỏi cuộc chơi, lên đường quảy gói về miền Phương Ngoại. Anh ra đi để lại một sự nghiệp thơ ca rất lớn với nhiều tập thơ được xuất bản trong nước từ trước 75 và cả ở hải ngoại. Giờ anh mới thật sự yên nghỉ, thôi đau đớn vì bệnh tật để thư thái làm thơ và uống Âm Huyết Hoa hay những Lục Huyết Âm ở một cõi tịnh. Chúc anh ngủ giấc yên bình, thanh thản. Tôi xin thắp nén hương lòng theo gió gởi đến anh nỗi buồn sâu xa nhất.

Thế rồi
anh cũng vào sương
đạp khói
đụng cái mịt mù
để tan loãng
như thơ

*
Tiểu sử

Sinh năm 1952, mất 2021. Quê quán: Quán Rường, Tam Kỳ, Quảng Nam. Tốt nghiệp Cử Nhân Triết Đại Học Vạn Hạnh. Đã có thơ đăng báo (Văn, Khởi Hành, Thời Tập, Văn Chương) từ 1969 tại Sài Gòn. Đã in:

Âm vang và Sắc Màu, Phương Ý, Hòa Âm Âm Âm Âm…, Huyết Âm, Năm Chữ Năm Câu

Tám Câu Lục Huyết Âm, Nếp Gấp Thời Gian, Tuyển Tập Thơ 45 Năm, Năm Chữ Ngàn Câu, Tiếu Ngạo Giang Hồ, Tuyển Tập Thơ 50 Năm, Âm Tiết Đỏ Thời Gian.