Nhờ Nam Dương vận động, Siti Aisyah được tha; còn Đoàn Thị Hương sắp ra tòa vì bị nhà nước VN làm ngơ

Đoàn Thị Hương đang rời tòa ở Mã Lai Á ngày thứ Hai, 11 tháng 3, 2019. Trong cùng ngày, tòa đã trả tự do cho Siti Aisyah vì công tố viện đã rút lại hồ sở khởi tố. (Getty Images)

KUALA LUMPUR – Cô Đoàn Thị Hương, người bị cáo buộc tham gia trong vụ ám sát ông Kim Jong Nam, người anh cùng cha khác mẹ của chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-Un, đã sửng sốt khi nghe thẩm phán tuyên bố cô Siti Aisyah người Nam Dương trong cùng vụ án được trả tự do. Những người bênh vực cô cũng đau lòng khi biết nhà nước Việt Nam đã không trợ giúp cho Đoàn Thị Hương được thả như Siti Aisyah.

Vào ngày thứ Hai, 11 tháng 3, thẩm phán tòa án ở Mã Lai Á hủy bỏ cáo trạng đối với cô Siti Aisyah mà không nêu rõ lý do. Khi có quyết định của thẩm phán đối với cô Sity Aisyah, luật sư của Đoàn Thị Hương cũng có yêu cầu hủy bỏ mọi cáo buộc đối với thân chủ Đoàn Thị Hương.
Theo các luật sư bào chữa cho cả hai cô thì họ chỉ là những người bị mật vụ Bắc Hàn gài bẫy tham gia vào vụ ám sát mà họ không hề hay biết.

Bản thân hai cô cũng đều nói là mình vô tội, và bị các điệp viên Bắc Hàn dụ dỗ. Cả hai cô từng bị cho thoa chất cực độc làm tê liệt thần kinh VX lên mặt Kim Jong Nam khi ông này đang chuẩn bị lên máy bay ở phi trường Kuala Lumpur ngày 13 tháng 2, 2017. Ông Kim Jong Nam chết trên đường được chở tới bệnh viện.
Trước khi rời tòa án, cô Aisyah đã khóc và ôm lấy Hương. Ngay sau khi được trả tự do, cô Aisyah có cuộc họp báo tại tòa đại sứ Nam Dương ở Mã Lai Á.

Cô nói, “Tôi rất mừng. Tôi không ngờ rằng hôm nay tôi được trả tự do.”
Trong khi đó, Đoàn Thị Hương vẫn phải ra tòa và có thể bị bản án tử hình nếu bị kết tội đã sát hại ông Kim Jong Nam bằng chất độc thần kinh VX.


Siti Aisyah trong buổi họp báo cùng luật sư sau khi được thả ngày thứ Hai. (Getty Images)

“Tôi bị sốc, đầu óc trống rỗng," Đoàn Thị Hương nói thông qua người phiên dịch tại Tòa Thượng Thẩm Shah Alam với vẻ mặt thất thần sau khi Aisyah được đưa rời khỏi phòng xét xử.

Cho đến nay cô Hương vẫn khẳng định cô không biết gì về âm mưu giết người này, mà tưởng rằng mình đang tham gia vào một chương trình truyền hình thực tế.

Ông Hisyam Teh Poh Teik, luật sư của Hương, nói họ sẽ tìm cách hoãn lại phiên tòa. Ông nói Hương không giữ được bình tĩnh và cảm thấy việc hủy bỏ cáo buộc đối với Aisyah là bất công đối với thân chủ của ông.
Chính phủ Nam Dương cho hay nỗ lực kiên trì vận động cao cấp đã mang đến kết quả cho Siti Aisyah. Bộ Ngoại Giao Nam Dương cho hay trường hợp của Siti Aisyah đã liên tục được nêu ra trong mỗi cuộc họp song phương giữa Nam Dương và Mã Lai Á trong hai năm qua. Về phía Việt Nam thì không nghe nói có nỗ lực như thế nào để cứu Hương từ phía chính quyền Hà Nội.
Bộ Ngoại Giao Nam Dương nói trong một tuyên bố rằng Aisya “đã bị lừa và không nhận ra rằng cô đang bị tình báo Bắc Hàn thao túng.”

