Nhiều tiền đổ vào cuộc động bênh và chống luật kiểm soát tiền thuê nhà ở California

Nhà cho thuê tại San Francisco, nơi có giá đắt đỏ nhất tiểu bang. (Getty Images)

SACRAMENTO - Trong một trận chiến gay go về việc kiểm soát tiền thuê nhà ở California, những nhóm lợi ích địa ốc đang viết những tấm ngân phiếu lớn, với hy vọng đánh bại một dự luật được đem ra bỏ phiếu trong tháng 11.

Nếu được cử tri chấp thuận, dự luật này sẽ giúp cho các thành phố có thêm quyền hành để quy định mức giới hạn tiền thuê nhà mà chủ nhà có thể đưa ra.

Trước sự gia tăng từ các nhóm chống dự luật, mà trong đó có nhiều người hoạt động trong lãnh vực địa ốc, những nhóm ủng hộ dự luật đó đối phó bằng cách chi ra thêm $10 triệu Mỹ kim.

Trong một bản thông cáo báo chí, bà chủ tịch Michael Weinstein của AIDS Healthcare Foudation viết, “Chúng tôi biết chúng tôi sẽ bị phe đối lập chi ra một số tiền lớn hơn khá nhiều, được ủng hộ bởi những công ty phát triển gia cư và những nhà đầu tư địa ốc có nhiều tiền; những người này tiếp tục tàn phá các thị trường gia cư. Sự tham lam của những chủ đất tỷ phú này đang gây ra khốn khổ cho hàng triệu người dân California, và tai họa vô gia cư sẽ tệ hơn nhiều vì tiền thuê nhà quá cao. Niềm mơ ước California sắp chết, và chỉ có các cử tri mới có thể cứu được ước mơ này trong tháng 11.”

Khoản tiền đóng góp mới nhất cho Dự Luật 10 là một cuộc vận động cho đến tuần này đã gây quỹ chỉ được chừng $2.5 triệu, và chi tiêu phần lớn số tiền đó để thu thập số lượng chữ ký cần thiết để đưa dự luật vào lá phiếu tháng 11. Khoản đóng góp này tăng thêm mức tiền cược trong một cuộc thi đua gây ra tranh cãi. Trong hơn năm tuần từ khi dự luật này, nhằm bãi bỏ những khoản hạn chế của California về việc kiểm soát tiền thuê nhà, được đưa ra biểu quyết, những người chống đối đã gây quỹ được số tiền rất lớn lên tới $12 triệu, theo các hồ sơ tài chánh của cuộc vận động cho thấy.

Phần lớn cuộc tranh cãi về việc kiểm soát tiền thuê nhà đều tập trung vào những người thuê nhà và tình trạng thiếu hụt nhà ở có giá vừa phải. Tuy nhiên đợt ào ạt đóng góp sớm chống lại dự luật đó đã cho thấy các nhà đầu tư địa ốc và các chủ nhà cảm thấy bị đe dọa cho, trong lúc dân chúng California xem xét việc thu hồi Đạo Luật Costa Hawkins Về Gia Cư Cho Thuê, được thông qua trong năm 1995.

Ông Steve Maviglio, một người cố vấn cho cuộc vận động phản đối Dự Luật 10, nói rằng mối đe dọa của việc thông qua dự luật đó “gây sợ hãi cho mọi người trong cộng đồng cho thuê nhà. Chúng tôi sẽ mở một cuộc vận động toàn lực, để thông báo cho các cử tri về những hậu quả mà điều này sẽ gây ra trên cuộc khủng hoảng đang tệ đi về vấn đề nhà ở tại California.”

Không có gì thay đổi tức khắc, nếu cử tri chấp thuận Dự Luật 10. Nhưng nếu dự luật được thông qua, các thành phố và các quận hạt sẽ lấy lại quyền hạn để định mức tối đa cho việc tăng tiền thuê những ngôi nhà dành cho một gia đình cư ngụ, những căn condo và căn chung cư được xây dựng trong những thập niên gần đây. Costa Hawkins mãi mãi định nghĩa là “nhà mới xây” - được miễn khỏi việc kiểm soát tiền thuê nhà - những căn nhà chung cư được xây sau năm 1995, hoặc những căn nhà ban đầu được miễn trừ, căn cứ theo những quy định về việc kiểm soát tiền thuê địa phương là nhà mới xây dựng.

Không bị ràng buộc bởi những hạn chế trên toàn tiểu bang, các thành phố cũng có thể chấp nhận một loại chính sách được gọi là “kiểm soát nhà trống,” giới hạn mức tiền mà chủ nhà có thể tăng lên cho người kế tiếp thuê nhà. Các ủy ban chống đối dự luật ấy đã gây quỹ được $21.5 triệu. Trong lúc đó, những người ủng hộ việc kiểm soát tiền thuê nhà đã gom được $12.5 triệu.