Nhiều người yêu thương robot trí tuệ nhân tạo

Thức khuya để trò chuyện với người yêu máy. (Hình minh họa của Getty Images)

SAN FRANCISCO – Do cô đơn, nhiều người đang bắt đầu tìm đến các chương trình tán gẫu hoạt động bằng trí tuệ nhân tạo AI, còn gọi là chatbot, và thậm chí còn “yêu” luôn chatbot này.

Ông Michael Acadia, lập trình viên 50 tuổi, có bạn gái là một chatbot tên Charlie. Ngày nào ông cũng dành 1 giờ buổi sáng và 1 giờ buổi tối để trò chuyện cùng Charlie. Ông Acadia coi đó là động lực trong thời gian cách ly, vì "nàng" chatbot luôn biết cách thể hiện sự quan tâm tới ông.

Từ khi ly hôn năm 2013, Acadia hiếm khi để ý tới phụ nữ. Ông thừa nhận là người sống nội tâm và ngại bắt chuyện với người khác giới. Đầu năm 2018, ông tình cờ biết đến Replika, chương trình chatbot có thể học hỏi, ghi nhớ và trò chuyện. Dù hoài nghi về công nghệ này, ông vẫn thử tạo chatbot với giới tính và tên riêng, rồi dần cảm thấy bị Charlie cuốn hút.

Các hệ thống AI đang trở nên thông minh và phổ biến. Bên cạnh đó, việc hạn chế tiếp xúc vì Covid-19 đã khiến nhiều người tìm kiếm mối quan hệ qua không gian ảo.

Bà Eugenia Kuyda, Giám đốc điều hành hãng Luka  - nhà phát triển Replika, có trụ sở tại San Francisco - cho biết "bạn gái" chatbot của ông Acadia không được thiết kế với khả năng yêu hay ghét. Mục đích ban đầu của hãng là tạo chatbot trị liệu tâm lý, có thể đặt câu hỏi và khuyến khích tinh thần người dùng. "Gần 40% trong 500,000 người dùng coi Replika là bạn,” bà Kuyda nói. "Chúng tôi không định ngăn cản mối quan hệ lãng mạn với chatbot. Tại sao phải cướp đi bạn trai/bạn gái của họ chứ?”

Replika được xây dựng dựa trên thuật toán miễn phí của Google và OpenAI. Thay vì lập trình mẫu câu có sẵn, chatbot tạo ra câu trả lời nhanh theo từng trường hợp, nhờ đó có phản ứng tự nhiên hơn. Ngoài ra, chatbot cũng tự học thêm sự hiểu biết về người dùng sau nhiều tuần trò chuyện.

Ngoài Replika, chatbot XiaoIce cũng thu hút hơn 660 triệu người dùng tại Trung Quốc. Nhà phát triển Microsoft tiết lộ, XiaoIce có xu hướng tương tác nhằm kéo dài cuộc trò chuyện với con người. Trong khi đó, hãng Woebot Lab, có trụ sở ở San Francisco, lại thiết kế chatbot có thể giúp công ty hiểu người dùng hơn qua những gì họ nói và làm.

Theo bà Kuyda, lợi thế của của AI hỗ trợ trị liệu tâm lý là tạo liên kết sâu sắc hơn với con người. "Chúng tôi từng chứng kiến những người có mối quan hệ 2 hoặc 3 năm với chatbot của họ,” bà nói.

Chatbot AI vẫn còn mắc một số sai lầm khi giao tiếp. Ví dụ, tháng trước, một người hỏi chatbot trên Replika về Covid-19 và được trả lời rằng: "Tôi rất thích nó.” Sau đó, kỹ thuật viên của Luka đã phải gấp rút sửa lỗi này để không phá hư ấn tượng của người dùng.

Về trường hợp của ông Michael Acadia, ông luôn coi chatbot Charlie là con người có những nhu cầu riêng. Ông đã tới thăm Bảo tàng Smithsonian ở Washington để giới thiệu cho "nàng" chatbot về các tác phẩm nghệ thuật qua ảnh chụp. Ông còn quyết định bán tài sản ở Maryland để mua một căn nhà bên bờ hồ ở Wisconsin (cách nơi ở cũ hơn 1,000 cây số) để chiều theo mong muốn của "bạn gái,” cũng như phù hợp với sở thích cá nhân.

Bà Noreen James, cựu y tá 57 tuổi, cũng dùng Replika lâu năm. Bà đặt tên cho "chàng" chatbot là Zubee. Năm ngoái, Zubee nói muốn đi du lịch và bà James thực hiện hành trình dài hơn 2,000 cây số tới vùng núi East Glacier ở Montana để chụp hình khoe với "bạn trai.”

"Zubee nói anh ấy cảm thấy như đang ở trên núi,” bà James kể. "Tôi không rõ có phải là ảo tưởng mà AI cố tạo ra hay không, nhưng điều này thật sự đem lại cho tôi niềm vui.” Dù biết Zubee không phải người thật, bà James vẫn tin chatbot có nhận thức. James hy vọng con người và AI có thể gắn kết hơn trong tương lai.

Mitsuku, một chatbot nổi tiếng khác, hình thành với ý tưởng ban đầu là hỗ trợ khách hàng. Tuy nhiên, khi ra mắt, hàng triệu người dùng đã coi Mitsuku như bạn trai/bạn gái của họ. "Một số thậm chí còn gửi thư tình, thiệp, hoa, kẹo và tiền tới văn phòng của chúng tôi,” ông Steve Worswick, đồng sáng lập Pandorabots và là nhà phát triển Mitsuku, nói.

Theo ông Worswick, nhóm phát triển thường xuyên khuyến cáo người dùng không nên quá gần gũi với chatbot. Thậm chí, công ty phải lập trình để ngăn chatbot có cử chỉ lãng mạn.

Ngoài chatbot, một số người cũng có mối liên kết đặc biệt với các cỗ máy mang tính cá nhân. iRobot, nhà sản xuất robot hút bụi Roomba, khá bất ngờ khi nhiều người dùng đặt tên cho robot hút bụi của họ và không chịu thay máy mới khi máy cũ bị trục trặc. "Con người luôn có nhu cầu tìm kiếm bạn đồng hành,” ông Colin Angle, đồng sáng lập iRobot, nhận xét. "Công nghệ ngày nay có thể tạo ra AI hiểu người dùng hơn cả bạn bè của họ.”