Tại Nam Định, quê nhà của cô Hương, ông Đoàn Văn Thạnh, cha của Hương, đã nói với đài VOA hôm thứ Hai, “Cô người Indonesia được thả mình cũng mừng cho họ rồi cũng muốn để cho con mình được thả.”
Ông Thạnh nói về điều mà ông trông đợi ở chính phủ Việt Nam, “Mình muốn là cấp nhà nước, Bộ Ngoại Giao giúp đỡ cháu [Đoàn Thị Hương].”

Ông cho biết thêm rằng lâu nay và gần đây không có bất cứ liên lạc gì của phía nhà nước với gia đình ông về vụ của Hương, và gia đình cũng chưa có kế hoạch đi lên Hà Nội trong những ngày sắp tới để gặp Bộ Ngoại Giao về vụ này.

Thông qua mạng xã hội, những người từng vận động sự giúp đỡ pháp lý cho cô Hương cách đây hai năm bày tỏ rằng họ cảm thấy “nghẹn đắng” hoặc “ức phát khóc” về kết quả mới đây tại tòa Mã Lai Á.

Bà Nguyễn Hoàng Ánh, một người trong nhóm, cũng là một giảng viên đại học được biết đến rộng rãi trên Facebook, nói với VOA bà và cả nhóm “lặng người” khi nghe tin.

Bà nói thêm, “Khi nhận được tin ấy, mình cảm thấy sự bất công quá lớn với Hương nói riêng và người mang hộ chiếu Việt Nam nói chung. Bởi vì hoàn cảnh của hai người không có gì khác nhau cả, nhưng mà Siti Aisyah được thả là nhờ vụ vận động của bên quốc gia của họ”.

Bà Hoàng Ánh cùng nữ doanh nhân nổi tiếng Lê Hoài Anh và các bạn bè khác đã tích cực quyên góp để đưa một số người thân của cô Hương đến dự phiên tòa đầu tiên hồi năm 2017 nhằm tạo sự động viên tinh thần cho cô.
Nhưng sau đó, một số thành viên nhóm cho biết trên mạng xã hội rằng những nỗ lực của họ “bị hạn chế,” “bị ngăn cản,” dù không đi vào chi tiết là ai, cơ quan nào đã làm như vậy.
Theo lời bà Hoàng Ánh trong cuộc phỏng vấn hôm thứ Hai, 11 tháng 3, 2019 với VOA, vào năm 2017 nhóm của bà được ông Đoàn Văn Thạnh nói lại rằng đại sứ quán Việt Nam ở Mã Lai Á đã gọi điện “cảnh báo” ông không nên đi dự phiên tòa vì ông có thể “bị nguy hiểm đến tính mạng.” Kể từ lúc đó, gia đình cô Hương “sợ,” “tránh né” và “không liên lạc lại” với nhóm của bà Ánh một lần nào nữa.
Phiên tòa xét xử cô Hương sẽ tiếp tục hôm thứ Năm, ngày 14 tháng 3. Tin cho hay tại phiên tòa vừa qua, cô Hương phát biểu qua thông dịch viên rằng cô cảm thấy “khủng khiếp” về tình trạng hiện nay của cô.
“Tôi không biết điều gì sẽ xảy ra với tôi trong giai đoạn hiện nay. Tôi vô tội. Xin hãy cầu nguyện cho tôi,” cô Hương nói, theo tin của các hãng quốc tế.
Nữ giảng viên đại học Nguyễn Hoàng Ánh nói với VOA rằng nếu phiên tòa sắp tới “vẫn không đem lại một sự công bằng” cho cô Hương, bà và các bạn bè sẽ một lần nữa phải lên tiếng “kêu gọi nhà nước phải có biện pháp gì mạnh mẽ hơn” để giúp cho cô.